یک نفر از هر ۱۰ نفر مردم جهان دچار کمبود آب آشامیدنی سالم هستند، تاکنون در این مسیر قدمهای زیادی برداشته شده است اما اکثر این روشها پرهزینهاند، یکی از جدیدترین روش ها در بسیاری از نقاط دنیا برای بدست آوردن آب استفاده از مه است که اصطلاحا به آن clouds fishing گفته میشود.
با استفاده از این روش به راحتی میتوان آب آشامیدنی سالم و ارزان بدست آورد، ایده استحصال آب از مه اولین بار در امریکای جنوبی در دهه ۱۹۸۰ شروع شد و توسعه پیدا کرد، اکنون نیز پروژههایی در شیلی، پرو، افریقای جنوبی؛ غنا، اریتره و امریکا وجود دارد.
برای استحصال آب به این شیوه، جمع کننده مه، توری های مشبک و مخزن آب نیاز است، جمع کننده مه شامل یک توری مشبک با منافذ ریز است که بوسیله پایههای محکم بر زمین عمود میشود.
جنس این توریهای مشبک معمولا فلزی است و زیر آن نیز مخازن آب برای جمع آوری قرار دارد. در این روش مه و رطوبت موجود در هوا در فرایند میعان از طریق چسبیدن به این تورهای شبکه ای، وارد مخازن شده و آب به دست میآید.
این فرایند به هیچگونه انرژی و یا شتاب دهنده خارجی نیازی ندارد بلکه فقط با نوسانات دمای هوا به طور طبیعی ایجاد میشود، بهره وری این روش و میزان استحصال آب به عواملی چون جنس شبکهها، اندازه چارچوبها و البته فرایند میعان، بستگی دارد.
این روش استحصال آب به سادگی و ارزانی توسط توریهای ظریفی با ابعاد یک متر مربع انجام میشود که در مسیر باد نصب میشوند هنگام برخورد مه به توری ذرات آب به دام افتاده و به صورت قطرات آب در مخزن جمع آوری میشود، به طور متوسط میزان برداشت از هر مترمربع تورهای مشبک، روزانه ۳ لیتر است.
طی تحقیقات بیشتری که در راستای توسعه این فرایند صورت پذیرفته است، شیوه جدیدی در ساختار توری های مشبک به کار گرفته شده است، به این ترتیب که بافت این توری های مشبک فقط به صورت عمودی است.
طبق نتایج اولیه به دست آمده میزان برداشت آب به ازای هر مترمربع به ۹ لیتر در روز میتواند افزایش یابد، البته که هر روزه با گستردهتر شدن بحران جهانی آب، شیوه ها و روش های پیشرفته تر نیز به منظور میزان بیشتر استحصال و نیز استفاده در مناطق آب و هوایی متفاوت در حال انجام است.
این روش در مناطق نزدیک به ساحل کشورمان نیز که مشکل آب آشامیدنی دارند میتواند کاربرد موثری داشته باشد، در سراسر جهان بسیاری از افرادی که در نزدیکی سواحل زندگی میکنند از مه، آب استخراج میکنند، با این روش میتوان در مناطق مختلفی از کشورمان آب آشامیدنی سالم و ارزان به دست آوریم.
با توجه به اینکه میزان رطوبت و سرعت باد از مهمترین عوامل در استحصال آب از این روش است، بنابراین با بررسی های کارشناسی دقیق بسیاری از مناطق کشورمان را که دارای چنین خصوصیاتی است شناسایی شده و قابلیت بهره برداری پیدا خواهد کرد. همچنین استارتاپ های بسیاری در این حوزه میتواند شکل گرفته و جوانان بسیاری می توانند در این حوزه مشغول به کار شوند.
کامبیز مهدیزاده|کارشناس ارشد دیپلماسی انرژی
ایرنا