به گزارش خبرنگار مهر، با خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریمهای نفتی ایران، بار دیگر روند صادرات نفت و فرآوردههای آن با دشواری رو به رو شد. در نتیجه برای جلوگیری از خام فروشی که یکی از اهداف بلند مدت اقتصاد ایران و تأکیدات مقام معظم رهبری است، طرح احداث پتروپالایشگاه ها با استفاده از سرمایه مردمی در دستور کار مجلس قرار گرفت. طرحی که تلاش دارد از نقدینگی موجود در کشور که به رقمی حدود ۲,۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده استفاده کند و ضمن هدایت آن به سوی بخش مولد اقتصاد کشور، ضعف سرمایه گذاری خارجی را تا حدی مدیریت کند. این طرح که هفته گذشته به تصویب مجلس رسید، نه فقط بخشی از نقدینگی موجود در کشور را به سوی تولید هدایت میکند بلکه بخش قابل توجهی از نفتی که صادر نمیشود و به هر دلیلی با کاهش تولید اجباری رو به رو است را مدیریت کرده و تبدیل به فرآوردههای با ارزش افزوده میکند.
یکی از بخشهای طرح پتروپالایشگاه های استفاده از تنفس خوراک است. تنفس خوراک بهصورت خلاصه یعنی اعطای خوراک رایگان در شروع بهرهبرداری به واحد پالایشی. این خوراک در قالب وام کمبهره به واحد پالایشی داده میشود و تا مقداری که هزینه خوراک دریافتی با هزینه سرمایه اولیه طرح برابر شود ادامه مییابد. تاکنون قوانین جاری کشور برای تشویق به توسعه پالایشگاهها و پتروپالایشگاهها و کاهش خام فروشی از روش «تخفیف خوراک» استفاده کردهاند اما این روش طی ۲۲ سال اخیر نتیجه مثبتی در پی نداشته است. این روش هرچند IRR پروژه را افزایش میدهد اما بازگشت سرمایه را نهایتاً از ۱۳ سال به ۱۰ سال کاهش میدهد و این مدت مورد استقبال مردم نیست.
ولی در روش تنفس خوراک که در طرح مصوب مجلس دیده شده، ابتدا یک پتروپالایشگاه به کمک سازمان بورس و با استفاده از سرمایههای مردمی تأمین مالی میشود و طی مدت چهار سال ساخته میشود. سپس به محض بهرهبرداری از یک تا دو سال تنفس خوراک برخوردار میشود. یعنی یک تا دو سال دولت بابت تأمین خوراک (ماده اولیه- میعانات گازی) پولی را از سرمایه گذاران پتروپالایشگاه دریافت نمیکند. این تنفس خوراک از محل سهم صندوق توسعه ملی است.
علیرغم قوت کلیات و جزئیات این طرح، یک مانع قانونی پیش روی تصویب آن در صحن علنی مجلس وجود داشت که این منع قانونی نیز با صدور مجوزهای لازم، برداشته شد. مانع قانونی این طرح آنجا بود که از نفت سهم صندوق توسعه ملی، برای پتروپالایشگاهها تنفس در تخصیص خوراک پیش بینی کرده و تخصیص خوراک از محل سهم صندوق توسعه ملی یک الزام تلقی شده بود؛ حال آنکه صندوق
خوشبختان مجوزهای لازم برای استفاده از سهم صندوق توسعه ملی به عنوان تنفس خوراک پتروپالایشگاه ها اخذ شده و با توجه به تصویب طرح در صحن علنی مجلس، بزودی با ابلاغ مصوبه از سوی مجلس به دولت، اجرای این طرح کلید خواهد خورد.