فریدون برکشلی، رییس دفتر مطالعات انرژی وین در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اینکه «اقدام ترامپ در آزاد سازی ذخایر نفت این کشور جهت کنترل افزایش قیمت ناشی از حمله پهبادی به تاسیسات نفتی عربستان، تا چه اندازه در مهار قیمت ها موثر خواهد بود»، گفت: امریکا ذخایر استراتژیک یا SPR برای مصرف ۱۲۰ روز خود در اختیار دارد. ایجاد این ذخایر استراتژیک به سال ۱۹۷۳ میلادی بر می گردد که کشورهای عربی، عرضه نفت به امریکا، انگلیس و هلند را تحریم کردند.
وی با اشاره به اینکه ذخایر استراتژیک نفتی هر کشور معنا و اهداف خود را دارد و آزادسازی یا عدم آزادسازی آن با هدف ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و تنظیم قیمت در بازار جهانی نفت نیست، ادامه داد: البته ترامپ در ماه های اخیر در چند نوبت گفته که ذخایر استراتژیک دیگر موضوعیتی ندارد و چون امریکا در تولید نفت خودکفا شده باید SPR را به فروش برسانند. بخش اعظم ذخایر استراتژیک آمریکا با نفت سعودی پر شده و اگر آمریکا بخشی از SPR را آزاد کند همان نفت سعودی روانه بازار می شود؛ اما در عین حال دیپلماسی ذخیره سازی تغییرات مهمی به خود می بیند.
کارشناس بین المللی نفت توضیح داد: در اینجا توجه به یک نکته مهم لازم است. آزاد سازی ذخایر استراتژیک الزاما به مفهوم افزایش عرضه و در نتیجه ثبات بازار جهانی نفت نیست. از آنجا که این ذخایر برای شرایط بحرانی طراحی شده است، آزاد سازی آن به معنای دامن زدن به فضای بحران و التهاب بازار است. ضمن اینکه عرضه فیزیکی نفت افزایش پیدا می کند اما بازار را با شرایط بحران و جو روانی ناشی از شرایط نا متعارف روبرو می سازد.
وی گفت: در دهه ۲۰۰۰ هنگامی که بیل کلینتون، رییس جمهوری وقت آمریکا قصد حمله به بوسنی و یوگسلاوی سابق را داشت، تصمیم داشت دستور آزاد سازی ذخایر استراتژیک را صادر کند ولی نهایتا از اتخاذ این تصمیم خودداری کرد.
برکشلی تصریح کرد: بازار جهانی علایم نگران کننده ای دریافت کرده است. از دست رفتن نزدیک به نیمی از تولید و صادرات شرکت نفتی ارامکو، بسیار جدی است. بازار حساس و نگران است. البته هنوز بازار در شرایط صبر و انتظار قرار دارد و واکنش‌های جدی زمانی شکل خواهد گرفت که اطلاعات و گزارشات کامل‌تری ارایه شود.
رییس دفتر مطالعات انرژی وین با بیان اینکه شرکت آرامکو برخلاف رویه متداول خود هنوز بیانیه رسمی درباره رخدادهای اخیر منتشر نکرده و اطلاعات عموما از منابع ثانویه است، افزود: آرامکو در آستانه عرضه بخشی از سهام خود در بورس های بین المللی قرار دارد و حتی بانک های کارگزار خود برای عرضه سهام را هم معرفی کرده بود. بنابراین اکنون مقامات سعودی، آرامکو و بازار جهانی چشم انتظار دور نمای این بحران هستند. مدیرعامل جدید آرامکو و وزیرنفت تازه، پیش از حملات پهبادی به تاسیسات این شرکت، ارزش اسمی آرامکو را از ۲ تریلیون دلار به ۳ تریلیون دلار افزایش داده بودند.
وی گفت: واکنش کنونی بازار نفت هیجان زده است. شاید با توجه به باز بودن بازارهای نیویورک و شیکاگو، اطلاعات دقیق تری در دست باشند که بتوان بر پایه آن میزان جهش قیمت ناشی از کمبود فیزیکی و افزایش قیمت ناشی از فضای روانی بازار جهانی و ابعاد ژئوپلیتیک را ارزیابی کرد. با در نظر گرفتن شرایط موجود و اطلاعات کنونی، بورس های اروپایی با ۱۲ تا ۱۷ درصد افزایش قیمت، معاملات خود را پیش بردند. این در حالی است که سعودی ها با احتیاط در مورد وقایع شنبه اظهار نظر کرده اند.
بر اساس گفته های برکشلی با اطلاعات کنونی نباید انتظار افزایش پایدار قیمت را داشت. البته شاید آمریکا ناچار شود تحریم های نفتی ایران را کاهش دهد تا ایران سریعا از ذخایر موجود خود به کمک بازار بیاید.
