جعفر مهراد در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: جمهوری اسلامی ایرانی در حال حاضر با 4 میلیون و 400 هزار دانشجو در بین کشورهای جهان از نرخ رشد جذب بالای دانشجو برخوردار است. از کل این تعداد دانشجو، حدود 12 درصد در دوره های تحصیلات تکمیلی به تحصیل و تحقیق اشتغال دارند.
وی ادامه داد: در کنار این جمعیت، نزدیک به 70 هزار عضو هیأت علمی نیز در دانشگاههای کشور اعم از دولتی و غیردولتی، با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی همکاری می کنند؛ بدین ترتیب آماری که مشاهده می کنیم از پتانسیل بالایی برای تولید علم برخوردار است. گرچه تعداد زیادی از این اعضای هیأت علمی ممکن است مقالات علمی خود را به زبان انگلیسی و در نشریات معتبر بین المللی منتشر نکنند، اما با وجود این هنوز دانشمندان و دانشجویان تحصیلی که از توان تولید علم برخوردارند به تعداد کافی با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی همکاری می کنند.
به گفته سرپرست ISC، دانشجویان تحصیلات تکمیلی تحقیقات خود را در زمینه های موضوعی مختلف انجام می دهند و از اعضای هیات علمی در رشته های موضوعی مختلف هدایت پایان نامه های این دانشجویان را بر عهده دارند. خروجی بسیاری از پایان نامه هایی که در دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور تولید می شود، به شکل مقاله علمی در نشریات معتبر به چاپ می رسد.
مهراد با اشاره رشد مقالات ایران طی هشت ماه، خاطرنشان کرد: ایران از اول سال 2013 میلادی تاکنون، تقریباً با گذشت هشت ماه رقمی برابر با 14 هزار و 770 مقاله تولید کرده و این مقالات در تامسون رویترز (ISI) ثبت و نمایه سازی شده است.
رتبه ایران در رشته مهندسی
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، در ارتباط با رتبه ایران در رشته مهندسی، اظهار داشت: دانشمندان ایران در علوم مهندسی، بسیار پویا و پربار هستند، رتبه ایران در رشته مهندسی با تولید 2.9 درصد از کل تولید علم این رشته رتبه 13 را به خود اختصاص داده است.
وی درباره رتبه سایر کشورها در این رشته، گفت: کشورهای چین، آمریکا، کره جنوبی، ژاپن، هند، انگلستان، آلمان، کانادا، فرانسه، تایوان، اسپانیا و ایتالیا 12 کشوری به شمار می آیند که از نظر تولید علم در رشته مهندسی مقدم بر ایران هستند. کشورهای استرالیا، ترکیه، برزیل، هلند، لهستان، سنگاپور و سوئد از کشورهای تولید کننده علم جهان در این رشته یعنی رشته مهندسی به ترتیب رتبه های 14 تا 20 را به خود اختصاص داده اند و بعد از جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.
وی افزود: علاوه بر ترکیه که در رشته مهندسی با کسب رتبه 15 بعد از ایران قرار دارد، از سایر کشورهای اسلامی تا رتبه 30 نیز دو کشور اسلامی دیگر مالزی و عربستان سعودی با مرتبه های 21 و 28 قابل مشاهده است. حتی کشورهای سوئد سوئیس، روسیه، پرتغال، یونان، مکزیک، فنلاند و دانمارک به طور کلی از نظر تولید علم در قالب مقالات علمی در رتبه هایی بعد از ایران قرار دارد.
رشته مهندسی هوافضا
سرپرست ISC، در ادامه از رتبه کشورها در رشته مهندسی هوافضا خبر داد و گفت: در این رشته بیش از 40 درصد از تولید علم جهان به آمریکا اختصاص دارد، بعد از آن به ترتیب کشورهای چین، انگلستان، ایتالیا، آلمان، اسپانیا، کره جنوبی، فرانسه، هند و کانادا به ترتیب در جایگاه دوم تا دهم تولید علم جهان نشسته اند و روسیه، هلند و اسپانیا نیز حائز رتبه های 11 ، 12 و 13 هستند.
