اجرای سهمیهبندی و افزایش قیمت بنزین در چند روز گذشته در صدر اخبار رسانهها قرار گرفت و نگرانیهایی را در جامعه ایجاد کرد که در ادامه با اعلام کنترل قیمتها و برخورد با متخلفان از طرف مقامهای دولتی و قضایی، مردم آرامش خود را دگربار بدست آورد. در ادامه حسن روحانی رییسجمهوری هم وعده داده است که درآمد به دست آمده از افزایش قیمت بنزین صرف طبقه محروم جامعه خواهد شد.
رسانههای منتسب به جریان اصلاحطلب نوشتند: بیشک کلیات این طرح و اجرای آن کار درستی بوده، چراکه نه تنها سبب بهینهسازی مصرف میشود، بلکه موجب افزایش صادرات و کاهش قاچاق سوخت نیز میشود.
رسانههای اصولگرا عنوان داشتند: همین مرز اعتراض و اغتشاش باعث شد، به سرعت صف مردم معترض از جماعت آشوبطلب و اغتشاشگر جدا شود؛ آشوبی که دشمنان امید بسته بودند به بحرانی بزرگتر تبدیل شود، با حضور مردم خفه شد و به خاموشی گرایید.
روزنامه آرمان: در چارچوب یک نظام جمهوری و مردم سالار همه شهروندان محق به آزادی نقد و اعتراض هستند و هیچ خط قرمزی جز جریحهدار کردن وجدان عمومی وجود ندارد.
رسانههای اصلاحطلب
طرح سهمیهبندی سبب بهینهسازی
فرید عامری مدیرعامل اسبق شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا اظهار کرد: بیشک کلیات این طرح و اجرای آن کار درستی بوده، چراکه نه تنها سبب بهینهسازی مصرف میشود، بلکه موجب افزایش صادرات و کاهش قاچاق سوخت نیز میشود، اما مواردی نیز در این طرح وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد.
نصرت الله سیفی کارشناس در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا، درباره تحقق اهداف سهمیهبندی و افزایش قیمت بنزین بیان داشت: بر اساس اطلاعات واصله و گمانهزنیها و طبق اتفاقاتی که در سال ۸۹، زمان افزایش قیمت بنزین افتاد و افت مصرف داشتیم، احتمالا این افزایش قیمت منجر به کاهش ۱۰ میلیون لیتر در روز و کاهش قاچاق میشود و پنج میلیون لیتر هم کاهش بابت روی آوردن مردم به سمت سی. ان. جی خواهد بود که جمعا از حدود ۱۰۵ میلیون لیتر مصرف در روز حدود ۱۵ میلیون آزادسازی مصرف برای صادرات بیشتر خواهیم داشت.
اعتراض حق مردم
در بخشی از مطلب روزنامه آرمان میخوانیم: در چارچوب یک نظام جمهوری و مردمسالار همه شهروندان محق به آزادی نقد و اعتراض هستند و هیچ خط قرمزی جز جریحهدار کردن وجدان عمومی وجود ندارد. در همه نظامهای مردمسالار مساله امنیت، آرامش و سلامت عمومی جزو مسائلی است که به هر حال خط قرمز محسوب میشود. یعنی نمیتوان به نام آزادی و انتقاد امنیت و آرامش و اموال عمومی را بهم ریخت و مورد خدشه قرار داد. مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز شهروندان این آزادی بیان، تجمع و راهپیمایی را دارند و نظام مکلف به تضمین آزادی انتقاد و اعتراض شهروندان است. نباید این نکته را از یاد ببریم که مجاز نیستیم به بهانههای واهی جلوی آزادی اعتراض و انتقاد شهروندان را بگیریم. مسئولان موظفند زمینههای بروز و اظهار انتقاد را مهیا کنند. از سوی دیگر به خشونت کشیده شدن اعتراضهای مدنی ناشی از ۲ دلیل است؛ نخست مهیا نبودن بسترهای اعتراض مدنی و دوم عدم آموزش کافی در این مورد حساس و سوم مسدود تلقی شدن راههای اعتراض مسالمتآمیز توسط معترضان. در همه این حوزهها آموزش و گفتوگو میتواند کارساز باشد.
