با گذشت ۱۱ سال از مصوبه الگوی کشت، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی همچنان نسبت به اجرای این لایحه بی اعتنا هستند که این موضوع همه ساله سونامی محصولات مختلف در بخش کشاورزی را به همراه دارد.
بررسی ها از سطح بازار نشان می دهد که هر کیلو پیاز در خرده فروشی ها از ۲ هزار و ۲۰۰ تا ۳ هزار تومان به فروش می رسد، درحالیکه بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان سر مزرعه از کشاورزان خریداری نمی شود.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که نبود سنخیت میان هزینه های تولید با قیمت فروش پیاز و اشباع بازار کار را به جایی رسانده که کشاورزان به منظور جلوگیری از ورود آفت به مزرعه حاضرند رایگان محصول را در اختیار افراد قرار دهند که این موضوع در سایه بی توجهی به مصوبه اجرای الگوی کشت هدر رفت منابع پایه و دسترنج کشاورزان را به دنبال دارد.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از آخرین جزئیات توزیع رایگان پیاز در بین افراد و راهکار برچیده شدن مشکلات تنظیم بازار با خبر شویم:
مازاد پیاز، کشاورزان را مجبور به توزیع رایگان کرد
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به تکرار سونامی پیاز در بخش کشاورزی اظهار کرد: همه ساله سونامی مازاد تولید محصولات کشاورزی اعم از گوجه فرنگی، پیاز، سیب زمینی و انواع صیفی در بخش کشاورزی تکرار میشود که از این حیث ضرر و زیان قابل توجهی متحمل کشاورزان می شود.
وی افزود: از اواسط فروردین تاکنون، تولیدکنندگان پیاز از حیث فروش محصولاتشان ضربه سنگینی متحمل شدند به طوریکه از محل فروش بیش از دو سوم هزینه تولید تامین نمی شود.
ملک زاده قیمت تمام شده هر کیلو پیاز را یک هزار و ۵۰۰ تا یک هزار و ۸۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: در اکثر موارد هر کیلو پیاز ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می شود که این نرخ به هیچ عنوان جوابگوی هزینه های تولید نیست.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: علی رغم سرمای طاقت فرسای زمستان و مشقت های فراوان تولید، منابع آبی و خاکی و دسترنج کشاورزان به هدر رفته است به طوریکه کشاورزان رغبتی به برداشت ندارند.
ملک زاده مازاد تولید پیاز و اشباع بازار را عامل اصلی زیان پیازکاران دانست و گفت: با وجود تولید بالا و افت چشمگیر قیمت پیاز به ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان، مقدار زیادی محصول به سبب نبود انبار روی دست کشاورزان مانده است.
به گفته وی، همه ساله سونامی مازاد تولید و مقرون به صرفه نبودن برداشت در یکی از محصولات پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی و هندوانه تکرار می شود و کار را به جایی می رساند که کشاورز حاضر به برداشت و عرضه رایگان محصول به مردم است. به عنوان مثال هر سبد گوجه فرنگی ۵ هزار تومان هزینه دارد که با احتساب سایر هزینه ها همچون مزد روزانه کارگر و حمل و نقل و ...نرخ های فعلی فروش جوابگوی هزینه های تولید نیست.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی افزود: علی رغم آنکه هزینه تمام شده هر کیلو پیاز به یک هزار و ۵۰۰ تومان می رسد، اما بیش از ۴۰۰ تا ۴۲۰ تومان به سبب کاهش تقاضا و سودجویی عوامل واسطه و دلال نمی خرند که این امر ظلم آشکار در حق کشاورز است.
این مقام مسئول با تاکید بر حمایت همه جانبه دولت از بخش کشاورزی به منظور پایداری تولیدو دستیابی به خودکفایی گفت: در حال حاضر در محصولاتی همچون گندم و کلزا که خرید تضمینی دارند، دولت باید تلاش کند تا کشاورزان نسبت به کشت ترغیب شوند، این در حالی است که عملکرد مسئولان در بخش خرید تضمینی گندم به گونه ای است که کشاورزان استان های سردسیر که تا زمان برداشت محصولشان یک تا ۲ ماه دیگر زمان باقی مانده، اقدام به برداشت گندم سبز به منظور استفاده خوراک دام یا شخم آن و خاک کردن در زیر زمین کردند.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی نبود الگوی کشت را علت اصلی تکرار سونامی مازاد تولید محصولات کشاورزی دانست و گفت: بارها اتفاق افتاده که کشاورزان محصولشان را در مزرعه و باغ رها کردند یا از ترس شیوع آلودگی و بیماری در دل خاک، اجازه برداشت آن را به افراد دادند چرا که در صورت ماندن محصول در زیر خاک به واسطه رطوبت احتمال بروز بیماری و قارچ و آسیب به بخش کشاورزی دور از انتظار نیست.
اجرای الگوی کشت مرهم درد تولیدکنندگان پیاز
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی، اجرای الگوی کشت را راهی برای تنظیم بازار محصولات کشاورزی اعلام کرد و گفت: اگر وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید، الگوی کشت را متناسب با شرایط اقلیم هر منطقه و استان اعلام کنند، دیگر شاهد معضلات مختلف در بخش کشاورزی نخواهیم بود.
وی افزود: همه ساله کشاورزان بدون توجه به نیاز بازار اقدام به تولید می کنند که در برخی مواقع به سبب اشباع بازار ، قیمت به قدری کاهش می یابد که جوابگوی هزینه های تولید نیست.
خان محمدی ادامه داد: تا زمانیکه به دنبال کشاورزی قراردادی و اجرای مصوبه الگوی کشت نرویم و همواره کشاورزان بر مبنای بازار فصل قبل و بیهوده تولید کنند، مشکلات مازاد تولید و ضرر و زیان کشاورزان استمرار خواهد داشت.
همه ساله کشت محصولات نظیر سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی به دلیل مازاد یا کاهش تولید منجر به برهم زدگی نظم بازار و ضرر و زیان کشاورزان و مصرف کنندگان می شود چرا که در برخی مواقع تولید به قدری کاهش می یابد که قیمت پیاز و گوجه فرنگی در بازار به ۲۰ هزار تومان می رسد و در زمان دیگر به سبب مازاد تولید جوابگوی هزینه های کشاورزان و سود حداقلی برای گذراندن معیشت آنها نیست.
باشگاه خبرنگاران جوان