فهیمه اوکاتی فیزیوتراپیست در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره فلج ارب در نوزادان اظهار کرد: فلج ارب، فلج بازوست که با آسیب شبکه عصبی در ناحیه شانه ایجاد می‌شود. این فلج یکی از شایع‌ترین آسیب‌های عصبی است که در هنگام تولد با کشیده شدن گردن نوزاد در زایمان سخت اتفاق می‌افتد. بر اساس شدت آسیب نوزاد می‌تواند به طور خود به خود درمان شود یا ممکن است به درمان فیزیوتراپی و در موارد بسیار شدید به جراحی نیاز پیدا کند.
مهم‌ترین دلایل بروز فلج ارب چیست؟
او بیان کرد: از مهم‌ترین دلایل ایجاد فلج ارب می‌توان به بزرگ بودن سر نوزاد و گیر افتادن شانه در کانال زایمان اشاره کرد. درشت بودن نوزاد موجب می‌شود از نیروی بیشتری برای بیرون کشیدن نوزاد استفاده شود که این نیرو می‌تواند به ناحیه گردن، شانه و اعصاب این قسمت‌ها آسیب بزند. دیابت و چاقی مادر هم در بروز فلج ارب موثر است.
این فیزیوتراپیست افزود: اگر نوزاد با پا از کانال زایمان خارج شود، مدت عبور نوزاد از کانال زایمان طولانی باشد یا اگر از وسایلی مانند فورسپس جهت کشیدن نوزاد استفاده شود هم در این صورت احتمال بروز فلج ارب وجود دارد. حتی در زایمان سزارین هم این آسیب می‌تواند ایجاد شود.
اوکاتی اظهار کرد: فلج ارب با آسیب اعصابی در ارتباط است که از سوراخ‌های بین مهره‌ای در ناحیه گردن خارج می‌شود و یک شبکه عصبی را در ناحیه شانه ایجاد می‌کند تا به نواحی مختلف و عضلات آن عصب رسانی کند. از این شبکه، سه طناب عصبی به شانه، آرنج و مچ دست می‌رود و حس و حرکت این نواحی را تأمین می‌کند. در صورت آسیب و ضربه به شبکه بازویی قسمت‌های تحت عصب دهی به اختلال حس و حرکت دچار می‌شود و تظاهرات آن بر اساس شدت آسیب می‌تواند از یک بی حسی و کاهش حرکت تا فقدان کامل حرکت متفاوت باشد. کشیدگی عصب، پارگی یا کنده شدن ریشه عصب هم می‌تواند در فلج ارب اتفاق بیفتد.
این فیزیوتراپیست بیان کرد: در بدو تولد نوزاد مبتلا به فلج ارب قادر نیست دستش را بالا بیاورد. حرکات دست درگیر نسبت به دست سالم کاهش پیدا می‌کند یا دست دچار فلج ارب بی حرکت می‌شود. بازو در این فلج در کنار بدن به داخل می‌چرخد و مچ دست به افتادگی دچار می‌شود.
او تأکید کرد: متخصص اطفال نخستین کسی است که با معاینه فیزیکی نوزاد فلج ارب را تشخیص می‌دهد. در معاینه فیزیکی قوام عضلات، حرکات و رفلاکس‌ها بررسی می‌شود. در صورتی که پزشک به دررفتگی شانه مشکوک شود، رادیوگرافی را انجام می‌دهد. MRI بهترین گزینه تشخیصی برای ضایعاتی مانند تومور است که به شبکه بازویی فشار می‌آورند. پس از اقدامات اولیه پزشک و تشخیص فلج ارب بیمار به فیزیوتراپیست ارجاع داده می‌شود.
اوکاتی افزود: فیزیوتراپیست، برنامه درمانی نوزاد را پس از ارزیابی و تعیین میزان ضایعه مشخص می‌کند. اگر آسیب کم باشد فیزیوتراپیست به والدین در جهت چگونگی نگهداری نوزاد، لباس پوشیدن، وضعیت خواب و دادن تحریکات حسی مشاوره می‌دهد. آب درمانی که قسمتی از فیزیوتراپی است می‌تواند همزمان با درمان فیزیوتراپی یا به شدت جداگانه انجام شود. تحریکات حسی، حرکات فعال یا غیرفعال، تمرین‌های کششی، افزایش دامنه حرکتی و تقویتی از جمله درمان‌های فیزیوتراپی هستند.
او یادآوری کرد: بیشتر نوزادان مبتلا به فرج ارب به درمان پاسخ می‌دهند و بین چهار تا ۶ ماه بهبود پیدا می‌کنند. در صورتی که پس از ۶ ماه هیچ علامت کلینیکی مبنی بر بهبود در نوزاد مشاهده نشود درمان جراحی صورت می‌گیرد.