نارضایتی مردم موجب اعتراض
روزنامه آرمان ملی با تیتر نهادینه کردن پرهیز از خشونت، نوشت: بسیاری از مردم از عملکردهای برخی مسئولان ناراحت و ناراضی هستند. بسیاری از جوانان عدم رضایتشان به عصبانیت و خشم مبدل شده است. اختلاس و رانتها و همچنین ریخت و پاشهای مفصل که بعضا با افتخار از تلویزیون پخش و هر روز در قالب سمینارها و همایشها نمایش داده میشوند و بسیاری از بیخردیها و ناکارآمدیها صبر مردم را لبریز کرده است. این همه خودش را در گرانی بنزین نشان میدهد. البته اعتراض حق مردم است اما این آگاهی مورد نیاز ضروری جامعه ماست که جان انسانها از مردم باشد یا از نیروهای انتظامی ارزش اساسی و بنیادین دارد و هرگز و در هر شرایطی نباید در خطر قرار گیرد.
اقدام شجاعانه مقام معظم رهبری
به گزارش روزنامه آرمان ملی، سعید لیلاز عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران گفت: رهبر انقلاب بسیار کار شجاعانه انجام دادند و به شکل عجیبیتر از شخص رهبری در ایران بالاتر رفت. اقدام ایشان در حمایت از تصمیم سران قوا در شرایطی که حتی دولتمردان نیز در فضای سنگین به وجود آمده قادر به حمایت از تصمیم خود نبودند، بسیار اقدام شجاعانهای بود. ایشان سد روانی سنگینی که پس از اعلام خبر گران شدن بنزین ایجاد شده بود، شکستند.
شفافیت و اعتمادسازی
سیدمصطفی هاشمیطبا فعال سیاسی اصلاحطلب به روزنامه آرمان ملی با اشاره به اتفاق اخیر در حوزه بنزین اظهار داشت: دولتمردان باید واقعیت را به مردم بگویند که در آمد کشور، تولید و سهم هر کس به چه میزان است. اینجا بحث اعتماد به دولت آقای روحانی مطرح نیست و بحث اعتماد به حکمرانی است. این نیست که اگر آقای روحانی نبود و کس دیگری بود مساله بهتر از این میشد. حاکمیت باید برای آینده نقشه راه تعیین کند. اگر این تناقضات حل نشود روزبهروز به عدم اعتماد و اطمینان بیشتر میشود.
خط مشی درست؛ افزایش پلکانی قیمت حاملهای انرژی
روزنامه شرق با تیتر چالش بنزین عنوان داشت: وزارت نفت و دولت باید از ابتدای استقرار، خطمشی دولت اصلاحات یعنی افزایش پلکانی قیمت حاملهای انرژی را در دستور کار قرار میدادند. این شیوه علاوه بر تعادل تدریجی بازار با قیمتهای جدید از اعمال شوک به اقتصاد نیز جلوگیری و برای بازار و بنگاههای اقتصادی هزینههای کسبوکار را پیشبینیپذیر میکرد و با افزایش پلکانی همه حاملهای انرژی بازار را نیز از حیث رقابت در کالاهای جایگزین دستخوش عدم تعادل و ایجاد خسارت ناگهانی به بخشی از اندوختههای مردم نمیکرد. در تصمیم اخیر نیز دولت میتوانست افزایش قیمت برای همه حاملهای انرژی را بهگونهای یکنواخت و با درصدی معقول اجرا کند. اگر چنین تصمیمی گرفته میشد، علاوه بر ایجاد درآمد بیش از تصمیم اخیر برای دولت و کاهش کسری بودجه، از ایجاد شوک به جامعه و اقتصاد پرهیز میشد. اما دولت برای کسب درآمد منابع دیگری بهجز فشار بر اقشار جامعه دارد که به نظر میرسد در آن زمینه اقدامی انجام نمیدهد. بنیادها، سازمانها و نهادهای بسیاری در کشور درحالیکه فعالیتهای گسترده اقتصادی دارند، بعضا نهتنها از پرداخت مالیات معاف هستند بلکه سهمی از بودجه کشور را نیز که در شرایط کنونی باید از محل پرداخت مالیات و عوارض تأمین شوند، به خود اختصاص میدهند. پیشبینی میشود چنانچه بتوان از این بخش نیز مالیات گرفت، میزان درآمدهای مالیاتی کشور به دو برابر مقدار کنونی افزایش یابد که عملا بخش قابلتوجهی از این کسری بودجه را تأمین خواهد کرد و اتفاقا عدالت اقتصادی را در رقابتهای این واحدها با بخش خصوصی نیز برقرار میکند.
