اقتصاد کشور بانک محور است

 در حال حاضر اقتصاد کشور ما بانک محور است و به گفته رییس کل بانک مرکزی ۹۰ درصد تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی توسط شبکه بانکی انجام می‌شود اما با وجود کمبود نقدینگی در اکثر صنایع کشور و همچنین مشکلات مترتب نظام بانکی و بودجه دولت، اعطای تسهیلات بانکی به تولید با مشکلات عدیده‌ای مواجه است.

بنابراین خدمات مالی سنتی تنها می‌تواند بخشی از طیف گسترده نیازمندی‌های صنایع را پوشش دهد و چنانچه بخواهیم حلقه خدمات تامین مالی را در کشور تکمیل کنیم، باید به سایر روش‌های مرسوم در دنیا متوسل شویم که یکی از کاربردی‌ترین این روش‌ها تامین مالی زنجیره تامین است.

منظور از زنجیره تامین، تمام کارهایی است که باعث می‌شوند تا مواد اولیه به کالاهای نهایی تبدیل شوند و به دست مشتری برسند. یک زنجیره می‌تواند شامل تامین مواد اولیه، حمل مواد اولیه به محل تولید، انبار کردن مواد، استفاده از مواد اولیه برای ساخت کالاها، توزیع کالاهای تولید شده و در نهایت رسیدن کالا به دست مصرف‌کننده باشد.

در روش تامین مالی زنجیره تامین معاملات به روش حساب باز یا Open account انجام می‌شود. این روش به خریدار و فروشنده امکان می‌دهد با بهره‌گیری از برات (bill of exchange ) و بدون اتکا به ضمانت شبکه بانکی معامله کرده و بدون بهره‌گیری از اعتبار اسنادی (LC) در زنجیره‌های تامین مالی ورود کنند. بنا بر گزارشات، در سال ۲۰۱۳ حجم تراکنش‌های حساب باز حدود ۸۰ درصد تراکنش‌های سوئیفت را به خود اختصاص داده است و این نرخ روز به روز افزایش پیدا می‌کند که حاکی از توجه ویژه کشورهای پیشرفته به این روش است.

در ایران نیز سامانه کشوری کسب و کار به کسب و کار یا سککوک مدتی است که راه‌اندازی شده و یکی از اصلی‌ترین کاربردهای این پلتفرم تامین مالی زنجیره تامین است. در پلتفرم سککوک تامین مالی بر اساس فعل و انفعال تجاری صورت گرفته و از اعتبار به جای پول نقد بهره‌گیری می‌شود. با این شیوه تامین مالی دقیقا در موضوع استفاده می‌شود و خارج کردن تامین مالی از مسیر هدف گذاری شده صرفه اقتصادی خود را از دست خواهد داد. در طی زنجیره، رونق تولید بنگاه‌های کوچک و متوسط باید از طریق ارتقاء کارایی منابع اتفاق بیفتد. در روش سنتی هر حلقه زنجیره به صورت موازی تامین مالی می‌شد که با شیوه نوین در سککوک یک حلقه تامین مالی شده و اثرات آن تامین مالی در حلقه‌های دیگر بروز می‌کند.

بنابراین این نوع عملکرد در سککوک هم می‌تواند بخشی از بار تامین مالی را از دوش بانک‌ها بردارد و هم موجب می‌شود تسهیلات اختصاص یافته به بنگاه‌ها هدفمند شده و در محل واقعی مصرف شود. در حال حاضر بانک ملی و سککوک اقدامات گسترده‌ای را برای توسعه و گسترش این سامانه و ارائه خدمات مالی از طریق این پلتفرم به فعالان اقتصادی انجام داده‌اند که البته با حمایت‌های بیشتر بانک مرکزی به ویژه در زمینه رفع مقررات زائد در این حوزه می‌توان از طرفی شاهد رونق بیشتر تولید و اقتصاد کشور با بهره‌گیری از این روش نوین تامین مالی بود و از سوی دیگر بخشی از بار تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی را از دوش بانک‌ها برداشت.

 ایبِنا