حباب های میکروسکوپی با فناوری سونوگرافی درمان قوی سرطان

 به نقل از نیو اطلس، اخیراً ما شاهد پروژه‌های تحقیقاتی مهیجی هستیم که نشان می‌دهد امواج فراصوت چگونه می‌توانند به مبارزه با سرطان کمک کنند، حال خواه کمک به داروها برای عبور از سد خونی مغزی باشد، خواه گرم کردن و از بین بردن بافت در سرطان‌های پروستات یا کشتن انتخابی سلول‌های تومور و دست نخورده باقی گذاشتن سلول‌های سالم تا آسیب نبینند.
اکنون یک مطالعه جدید به یکی دیگر از کاربردهای این فناوری در مبارزه با سرطان پرده برداشته است که در آن، سونوگرافی با حباب‌های ریز ترکیب می‌شود و می‌تواند مانند کلاهک‌های هدفمند، سلول‌های سرطانی را منفجر کند و اکثر سلول‌های تومور در مدل‌های سرطان پستان از بین ببرد.
این موفقیت توسط یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی به سرپرستی مهندسان زیست پزشکی در دانشگاه "تل‌آویو" به دست آمده است و دانشمندان از حباب‌ها یا به عبارت دقیق‌تر میکروحباب‌ها به عنوان راهی برای درمان سرطان استفاده کردند.
این حباب‌های ریز پر از گاز هستند و در صورت قرار گرفتن در معرض امواج صوتی در فرکانس‌های مشخص، می‌توانند مانند بادکنک‌هایی رفتار کنند که منبسط و منقبض می‌شوند.
دکتر "تالی لوویتش" سرپرست این مطالعه می‌گوید: ما کشف کردیم که میکروحباب‌ها با استفاده از فرکانس‌های پایین‌تر از موارد استفاده شده در گذشته می‌توانند به طور قابل توجهی منبسط شوند و در نهایت با قدرت منفجر شوند. ما فهمیدیم که این کشف می‌تواند به عنوان بستری برای درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرد و شروع به تزریق مستقیم میکروحباب‌ها به داخل تومور کردیم.
دور بعدی آزمایشات نتایج جالبی به همراه داشت. این گروه دریافت که با تزریق مستقیم میکروحباب‌ها به تومورها در مدل‌های موش و سپس استفاده از سونوگرافی با فرکانس پایین ۲۵۰ کیلوهرتز برای انفجار آنها، این میکروحباب‌ها قادر به از بین بردن تعداد زیادی از سلول‌های سرطانی بودند.
دکتر "لوویتش" می‌گوید: حدود ۸۰ درصد سلول‌های تومور در این انفجار نابود شدند که نتیجه مثبتی بود.
وی افزود: این درمان هدفمند که بی‌خطر و مقرون به صرفه است، قادر به از بین بردن مقدار زیادی از تومور بود. با این حال کافی نیست. ما برای جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی باقی مانده، به از بین بردن تمام سلول‌های تومور نیاز داریم. به همین دلیل ما یک ژن ایمونوتراپی(ایمنی‌درمانی) را همراه با میکروحباب‌ها تزریق کردیم که مثل "اسب تروا" عمل می‌کند و به سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سرطانی سیگنال می‌دهد.
این رویکرد دو طرفه نتایج چشمگیرتری را به همراه داشت. انفجارهای حباب‌ها باعث باز شدن منافذی در غشای سلول‌های باقی‌مانده شد و ژن ایمونوتراپی را قادر به ورود به آنها کرد که یک واکنش ایمنی فوری ایجاد شد و در نتیجه، همه سلول‌های سرطانی نابود شدند.
دکتر "لوویتش" توضیح داد: اکثر سلول‌های سرطانی در اثر انفجار از بین رفتند و ژن ایمونوتراپی به سوراخ‌هایی که در غشای سلول‌های باقی‌مانده ایجاد شده بود، نفوذ کرد. این ژن باعث شد این سلول‌ها ماده‌ای ایجاد کنند که باعث تحریک سیستم ایمنی بدن شود و به سلول‌های سرطانی حمله کند. در واقع موش‌های ما در هر دو طرف بدن خود تومور داشتند و با وجود این که ما درمان را فقط روی یک طرف بدن انجام دادیم، سیستم ایمنی به تومور سمت دیگر بدن موش‌ها نیز حمله کرد.
یکی دیگر از کاربردهای جالب و جدید برای این درمان ترکیبی و جدید، درمان بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر است. یک مطالعه منتشر شده در ماه آوریل نشان داد که چگونه درمان با سونوگرافی می‌تواند باعث شود میکروحباب‌های تزریقی باعث ایجاد اختلال موقتی در سد خونی مغزی شوند تا اجازه ورود داروهایی که بیماری را درمان می‌کنند، داده شود. محققان امیدوارند از این رویکرد جدید برای دستیابی به اهداف مشابه استفاده کنند.
دکتر "لوویتش" می‌گوید: سد خونی مغزی اجازه نفوذ داروها را نمی‌دهد، اما میکروحباب‌ها می‌توانند موقتا این سد را باز کنند و ورود به منطقه مورد نظر را بدون نیاز به مداخله جراحی تهاجمی امکانپذیر کنند.
سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی(BBB) محدوده جداکننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است، به طوری که اگر مواد رنگی به‌درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود. این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال‌ محکم است و در نتیجه بسیاری از مولکول‌ها و ریزمولکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آن‌ها(از طریق انتشار) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ‌ها از پروتئین‌های ویژه پوشیده شده که توسط آن‌ها ورود گلوکز به مغز به عنوان تغذیه امکان‌پذیر می‌گردد. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی‌اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است. برخی ذرات مانند آلکالوئید می‌تواند از این سد عبور کند.(نیکوتین موجود در سیگار هم یکی از آلکالوئیدها است).
این تحقیق در مجله Proceedings of the National Academy of Science منتشر شده است.

 

ایسنا