ایجاد فضایی امن برای اینترنت
روزنامه مردم سالاری می نویسد: شاید به جای قطع اینترنت که خسارات زیادی به همراه دارد، بهتر است به این اندیشیده شود که چگونه میتوان فضایی قانونی برای مردم فراهم کرد تا در آن فضا، هم مطالبات خود را بهصورت آزادانه مطرح و دنبال کنند، هم امنیتشان تأمین شود و هم مطالبات تجمعات اعتراضیشان به بیراهه کشیده نشود؟
لزوم اقدامات کارشناسی و درست
روزنامه ایران در مطلبی آورده است: از آنجا که مدیریت بنزین با دولت است، دولت مجبور به پاسخگویی است و البته در این مسیر با کلی اتهام و اعتراض هم روبهرو میشود. با توجه به شرایط پیش آمده به نظر میرسد یکی از گامهایی که دولت در این راستا باید بردارد، خصوصیسازی پالایشگاهها و عرضهکنندگان بنزین است. در این صورت، بخش خصوصی میداند که چگونه و در چه زمانی و با چه فرآیندی قیمت بنزین را گران کند. اگر این روزها میبینیم که مردم از قیمت بنزین گلایه دارند، به خاطر آن است که ساختار اقتصادی ایران مشکل دارد، سیستم بازار اشتباه است، وقتی این دو موضوع مشکل ساز است بهطور قطع، روش قیمتگذاری بنزین با چالش روبهرو می شود. اگر سیستم بازار و ساختار اقتصادی کشور درست بود، همه به این امر اذعان داشتند که قیمت فعلی بنزین هم منطقی نیست. به هر ترتیب، باید به سمت اصلاح قیمت بنزین حرکت میکردیم و این اتفاق مناسبی برای اقتصاد کشور در آینده خواهد بود. امیدواریم این رویه برای سالهای آینده هم ادامه داشته باشد و هر سال قیمتها به صورت جزئی اصلاح شود. وقتی قیمت بنزین در ایران اصلاح شد، قیمت هر لیتر بنزین در کردستان عراق ۱۱ هزار تومان و در افغانستان ۱۰ هزار تومان شد، این نشان میدهد که قاچاق بنزین از ایران باعث شده که قیمت بنزین در مناطق یاد شده گران شود. دولت از اتلاف یارانههای پنهان جلوگیری کرده و به سمت اصلاح فرآیند قیمتها رفته که بسیار واجب بود. در این میان یک نکته وجود دارد که دولت و بدنه کارشناسی باید به آن توجه کنند؛ پرداخت یارانه و مابه التفاوت افزایش قیمت به مردم و حتی کسانی که خودرو ندارند اقدام درستی نیست، چرا که این درآمد را باید به سمت تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی و توسعه زیرساختها هدایت کرد. با این منابع، میتوان حمل و نقل عمومی را توسعه کمی و کیفی داد.
