سمانه پورسعید دانش آموخته مقطع دکتری این دانشگاه که این پروژه را در قالب رساله تحقیقاتی وی و با راهنمایی محمد رضا کلباسی عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، به نتیجه رسیده است، با اشاره به اینکه بسیاری از ماهیان به ویژه گونه های اقتصادی به دلیل برداشت بی رویه از منابع آبی، آلودگی آب ها و تخریب زیستگاه ها و مناطق تخم ریزی در معرض خطر تهدید یا حتی انقراض قرار گرفته اند، گفت: این امر بسیاری از محققان را به دنبال یافتن روش هایی برای جلوگیری از وقوع این رویداد مخرب ملزم ساخته است.
وی افزود: در این راستا روش های نوین بر پایه زیست فناوری سلولی، برای نیل به اهداف مختلف از جمله حفظ ذخایر ژنتیکی گونه های در معرض تهدید توسعه یافته است؛ که در آن ها به طور عمده از سلول های بنیادی استفاده می شود.
پورسعید با اشاره به انجام کار تیمی در این پروژه علمی گفت: در راستای حفاظت از گونه ارزشمند اقتصادی و در شرف انقراض ماهی آزاد دریای خزر، پژوهشگران دانشکده علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس با همکاری مشترک محققان پژوهشکده سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان و دانشگاه علوم و تکنولوژی دریایی توکیو برای نخستین بار در کشور موفق شدند از طریق کشت سلول های بنیادی اسپرماتوگونی ماهی آزاد دریای خزر و پیوند درون صفاقی این سلول ها به لاروهای قزل آلای رنگین کمان، ماهی کایمر تولید کنند. کایمر به موجودی اطلاق میشود که سلول هایی با ترکیب ژنتیکی متفاوت در آن موجود حضور دارند. به عبارت دیگر قسمتی از سلول های موجود کایمر مشتق از سلول های داخلی میزبان و بخش دیگر مشتق شده از موجود دیگر است.
دانش آموخته دانشگاه با اشاره به اینکه در سال های اخیر ذخایر این گونه ارزشمند دریای خزر بشدت کاهش یافته و امکان صید مولدین و تکثیر مصنوعی آن جهت رهاسازی به دریا و حفظ ذخایر آن محدود شده است، افزود: با پیوند سلول های بنیادی اسپرماتوگونی این ماهی به ماهی قزل آلای رنگین کمان به روش غیر مستقیم از ذخایر ژنتیکی این گونه با ارزش محافظت خواهد شد. به عبارت دیگر با این فناوری ماهیان کایمر قزل آلایی ایجاد شده اند که بجای گناد خود پس از بلوغ، تخمک و اسپرم ماهی آزاد دریای خزر را تولید می کند. بدین طریق با تکثیر ماهیان کایمر در بازه زمانی کوتاه تر می‌توان به تعداد قابل ملاحظه ای بچه ماهی آزاد که گونه مناسبی برای پرورش در قفس در دریای خزر محسوب می شود، دست یافت.
فارس
