مکملهای غذائی کودکان برای نوزادان در حال رشد بهعنوان مکمل شیر مادر و بهمنظور تأمین انرژی و پروتئین مورد نیاز مصرف میشوند. این مکملها، اهمیت ویژهای در افزایش رشد کودک دارند. از ماه ششم تولد نوزاد، تغذیه با شیر مادر به تنهائی نمیتواند نیازهای انرژی نوزادان را برآورده کند. درنتیجه، استفاده از مکمل غذایی، مانند غذاهای نیمه جامد و جامد، همراه با شیر مادر ضروری است. یک غذای کودک باکیفیت باید حاوی غلظت بالایی از مواد مغذی، ویسکوزیته پایین، چگالی توده، بافت مناسب و همچنین محتوای انرژی بالا، پروتئین و مواد ریزمغذی باشد و ضمناً باید بتواند بهراحتی هضم شود.
محققان اعتقاد دارند مکملهای غذایی موجود در بازار برای نوزادان دارای سطوح پایینی از مواد مغذی پرمصرف و کممصرف هستند که منجر به سوءتغذیه میشود و این یکی از مشکلات جدی در کشورهای در حال توسعه است.
شدیدترین نوع سوءتغذیه نیز، سوء تغذیه پروتئینی است که احتمالاً از آغاز تاریخ بشر، انسانها درگیر آن بودهاند. این سوء تغذیه معمولاً زمانی که تغذیه کودکان از غذای مایع مثل شیر مادر به مواد غذایی نیمه جامد یا کاملاً جامد تغییر میکند بیشتر نمایان میشود. ازاینرو استفاده از راهکارهایی برای غنی کردن مکملهای غذایی نوزادان بهگونهای که آنها را دچار عوارض نکند از اهمیت زیادی برخوردار است.
در این زمینه، محققان دانشگاه تهران، پژوهشی را انجام دادهاند که در آن، سعی شده نوعی مکمل غذایی جدید با استفاده از حبوبات جوانهزده تهیه شود و سپس خواص تغذیهای این مکمل، مورد آزمایشهای مختلف قرار گرفته است.
در این پژوهش، محققان مکمل مورد مطالعه را با استفاده از ۳۲ درصد آرد لوبیای جوانهزده و ۱۲ درصد آرد ماش جوانهزده در ترکیب با ۳۶ درصد پودر شیر خشک، ۱۰ درصد روغن نارگیل و ۱۰ درصد ساکارز بهصورت مخلوط تهیه کردند.
نتایج این بررسیها نشان داد که سطوح انرژی این محصول، حتی از میزان نیاز انرژی روزانه توصیهشده توسط سازمان بهداشت جهانی برای نوزادان نیز بالاتر است. ضمناً محتوای فلزات سنگینی نظیر مس و کروم در این مکمل غذایی، از سایر نمونههای موجود در آزمایش کمتر بود و در کل نیز، در سطحی پائینتر از سقفهای مجاز مربوط به عناصر کمیاب ثبتشده توسط سازمانهای تخصصی قرار داشت.
طبق اظهار کرامت الله رضایی، استاد و محقق گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی دانشگاه تهران و همکارانش، «این مکمل بالاترین کیفیت، بالاترین قابلیت هضم پروتئین و بیشترین ایمنی را به لحاظ محتویات عناصر سمی نشان داد و همه اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز برای حمایت از رشد و نمو نوزادان را داشت».
بر این اساس، سطح انرژی این محصول ۴۱۲ کیلوکالری در هر ۱۰۰ گرم و قابلیت هضم پذیری پروتئین آن نیز ۸۹ درصد بوده است. مقادیر فلزات سنگین کادمیم، آرسنیک در آن کمتر ازحدمجاز بود. ضمناً این مکمل تولیدی همه اسیدآمینههای ضروری مورد نیاز برای حمایت از رشد و نمو نوزادان را داشت و به همین دلیل، میتواند بهعنوان مکمل غذایی مناسب برای کودکان مبتلابه مشکلات تغذیهای و کمبود انرژی و پروتئین توصیه شود.
رضایی و همکارانش که نتایج این پژوهش را در مجله «مهندسی بیوسیستم ایران» متعلق به پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران منتشر کردهاند، میگویند: «مکمل غذایی تولید شده در این مطالعه دارای سطوح بالاتر انرژی، کیفیت بهتر هضم پروتئین و مقدار بیشتر اسیدآمینه است که به همین دلیل میتواند برای کودکان مبتلابه مشکلات تغذیهای و کمبود مواد مغذی مناسب باشد».
ایسنا