دومین مخزن بزرگ نفتی کشفشده در تاریخ صنعت نفت ایران به پاس رشادت دلیرمردان این صنعت «نامآوران» نام گرفت، این مخزن سه برابر کشور بحرین وسعت دارد، بیژن زنگنه، وزیر نفت در مراسمی جزئیات این میدان را تشریح کرد که این دومین مخرن بزرگ کشفشده ایران است. حجم کل ذخایر درجای این ذخیره نفتی ۵۳.۳ میلیارد بشکه و حجم نفت کشفشده پیشین ۳۱.۳ میلیارد بشکه بوده، حجم ذخایر نفتی درجای مخزن تازه کشفشده ٢٢ میلیارد بشکه اعلام شد و حجم نفت قابل برداشت از این مخزن با ضریب بازیافت ١٠ درصد ۲.۲میلیارد بشکه برآورد شده است.
کشف این مخزن جدید از دو بعد سیاسی و اقتصادی اهمیت ویژهای دارد، برنامههای حوزه انرژی ایران بهعنوان یکی از بزرگترین دارندگان مخازن نفت و گاز دنیا نقش تعیینکنندهای در منطقه و جهان خواهد داشت.
دارندگان انرژی جهان بهطور معمول بازیگران اصلی در سپهر سیاسی هستند. ایران در کنار روسیه، ونزوئلا، قطر، عربستان و عراق میتوانند با همکاریهای سیاسی اثرگذارترین کشورها در حوزه انرژی باشند، هرچند آمریکا با اکتشافهای جدید به تدریج جایگاه ویژهای در این حوزه برای خود ایجاد کرده و در تلاش برای حذف رقیبان اصلی به اشکال مختلف از این بازار است.
«نامآوران» اینک به سرمایهای جدید و ماندگار برای ایران بدل شده است، یکی از ویژگیهای این متولد جدید نفت ایران حداقل اشتراک با کشورهای همسایه است. این مزیت دستدرازی کشورهای همسایه به این مخزن را به حداقل میرساند.
شرایط تحریم سبب شده است ایران در برداشت از میدانهای مشترک با مشکلاتی روبهرو باشد و عموما در برداشت از این نوع میدانها رقابت را به همسایگان واگذار کند.
ضریب برداشت ۱۰ درصدی از میدان جدید عددی مناسب نیست، اما به توجه به تحریمهای نفتی در حوزه فناوری استخراج، این بضاعت ملی بر اساس دانش بومی ستودنی است. امید که با بهبود روابط با دارندگان فناوری، شرایط برداشت به استانداردهای روزآمد دنیا نزدیکتر شود.
اما با اعلام این خبر آیا باید منتظر واکنش بازارهای انرژی بود؟ انتظار چنین واکنشی در این شرایط کنونی دور از منطق بازار است، ظرفیت بالقوه ایران افزایش یافته و اینک سیاستگذاری ایران در برداشت از این مخزن جدید میتواند در قیمت بازار تاثیر بگذارند.
در صحبتهای وزیر به نظر میرسد با توجه به همجواری میدان جدید با میدانهای نفتی آبتیمور، منصوری سپهر و جفیر توسعه این میدانها در دستور کار قرار گرفته است. همانطور که وزیر نفت اعلام کرد در شرایط کنونی افزایش صادرات توان کشورهای نفتی را افزایش میدهد و مخازن بالقوه در شرایط میانمدت و بلندمدت میتواند جایگاه کشور را در همه ابعاد گسترش بدهد.
اینک نیاز وزارت نفت به فناوریهای نو برای توسعه میدانهای نفتی نسبت به گذشته دو چندان است. دانش بومی و سرمایهگذاریهای اقتصادی لازمه ارتقای این صنعت هستند، امید میرود که با اتکا به دیپلماسی عمومی، ایجاد چشماندازهای جذاب و ترغیب سرمایهگذاران خارجی بهزودی شاهد شکوفایی بیش از پیش در این حوزه باشیم.
میثم شرفی