هزاران سال از اضافه شدن سیر به سبد غذایی خانوار می‌گذرد. شواهد موجود نشان می‌دهد افرادی که بیش از ۵ هزار سال پیش در ساخت اهرام مصر مشارکت داشتند نیز سیر می‌خورند. گیاه سیر نه تنها یک چاشنی فوق‌العاده برای انواع غذاهاست بلکه فواید فراوانی نیز برای سلامتی دارد. از آنجا که این گیاه آفات کمی دارد بنابراین احتمال این که حاوی آفت‌کش یا علف‌کش‌های شیمیایی باشد نیز کمتر است.
تاکنون هزاران مطالعه در مورد فواید سیر برای سلامتی انجام شده است که نشان می‌دهد این گیاه، دشمن سرسخت هرگونه مرض و بیماری است. در ادامه به بخشی از خواص این گیاه اشاره می‌کنیم که از لحاظ علمی به اثبات رسیده‌اند.
بیشتر بخوانید: چه کنیم تا سکته نکنیم؟
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی مصرف مقادیر بالای سیر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. در پژوهشی که بر روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، سیر کهنه سخت شدن شریان‌ها و رسوب کلسترول و چربی در دیواره عروق را در این موش‌ها کاهش داد.
سیر همچنین با کاهش کلسترول، کلسیفیکاسیون شریانی (تجمع کلسیم در عروق)، فشار خون و لخته شدن بیش از حد خون، به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند.
پزشکی باستانی هند قرن‌هاست که استفاده از سیر را برای درمان بیماری‌های قلبی و آرتریت تجویز می‌کند.
محققان در مطالعاتی که بر روی انسان انجام دادند به اثرات مثبت مصرف سیر در جلوگیری از لخته شدن بیش از حد خون پی بردند. لخته شدن بیش از حد خون در اغلب موارد، عامل بروز حملات قلبی و سکته مغزی است.
در این پژوهش، سیر همچنین تولید ترومبوکسان که از عوامل لخته شدن خون است و چربی‌های اکسیده شده (محصولات لیپوکسیژناز) که در پلاکت‌ها تشکیل می‌شوند را نیز کاهش داد.
کاهش کلسترول نتایج بیش از ۴۰ تحقیق نشان داده است که افزودن سیر به سبد غذایی به کاهش کلسترول کُل، کلسترول LDL و تری گلیسیرید کمک می‌کند و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش می‌دهد.
در اکثر این مطالعات از پودر سیر استفاده شده است، اما سیر تازه و کهنه یا روغن سیر به مراتب مفیدترند.
تغییرات مطلوب در سطح کلسترول LDL، که به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود در اکثر آزمایشات تحقیقاتی انجام شده بر روی افراد، مشاهده شد. در پایان این تحقیقات کلسترول LDL در افراد تحت آزمایش بین ۱۱ تا ۲۶ درصد کاهش یافت.
سیر به سه طریق به کاهش کلسترول بد کمک می‌کند؛ ۱) کلسترول را از آسیب‌های ناشی از اکسیده شدن حفظ می‌کند، ۲) توانایی بدن را در از بین بردن کلسترول افزایش می‌دهد و ۳) ترکیبات موجود در آن از جمله اس- الیل سیستئین و دی‌آلیل دی‌سولفید میزان تولید کلسترول توسط کبد را کاهش می‌دهند.
کاهش فشار خون نتایج مطالعه بزرگی که بر روی حدود هزار بیمار انجام شد، نشان داد که مکمل سیر باعث کاهش فشار خون می‌شود. علاوه بر این، تأثیر این ماده در تنظیم فشار خون بیمارانی که در بدو پژوهش به فشار بالا دچار بودند، قوی‌تر و ملموس‌تر بود.
سیر با افزایش گردش خون در بدن فشار خون را کاهش می‌دهد. یک مطالعه جدید نشان داد که سیر خام خرد شده باعث کاهش هر دو فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در مبتلایان به سندرم متابولیک می‌شود.