وی درباره جایگاه ایران در این رشته، تاکید کرد: ایران در پرتو تلاشهای علمی و انجام تحقیقات فنی، در رشته مهندسی هوافضا، حائز رتبه 14 است. نکته قابل توجه آنکه هنوز کشورهای بسیاری که تعدادی از آنها کشورهای پیشرفته علمی جهان هستند بعد از جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.
به گفته مهراد، استرالیا، تایوان، هلند، اسکاتلند (به جز بریتانیا)، ترکیه و رژیم اشغالگر قدس در این رشته رتبه های 15 تا 20 را از آن خود کرده اند. از رتبه 21 تا رتبه 30 نام کشور پاکستان که از جمله کشورهای اسلامی با رتبه 27 در بین کشورهای تولید کننده علم در رشته مهندسی هوافضا دیده می شود.
رشته مهندسی شیمی
این مقام مسئول همچنین به رتبه کشورهای جهان در علم شیمی و مهندسی شیمی اشاره کرد و گفت: شیمی و مهندسی شیمی، در بین رشته های دانشگاهی و تحقیقاتی ارزش چشمگیری برای جمهوری اسلامی ایران دارد. همه از کاربرد این رشته به ویژه در صنعت نفت و گاز به خوبی آگاهیم، فعالیتهای دانشمندان ایران در این رشته بسیار قابل توجه و در خور ستایش است. ایران با کسب رتبه 8 در رشته مهندسی شیمی بعد از کشورهای چین، آمریکا، هند، آلمان، ژاپن، کره جنوبی و اسپانیا قرار دارد، کشورهای پیشرفته ای مانند کانادا، فرانسه، انگلستان، استرالیا، ایتالیا و نیز کشورهای نوظهور علمی مانند برزیل و ترکیه به ترتیب با کسب رتبه 9 تا 15 در گروه تولید کنندگان علم در رشته مهندسی شیمی محسوب می شوند.
وی ادامه داد: ایران با کسب رتبه 8 بسیار مقدم تر از ترکیه که حائز رتبه 15 است، در رشته مهندسی شیمی پیشتاز است. از رتبه 16 تا رتبه 30 تنها نام سه کشور اسلامی، دیده می شود، مالزی در رتبه 17، عربستان سعودی در رتبه 21 و مصر در رتبه 29 قرار دارند. سایر کشورها به طور کلی مانند روسیه، هلند، سنگاپور، سوئد، بلژیک، فنلاند و غیره جز کشورهای پیشرفته جهان به شمار می آیند.
رشته مهندسی عمران
مهراد در ادامه به یک افتخار دیگر از ایران در رشته مهندسی عمران هم اشاره کرد و اظهار داشت: حرکت علمی دانشگاهها و پژوهشگاههای ایران، حرکتی قدرتمند است که به نظر می رسد همسو با اسناد بالادستی، مانند نقشه جامع علمی کشور، سند چشم انداز و قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه حرکت می کند.
وی اضافه کرد: در این رشته، چین بیش از 28 درصد از تولیدات علمی جهان را تولید کرده، سپس کشورهای آمریکا، کانادا، انگلستان و ایران موفق به کسب رتبه های دوم تا پنجم شده اند.
به گفته سرپرست ISC، در حالیکه ایران در سکوی پنجم تولید علم جهان نشسته است، ترکیه در این رشته جایگاه 15 را به خود اختصاص داده است. کشورهای آلمان، کره جنوبی، ایتالیا، استرالیا، اسپانیا، هند، فرانسه، ژاپن و تایوان نیز به ترتیب حائز رتبه های 6 تا 14 تولید علم جهان در رشته مهندسی عمران هستند، در اینجا نیز از سایر کشورهای اسلامی می توانیم به مالزی با رتبه 22 و مصر با رتبه 29 اشاره کنیم.
