به گفته یکی از وکلای فدراسیون فوتبال بیش از ۶۰ پرونده حقوقی علیه تیم‌های ایرانی در کمیته انضباطی فیفا در در جریان است که برخی از آن‌ها به مرحله صدور رای رسیده‌اند و در وضعیت هشدار قرار دارد. تیم‌های زیادی از لیگ برتر، لیگ دسته یک و همینطور فدراسیون فوتبال مسبب تشکیل این پرونده‌های انضباطی هستند که در اکثر موارد با بدقولی در پرداخت مطالبات خارجی های شاغل در ایران، موجبات رقم خوردن این وضعیت را فراهم کرده‌اند.
در حالی تیم‌های ایرانی پای ثابت کمیته انضباطی فیفا شده‌اند که در سال‌های گذشته در برخی موارد با آرای سنگین از جمله محرومیت از فصل نقل و انتقالات محروم شده‌اند اما هنوز از این وضعیت درس نگرفته‌اند و تقریبا در فصول مختلف به تعداد این پرونده‌ها افزوده شده است تا کنون در وضعیت هشدار قرار گیرد.
در پی این اتفاقات، فدراسیون فوتبال از زمانی روی کار آمدن دبیرکل جدید، درصدد رفع مشکلات تیم ها با برگزاری جلسات هم اندیشی است و راه‌هایی را هم برای برای جلوگیری از افزایش پرونده‌های انضباطی تیم‌ها در نظر گرفته شده است. جمشید نورشرق، رئیس کمیته تعیین وضعیت فدراسیون می‌گوید در آینده‌ای نزدیک «قرارداد تیپ» با لحاظ چارچوب استاندارد حرفه‌ای و همچنین با رعایت حقوق بین المللی تهیه خواهد شد.
در واقع تهیه قرارداد تیپ به این معنی است که فدراسیون فوتبال با تهیه یه نمونه از قرارداد استاندارد شامل باید و نبایدهای الزامی در طول همکاری طرفین، موجب کاهش مراجعه آن‌ها به کمیته انضباطی در ایران و فیفا خواهد شد.
هر چند این موضوع می‌تواند مشکلات تیم ها را کاهش دهد، اما مسائل متعددی موجب ضرر و زیان تیم‌ها و همینطور شکست خوردن آن‌ها در دادگاه‌های ورزش شده است.
*چرا کار ایرانی‌ها و بازیکنان خارجی به فیفا می‌کشد؟
دلایل متعددی در رقم خوردن این شرایط موثر است؛ از نبود منابع ریالی و ارزی تا قراردادهای غیر حرفه‌ای و بدقولی مدیران و مهم‌تر از همه باز شدن پای دلال‌ها به برخی باشگاه‌ها باعث شده قراردادهای غیر واقعی منعقد شود و در نهایت پای ایرانی‌ها را به فیفا باز کند.
تورم ارز: بالا رفتن قیمت ارز در ایران طی فصول گذشته باعث تورم غیر واقعی شده است و در نتیجه قیمت بازیکنانی که روزگاری در حدود ۵۰۰ تا یک میلیارد تومان بود، امروز به حدود چندین میلیارد تومان رسیده است و این موضوع باشگاه‌هایی را که قراردادهای خود را طی دو، سه سال اخیر منعقد کرده بودند، دچار مشکل کرده است. از طرفی بازیکنان معمولی و در سطح فوتبال ایران هم با مبالغ قبلی به ایران نمی‌آیند و اگر بتوان با مبالغ سابق بازیکنی را هم به خدمت گرفت، قیمت مناسبی نخواهد داشت. به همین علت است که بالا رفتن ارز در ایران از عوامل موثر در مشکلات تیم‌هایی است که قراردادهای خود را به ریال و تومان منعقد نمی‌کنند.
