چرا ترانزیت فرآورده‌های نفتی به کشورهای همسایه ممنوع شد؟

هفته گذشته بود که هیات وزیران با پیشنهاد وزارت نفت ممنوعیت ترانزیت بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده‌های نفتی مشابه را از ایران به کشورهای همسایه تا پایان سال جاری تصویب کرد.

بر این اساس عبور محموله سایر کشورها از ایران برای رسیدن به کشور همسایه دیگر، از مرزهای زمینی و دریایی ممنوع خواهد بود.

همچنین در این تصویب‌نامه تاکید شده که محموله‌های موجود در بنادر و گمرکات جنوبی کشود نیز مشمول آن خواهد شد.

اما چرا دولت این تصمیم را گرفته است؟

بعد از شیوع کرونا در جهان و محدودیت‌های قرنطینه، تقاضا برای نفت و فرآورده‌های نفتی کاهش پیدا کرد.

این موضوع برای ایران که بخش مهمی از درآمدهای نفتی خود را به دلیل تحریم از دست داده بود اهمیت بیشتری داشت. زیرا ایران به واسطه بهره‌برداری از طرح‌های پالایشی در سال‌های گذشته از واردات فرآورده‌های نفتی بی‌نیاز شده و به جمع صادرکنندگان وارد شد.

ایران از این راه بخشی از نیاز خود ارزی خود را از طریق صادرات فرآورده‌های نفتی تامین می‌کرد. این موضوع با عرضه فرآورده‌ها در بورس رونق گرفت اما شیوع کرونا باعث شد تا صادرات کاهش پیدا کند.

از همین رو برای آنکه حجم صادرات ایران کاهش پیدا نکند، هیات وزیران تصمیم گرفت تا جلوی ترانزیت فرآورده‌های نفتی سایر کشورها به همسایگان خود را از طریق مرزهای کشور کاهش دهد.

تصمیمی که به اعتقاد اکثر کارشناسان درست است و می‌تواند به حفظ سهم ایران در بازار کشورهای همسایه کمک کند.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی نیز معتقد است که در شرایط فعلی باید تلاش شود تا بازارهای فعلی خود را حفظ کنیم و این تصویب‌نامه در این زمینه کمک‌کننده خواهد بود.

«حمید حسینی»  تاکید کرد که کشورهای همسایه ایران شامل عراق، افغانستان، ارمنستان، نخجوان و ... واردکننده فرآورده نفتی هستند.

وی افزود: اکنون قیمت و میزان مصرف فرآورده‌های نفتی به دلیل محدودیت‌های ناشی از کرونا کاهش داشته و این موضوع لزوم ممنوعیت ترانزیت برای حفظ بازار ایران را بیشتر می‌کند.

حسینی ادامه داد: بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند تا بازارهای هدف ما را تصاحب کنند و این ممنوعیت می‌تواند جلوی آنها را بگیرد.

وی گفت: تصمیم هیات وزیران برای ممنوعیت ترانزیت کار عاقلانه و موثری خواهد بود.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه افزایش تقاضا برای فرآورده‌های نفتی در بورس نشان‌دهنده درستی تصمیم ممنوعیت ترانزیت است، افزود: انتظار داریم معاملات در هفته آینده نیز بیشتر شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر نیز تمام محموله‌های عرضه شده در بورس به فروش می‌رسد.

حسینی ترکمنستان و امارات را رقبای ایران در بازارها فرآورده‌های نفتی کشورهای همسایه دانست و گفت: کشورهای دیگر همسایه توان صادراتی فرآورده‌های نفتی را ندارند، اما این دو کشور از مرزهای زمینی و دریایی ایران برای صادرات فرآورده‌های نفتی استفاده می‌کردند که با این ممنوعیت صادرات آنها به افغانستان و اقلیم کردستان عراق از خاک ایران متوقف می‌شود.

وی تاکید کرد: کاهش محدودیت‌ها در ایران و سایر کشورهای منطقه افزایش مصرف فرآورده‌های نفتی را به دنبال دارد و از همین رو اکثر پالایشگاه‌های کشور که تولید خود را کاهش داده بودند، به سمت افزایش تولید حرکت کرده‌اند.

 ایرنا