روزنامه ایران می نویسد: امروز هم بر سیستم اداره کشور واجب است که این اتفاقات را از دیدگاهی کارشناسی و آسیبشناسانه نگاه کند و تفاسیر امنیتی و پلیسی را به مثابه تمام تفسیر و تحلیل موجود فرض نکند تا در آینده شاهد تکرار این وقایع نباشیم. همان طور که تاکنون بارها هشدار داده شده، جامعه ما دچار شکافهایی است که از فضای بین آن میتواند هر نوع بحرانی ایجاد شود. این شکافها حاصل شیوه مدیریت اجتماعی-سیاسی-اقتصادی بودهاند که بارها درباره آن توضیح داده شده. اما مسأله این است که از شیوهای که خود به گواه بسیاری از ناظران عامل ایجاد این شکافها و بسترهای مستعد خشونت است، نمیتوان این انتظار را داشت که حل کننده مسأله باشد. چرا که اساساً اولین مشکل و موضوع در این بحث، خود این نوع نگاه به مدیریت جامعه است که باید با درسی که از وقایع قبل و امروز گرفتهایم، به فکر بازنگری و تغییر آن باشیم.
اظهارات وزیر امورخارجه آمریکا
مسعود گودرزی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا با اشاره به اظهارات اخیر پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا و برخی مقامات اروپایی درباره اعتراضات اخیر به سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین، گفت: صحبتهای پمپئو مصداق بارز طرح مباحث مداخلهجویانه در امور داخلی کشورمان است. پمپئو در حالی صحبت از حمایت از مردم ایران میکند که مردم مظلوم ما اهل اغتشاش و تخریب نیستند. آنهایی به بهانه گرانی بنزین دست به تخریب و اغتشاش زدهاند که همان عوامل خارجیها هستند که پیاپی در مواجهه با ایران دچار شکست شدند. این افراد از این شرایط و فرصتها موج سواری کرده و به اسم مردم ایران دست به آشوب و تخریب میزنند. بهره برداری مقامات آمریکایی از این تخریبها و آشوب و به دنبال آن طرح مباحثی در مورد مسائل داخلی کشورمان نشان میدهد که آنها میخواهند از این وضعیت سهم و منفعتی کسب کنند. در همین راستا هم برخی مقامات اروپایی اظهاراتی داشتند که این هم حکایت از برنامه مشترک اروپاییها و آمریکاییها برای دخالت در امور کشورمان را دارد.
خبرگزاری فارس: اصلاح قیمت حاملهای انرژی به شرط هدفمند بودن مصرف حاصله از آن نه تنها نکته منفی نیست که میتواند بسی مفید باشد و به کارامدی نظام کمک کند.
رسانه های اصولگرا
شکست آمریکا، اسرائیل و آل سعود
روزنامه کیهان نوشت: پس از آنکه با متلاشی شدن ستون پنجم دشمن و دستگیری اراذل اجارهای، روز گذشته آرامش به کشور بازگشت و امنیت در تمام استانها برقرار شد، آمریکا، اسرائیل و آل سعود عزا گرفتند و در اظهاراتی مداخلهجویانه سعی کردند تا شاید آتش اعتراضات اخیر را دوباره شعلهور کنند.
این روزنامه در گزارشی دیگر آورده است: باید پرسید با وجود این همه سند غیرقابل انکار که به وضوح از مدیریت بیرونی آشوبهای اخیر و نقش کشورهای یاد شده در این فتنهانگیزی حکایت میکند، آیا میتوانیم از حق قانونی خود برای مقابله به مثل صرفنظر کنیم!؟ و اگر این حق قانونی و شناخته شده خود را نادیده بگیریم به مردم مظلوم ایران اسلامی ستم نکردهایم!؟ میپرسید چگونه؟ پاسخ این سؤال پیچیده نیست. دشمنان در کاخ شیشهای نشستهاند و مراکز حساس و استراتژیک نظامی و اقتصادی و... آنها به آسانی قابل دسترسی است و میتوان با تحمیل خسارتهای سنگین مالی و نظامی، دشمن را به استیصال کشانده و به زانو درآورد.
حمایت دوباره مقامات آمریکایی از اغتشاشگران
به گزارش روزنامه وطن امروز، برایان هوک رییس گروه اقدام علیه ایران در وزارت امورخارجه آمریکا با طرح ادعاهای بیاساس علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: آمریکا از مطالبات مردم ایران حمایت میکند. که تاکنون زمینهساز اعمال تحریمهای زیادی علیه ملت ایران بوده است.