سیر اثراتی شبیه به هورمون‌ها (پروستاگلاندین‌ها) دارد که می‌توانند جریان خون را در بدن بهبود بخشند. ترکیبات موجود در سیر اثرات مشابهی با دارو‌های فشار خون دارد که به عنوان "بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین" شناخته می‌شوند. این گیاه همچنین با افزایش سطح نیتریک اکسید، فشار خون را با ایجاد آرامش بیشتر در عروق ریوی تنظیم می‌کند.
اثرات بلندمدت بر علائم دیابت به استناد نتایج مطالعه‌ای که بر روی ۷۲۸ نفر از مبتلایان به دیابت نوع ۲ انجام شد، مصرف مکمل سیر باعث کاهش قند خون ناشتا و سطح هموگلوبین‌ای وان سی (A ۱ C) می‌شود.
این نکته که این کاهش در ۲، ۱۲ و ۲۴ هفته بعد از شروع مصرف مکمل‌ها نیز در افراد تحت مطالعه مشاهده شد، نشان می‌دهد که سیر در تسکین علائم دیابت تاثیری بلندمدت دارد.
سیر همچنین علاوه بر تنظیم وزن و سطح کلسترول بیماران دیابتی، به لوزالمعده در ساخت و استفاده از انسولین کمک کرده و مقاومت بدن به انسولین را کاهش می‌دهد.
خواص ضدسرطانی سیر به ویژه اگر به طور خام مصرف شود، خطر ابتلا به سرطان‌های گوارشی از جمله سرطان معده، روده بزرگ و مری و سرطان‌هایی، چون سرطان پروستات، تخمدان و رحم را کاهش می‌دهد. سیر منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که می‌تواند دلیلی برای خاصیت ضدسرطانی آن باشد. این گیاه همچنین با افزایش ظرفیت و توانایی بدن در ساخت برخی از آنتی اکسیدان‌های خاص به مهار رشد سلول‌های سرطانی کمک می‌کند.
تحقیقات انجام شده بر روی نمونه‌های حیوانی و سلول‌ها همچنین از نقش سیر در افزایش میزان اثربخشی درمان‌های سرطان حکایت دارد.
پژوهشگران در مطالعه‌ای که بر روی رژیم غذایی بیش از ۲۰ هزار نفر انجام شد، به ارتباط میان مصرف مقادیر بالای سیر و کاهش خطر ابتلا به سرطان معده پی بردند.
مطالعه دیگری که بر روی ۶ هزار بیمار انجام شد نیز نشان داد که خوردن سیر خام حداقل ۲ بار در هفته خطر ابتلا به سرطان ریه را حدود ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن سیستم ایمنی بدن بسیار پیچیده است و وظایفی، چون مبارزه با میکروب‌های ناخواسته، تنظیم التهاب و ... را برعهده دارد. سیر به روش‌های مختلفی به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
این گیاه همچنین از خواص آنتی اکسیدانی فراوانی نیز برخوردار است. این آنتی اکسیدان‌ها واکنش سیستم ایمنی را تقویت کرده و التهاب را در بدن کاهش می‌دهند.
سیر به علاوه اثر ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد انگلی نیز دارد. این گیاه به میکروبیوم‌های مفید روده آسیب نمی‌زند، اما به بدن در مبارزه با باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌های مضر موجود در دستگاه گوارش کمک می‌کند.
مصرف سیر همچنین با کمک به دفع رادیکال‌های آزاد خطرناک از آسیب ناشی از التهاب در بدن جلوگیری می‌کند.
از بین بردن عفونت‌ها مواد حاوی گوگرد از جمله آلیسین موجود در سیر خواص ضدباکتریایی دارند. این مواد در مقابله با برخی از گونه باکتری‌های مضر مقاوم در برابر دارو از جمله استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و برخی از گونه‌های‌ای کولی (E. Coli) مؤثر هستند.
در مطالعات بالینی انجام شده، سیر در درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری و همچنین واژینوز باکتریایی موثر واقع شد.
سیر خواص ضدویروسی نیز دارد. مصرف این گیاه می‌تواند تعداد دفعات ابتلا به سرماخوردگی و دوره این بیماری را کاهش دهد، البته برای تایید این فرضیه به شواهد و مدارک بیشتر نیاز است.