تحریم‌های بانکی: به علت تحریم‌های آمریکا در چندین سال گذشته که از مهمترین عوامل ضربه خوردن اقتصاد ایران به شمار می‌رود، تیم های ایرانی به خصوص تیم‌های خصوصی و دولتی (به جز تیم‌های صنعتی) با مشکلاتی در تامین ارز و انتقال ارز مواجه هستند. یکی از بارزترین مثال‌ها مشکلات استقلال در پرداخت مطالبات استراماچونی از طریق شبکه بانکی بود که موجب حساسیت مقامات بانکی ایتالیایی مبنی پولشویی شده بود. همچنین به این موضوع می‌توان به کاهش در آمد تیم‌ها هم اشاره کرده که موجب ناتوانی آن‌ها در پرداخت مطالبات بازیکنان و مربیان خارجی شده است.
قراردادهای غیر واقعی: یکی از مشکلات فوتبال ایران عدم شناخت مدیران از کیفیت بازیکنان خارجی و همینطور نفوذ دلال‌ها در ساختار باشگاه‌ها و همکاری با مربیان و برخی ارکان تیم‌ها است. در نتیجه این اتفاق، بازیکنان خارجی کم کیفیت و بی انضباط زیادی در این سال‌ها به اسم بازیکن درجه یک وارد فوتبال ایران شدند. در این زمینه نیز مثال‌های متعددی وجود دارد که یک بازیکن یا مربی درجه سه در فوتبال اروپا به اسم مربی یا بازیکن درجه یک وارد ایران شده و مبلغی بیش از آنچه در هر کجای دنیا می توانست، در قراردادش درج کرده است. قرارداد مارک ویلموتس، مربی بلژیکی با تیم ملی با مبلغی در حدود ۳ میلیون یورو برای یک سال در شرایطی که در تیم ملی کشورش کمتر از یک میلیون دریافت کرده، از مهم ترین نمونه های این اتفاق به شمار می رود.
استاندارد نبودن قراردادها: نحوه عقد قرارداد بازیکنان و مربیان در فوتبال اروپا دارای قواعد مشخصی است که طرفین را ملزم به رعایت موارد متعددی می‌کند و درباره کوچکترین مسائل نیز تعهدات مشخصی وجود دارد اما آنچه از فوتبال ایران دیده شده، قراردادهای تک صفحه‌ای میان باشگاه‌ها و بازیکنان و مربیان است که در بهترین حالت تعداد بازی، تاریخ و قیمت قرارداد در آن درج نشده و همین مسائل باعث متضرر شدن باشگاه‌ها می شود. ماجرای پرسپولیس و آنتونی استوکس که با دریافت مطالباتش ایران را ترک کرده است و در خدمت پرسپولیس نیست، از نمونه‌های بارز در کافی نبودن اطلاعات باشگاه‌ها هنگام عقد قرارداد به شمار می‌رود.
افزیش هزینه و کاهش درآمد: در واقع مهمترین مشکل تیم‌های ایرانی همین موضوع است که در ابتدای فصل، بودجه مشخصی ندارند و در هنگام عقد قرارداد بازیکنان و مربیان به جیب خود نگاه نمی‌کنند. در نتیجه قبل از این که مسابقات به نیمه خود برسد، خزانه تیم‌ها هم ته می‌کشد و مانند تمام فصول گذشته مشکلات مالی در نیم فصل دوم به اوج خود می‌رسد. این مشکل بسیار ساده در تیم‌های ایران بسیار رایج است و به نظر هنوز هیچ یک از مدیران این سوال را از خود نپرسیدند که چرا بیش از جیب خود هزینه می‌کنند؟
فوتبال ایران در رده باشگاهی درگیر مشکلاتی است که ریشه آن را می‌توان در نبود مدیران کاربلد جست و جو کرد؛ مدیرانی که قادر هستند اصول پایه‌ای در هنگام قرارداد را رعایت کنند و ضمن جلوگیری از ورود سودجویان به ساختار باشگاه، بودجه تیم‌های خود را در طول فصل مدیریت کنند.
ایسنا
