ایران در بین ۷ کشور اول تولیدعلم هوش مصنوعی

به گزارش خبرنگار مهر، بنابر آخرین گزارش منتشر شده در نشریه نیچر چینی ها قصد دارند تا سال ۲۰۳۰ هدایت هوش مصنوعی دنیا را در اختیار بگیرند. هدف چین رهبری صنعت هوش مصنوعی دنیاست و برای رسیدن به این هدف سه برنامه عمده دارد که شامل سرمایه گذاری در تحقیقات بنیادی، مقصدی برای نخبگان هوش مصنوعی دنیا و تبدیل شدن به یک قطب صنعتی پیشرو در هوش مصنوعی دنیا است.

چین سالهاست که در انتشار مقالات هوش مصنوعی رتبه نخست دنیا را دارد. براساس شاخص اچ ایندکس چین ششمین کشور از لحاظ پژوهشگران توانمند هوش مصنوعی در دنیاست. از جمله شرکت های مطرح چین در صنعت هوش مصنوعی صنایع Tencent ، Baidu و Alibaba هستند، اما چین بنا دارد در این زمینه پیشرفت بیشتری داشته باشد.

در گزارشی که نشریه نیچر به آن ارجاع داده است، جمهوری اسلامی ایران در بین پرتولیدترین کشورهای علمی دنیا در هوش مصنوعی است. براساس اطلاعات سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۷ ایران رتبه ۱۴ دنیا در حوزه هوش مصنوعی را در اختیار دارد و تعداد مقالات ایران در این مدت ۳۴ هزار و ۲۸ مورد بوده است.

براساس اعلام بخش تحقیق و توسعه موسسه آینده پژوهی دانش و فناوری سینا، ایران هفتمین کشور برتر دنیا از لحاظ مقالات پراستناد است و تنها کشوری در خاورمیانه است که در بین ۱۰ کشور برتر دارای بیشترین مقالات پراستناد جای گرفته است. ایران تقریبا ۱.۳ درصد از مقالات پراستناد هوش مصنوعی دنیا و همچنین ۰.۰۲ درصد از مقالات داغ این حوزه را تولید کرده است.

۵۰ درصد از مقالات پراستناد بین المللی ایران با مشارکت پژوهشگرانی از سایر کشورها صورت گرفته است یا به عبارت دیگر با مشارکت بین المللی منتشر شده اند، اما تنها حدود ۰.۷۴ درصد آنها حاصل مشارکت با صنعت بوده اند که تفاوت اساسی ایران با سایر کشورهای حاضر در فهرست است.

دانشگاه آزاد اسلامی از جمهوری اسلامی ایران در بین ۲۰ دانشگاه برتر دنیا براساس مقالات پراستناد این حوزه قرار دارد. نام این دانشگاه در کنار دانشگاه های خوش نامی از کشورهای آمریکا، چین، فرانسه، سنگاپور، هنک کنگ و آلمان در این فهرست قرار گرفته است.

هر پژوهشی در ذاتش کاربردی است، اما برخی از پژوهش ها مستقیما بر نوآوری ها اثر می گذارند. در دنیای امروز ۵۰ تا ۷۰ درصد رشد اقتصادی از نوآوری ها منتج می شوند. در دهه های اخیر اثر علم بر خلق نوآوری بیشتر شده به نحوی که عده ای از صاحب نظران بکارگیری لفظ اقتصاد علم بنیان را به جای اقتصاد دانش بنیان ترجیح می دهند. علت این امر علم بنیاد شدن بخش اعظم نوآوری ها در دنیاست.

هوش مصنوعی نیز به عنوان یک شاخه علمی بر بسیاری از نوآوری ها تاثیر می گذارد. اگر نوآوری ها مسئول ۵۰ تا ۷۰ درصد رشد اقتصادی در دنیا هستند، آن گاه پژوهشگران برجسته هوش مصنوعی کشور چگونه پژوهش هایشان را به سمت نوآوری هدایت می کنند.

منفعت این هدایت قبل از هر کسی عاید خود پژوهشگر می شود، اما در پرتو آن، دانشگاه و کشور نیز منتفع خواهند شد، چرا که در صورت هدایت این علم به سمت نوآوری، محصول یا روش های جدیدی خلق خواهند شد که از قابلیت عرضه و فروش برخوردارند.

سوالات مهمی هستند که در این مسیر نیازمند پاسخ هستند که ظرفیت و توانائی هر پژوهشگر برای تبدیل شدن به نوآور چیست؟ چه بسا تعداد زیادی از پژوهشگران، فعالیت های پژوهشی با قابلیت تبدیل شدن به نوآوری دارند که از آن آگاه نیستند، زیرا بالفعل کردن این قابلیت نیازمند اطلاعات بازار بین المللی نیز هست.

مثالی از پژوهش کاربردی، عنوان مقاله «Using pattern matching for tiling and packing problems» است که با اختراعات ثبت شده در نظام USPTO مرتبط است.  

۲۰ محققی که بیشترین پژوهش کاربردی را در میان پژوهشگران هوش مصنوعی کشور داشته اند به شرح جدول زیر است.

آنها در رشته های مهندسی کامپیوتر، برق، صنایع و ریاضی فعالیت می کنند.