بومی‌سازی تنها راه برون رفت از مشکلات خودرو

جمشید عدالتیان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا عنوان کرد: در حال حاضر کلیه صنایع کشور به خصوص شرکت‌های کلیدی مانند نفت، خودروسازی، پتروشیمی و فولاد درگیر مسائل تحریم هستند. اما متاسفانه در این بین، قراردادهای شرکت‌های خودروسازی با شرکت‌های خارجی، قابلیت اجرایی خود را از دست داده و این امر به یکی از دغدغه‌های مهم شرکت‌های خودروسازها و قطعه‌سازها تبدیل شده است.
وی گفت: خودروسازان از لحاظ بازار تقاضا مشکلی نداشته و محصولات خود را پیش فروش کرده‌اند؛ اما از لحاظ عرضه مشکلاتی گریبان‌گیر خودروسازان شده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به مشکلات قطعه سازان در تامین برخی مواد اولیه گفت: برخی از قسمت‌های خط تولید قطعه‌سازان وابسته به واردات است؛ اما تحریم‌های موجود آنها را در تامین مواد اولیه و قطعه دچار مشکل کرده است. تنها راه برون‌رفت از مشکلات موجود در شرایط فعلی، بومی‌سازی و افزایش تولید داخل و کاهش وابستگی به خارج است. خوشبختانه برخی از صنایع مانند خودروسازی این فرایند را آغاز کرده‌اند.
عدالتیان در واکنش به خبر واگذاری شرکت‌های خودروسازی به بخش خصوصی گفت: در شرایط فعلی، دو سناریو می‌توان از این تصمیم متصور شد؛ ابتدا اینکه دولت خود را از امر تصدی‌گری صنعت خودرو رها کند که این امر یک روش فرار رو به جلو برای دولت برای عدم پاسخگویی است.
وی ادامه داد: حالت دوم بیانگر عدم توانایی مالی بخش خصوصی برای امر تصدی‌گری صنعت خودرو است.  در این بین شاید بانک‌های بخش خصوصی و یا هلدینگ‌های بزرگ بتوانند با یک سرمایه‌گذاری مشترک بخش اعظمی از این سهام را خریداری کنند. اما ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید که پیش از این برای سایر خصوصی‌سازی‌ها نیز ایجاد شده است.
این کارشناس اقتصادی، معتقد است: هیچ بخشی در داخل کشور وجود ندارد که قادر به تامین چنین سرمایه‌ای باشد، مگر سرمایه‌گذاران ساکن در خارج کشور توان این کار را داشته باشند که در شرایط فعلی این امر بعید به نظر می‌رسد. بنابراین خصوصی‌سازی با توجه به میزان سرمایه و بروکراسی اداری، بسیار زمان‌بر است.
وی افزود: سرمایه‌گذاری در این صنایع در شرایط عادی با توجه به تعرفه‌های  گمرکی و عدم حضور خودروهای خارجی، برای خودرو سازان بهشت محسوب می‌شود.
وی با اشاره به ادغام خودروسازان در جهت تولید محصول با کیفیت گفت: استراتژی‌های مختلفی در صنعت خودروسازی دنیا وجود دارد، بنابراین به این سادگی نمی‌توان برای آن راه‌حلی کوتاه مدت در نظر گرفت. این صنعت نیازمند آینده‌نگری 20 ساله است؛ بنابراین تصمیم‌گیری در کوتاه مدت و شرایط بحرانی، خیلی صحیح نیست.
وی ادامه داد: در دنیا، 10 شرکت بزرگ تولیدکننده خودرو وجود دارد. اگر ما قصد داریم در بلند مدت جزء خودروسازهایی باشیم که علاوه بر تولید خودرو باکیفیت، سهمی از بازارهای جهانی داشته باشیم؛ باید بخشی از تولید ما با همکاری شرکت‌های بزرگ صادر شود.
عدالتیان معتقد است: ادغام خودروسازان، آنها را به یک غول بی‌رقیب تبدیل خواهد کرد. در این شرایط عملا بازار را به یک شرکت خواهیم سپرد که هیچ رقیبی نخواهد داشت. اما همکاری در بخش پژوهشی و یا قطعه سازی امکان‌پذیر است.
وی تصریح کرد: حدود 60 تا 70 سال است که در کشور، خودرو مونتاژ و تولید می‌شود، تا به الان هر کشور دیگری بود، پیشرفت چشمگیری در عرصه صنعت خودرو به دست می‌آورد و علاوه بر تولید خودروهای باکیفیت، صادرات هم انجام می‌داد. شاید در آن زمان، تصمیمات، کوتاه مدت بوده است در حال حاضر خودروسازهای جهان سرمایه‌گذاری‌های سنگینی حوزه خودروهای برقی انجام می‌دهند. باید دقت کنیم که آینده خودرو به کدام سمت می‌رود و تقاضای بازارهای جهانی به سمت کدام محصول کشش دارد. این تغییر و تحول باید در یک برنامه‌ریزی 20 ساله در نظر گرفته شود، در غیر این صورت خودروسازی ما زیر بار رقابت از بین خواهند رفت.