در حوزه مطالعات سلولی نیز سیر در مقابله با کاندیدا اثرات ضد قارچی دارد. کاندیدا قارچی است که می‌تواند در سراسر دستگاه گوارش از دهان گرفته تا روده بزرگ، بیماری ایجاد کند. علاوه بر عفونت‌های ناشی از کاندیدا، براساس یافته‌های به دست آمده از آزمایشات بالینی، این گیاه می‌تواند به مبارزه با عفونت‌های ژﯾﺎردﯾﺎ نیز کمک کند.
حفظ سلامت مو و پوست سیر اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی فراوانی دارد، اثراتی که به حفظ سلامت پوست و محافظت از پوست در برابر پیری زودرس کمک می‌کنند.
سیر همچنین می‌تواند علائم بیماری پسوریازیس را تخفیف داده، به بهبود زخم کمک کند و آسیب‌های پوستی ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب را کاهش دهد.
این گیاه همچنین می‌تواند از بروز سرطان پوست نیز پیشگیری کرده و به کاهش خطر ابتلا به عفونت پوستی خطرناک معروف به استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) کمک کند.
نقش سیر در کمک به رشد و سلامت مو‌ها نیز قابل توجه است. درمان نوعی از ریزش مو که آلوپسی نام دارد، کار دشواری است. در یک آزمایش بالینی، استفاده از ژل موضعی سیر در کنار درمان‌های استاندارد به رشد مو در بیماران مبتلا به این نوع از ریزش مو کمک کرد.
تقویت حافظه بخش اعظم دلیل افزایش نرخ ابتلا به زوال عقل در دو دهه اخیر مربوط به سبک زندگی افراد است. سیر ابزاری خوش طعم است که قادر است خطر از دست دادن حافظه را کاهش دهد. این گیاه با محافظت از DNA در برابر آسیب، محافظت در برابر افت عملکرد مغز ناشی از کهولت سن و محافظت از بافت سالم مغز به کمک آنتی اکسیدان‌ها، می‌تواند به تقویت حافظه در افراد کمک کند.
در یک آزمایش حیوانی، عصاره سیر باعث بهبود حافظه و کمک به یادگیری در موش‌های مبتلا به دیابت شد. سیر همچنین توانست حافظه موش‌هایی که در معرض سرب قرار گرفته بودند را نیز تقویت کند.
سیر با کاهش آسیب اکسیداتیو به مغز، سطح آسیب‌های ناشی از سرب به این بافت را کاهش می‌دهد.
در این مطالعه، سیر با ارتقای عملکرد نیروگاه تولید انرژی سلول یعنی میتوکندری در عملکرد مغز و حافظه را در موش‌های چاق و دیابتی بهبود بخشید.
مواد مغذی موجود در سیر سیر سرشار از مواد معدنی، چون سلنیم و گوگرد و انواع آنتی‌اکسیدان‌هاست. بخشی از خواص دارویی سیر به ترکیبات گوگردی موجود در آن برمی‌گردد. از دیگر مواد مغذی موجود در این ماده خوراکی می‌توان به منیزیم، پتاسیم، ویتامین E، گلوتاتیون و ویتامین سی اشاره کرد.
- گوگرد به عنوان یک ماده مغذی بدن را در مقابل باکتری‌ها مقاوم می‌کند و در تنظیم عملکرد پروتئین‌ها و آنزیم‌ها نقش دارد.
- سلنیم یک ماده معدنی و آنتی‌اکسیدان قوی برای بدن است. این ماده به محافظت از بدن در برابر صدمات ناشی از آلودگی و موارد دیگر کمک می‌کند.
- منیزیم یک ماده معدنی آرام‌بخش است که بیش از ۳۰۰ کارکرد مختلف در بدن دارد.
- ویتامین C به بازسازی بافت کمک می‌کند و با کلاژن‌سازی باعث جوانی پوست می‌شود.
با وجود تمام فواید ذکر شده در مورد سیر برخی از افراد به لکتین‌های موجود در این گیاه حساسیت دارند و بنابراین بهتر است از مصرف آن اجتناب کنند.
منبع: ایرنا