وی در گفتوگو با اسکاینیوز عربی گفت: اولویت دولت دونالد ترامپ منزوی کردن نظام ایران و نمایندگان آن در منطقه و وضع سلسله تحریمهایی علیه تهران است. وی در رابطه با ناآرامیها و اغتشاشات اخیر ایران هم گفت: آمریکا از مطالبات ملت ایران حمایت میکند، ملت ایران از نظامی که نتوانست وظایف خود را انجام دهد خسته شدهاند.
برایان هوک مدعی شد: ما از مطالبات ملت ایران حمایت میکنیم زیرا ایران اموالش را در راستای ایجاد بیثباتی در کشورهای دیگر خرج میکند و ما از آنها میخواهیم این اموال را در راستای بهبود اوضاع معیشتی مردم خرج کنند. پیش از این نیز علاوه بر هوک، کاخ سفید و دیگر مقامات آمریکایی از جمله مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور از ناآرامیهای اخیر و آشوب در ایران حمایت کرده بودند.
برقراری آرامش به کشور
روزنامه جوان عنوان داشت: این اعتراض و گلایه مجوزی برای آشوب، اغتشاش و توسل به برخوردهای خشن نیست. همین مرز اعتراض و اغتشاش باعث شد، به سرعت صف مردم معترض از جماعت آشوب طلب و اغتشاشگر جدا شود؛ آشوبی که دشمنان امید بسته بودند به بحرانی بزرگتر تبدیل شود، با حضور مردم خفه شد و به خاموشی گرایید.
اقدام شجاعانه مقام معظم رهبری
در بخشی از مطلب خبرگزاری تسنیم آمده است: مقام معظم رهبری با قبول مسئولیت، تصمیم سران قوا و اجرای ناشیانه دولت را تأیید کردند بدون اینکه بخواهند در کیفیت و نحوه اجرای این تصمیم دخالت کنند. انتخاب این مسیر شجاعانه در مقطع کنونی یکی از بزنگاههای مهم در تاریخ مدیریت جمهوری اسلامی است و بیانگر نقش بی بدیل رهبری در نظام است. همچنانکه اعتراضات چند ماهه اخیر در کشورهای منطقه، بدلیل فقدان این عنصر مهم در حاکمیت، با بن بستهای متعددی مواجه شد. اگرچه در کشور عراق هم بالاخره با حضور و نقش مرجعیت تاحدود زیادی بحرانها کاهش یافت.
به گزارش تارنمای مشرقنیوز، عباس سلیمینمین کارشناس مسایل سیاسی اظهار داشت: از این رفتار رهبری میتوان ملاکهایی برای سنجش صداقت و از خودگذشتگی انسانها بهدست آورد. فداکاری رهبری در اوج خودش قرار دارد و آقایانی که سالها از بغل روحانی منتفع شدند به محض اینکه میبینند نفعشان در ایجاد دوگانگی است، فرصت را برای دشمن فراهم میکنند و به دشمن فرصت و امیدواری میدهند درحالیکه باید مانع از به نمایش درآمدن اختلافات شد و وحدت و یکپارچگی را دنبال کرد.
ضرورت اطلاع رسانی دقیق
خبرگزاری فارس عنوان داشت: اصلاح قیمت حاملهای انرژی به شرط هدفمند بودن مصرف حاصله از آن نه تنها نکته منفی نیست که میتواند بسی مفید باشد و به کارآمدی نظام کمک کند؛ اما این سوال مطرح است که چرا این اقدام بدون اقناع و اطلاع رسانی کافی و توجیه مردم صورت گرفت.
بیانیه بسیج دانشجویی دانشگاه گیلان
به گزارش خبرگزاری دانشجو، بسیج دانشجویی دانشگاه گیلان در پی اتفاقات روزهای گذشته کشور در بیانیهای اعلام کرد: از دولت خواستاریم با جدیت هر چه تمام تر و توجه به امور اقتصادی کشور، همه توان خود را برای اصلاح ساختار مصوبه افزایش قیمت بنزین و کنترل قیمتها به کار بندند و از هرگونه هرج و مرج اقتصادی جلوگیری به عمل آید.
ایرنا