پایتخت گل ایران؛ زخمیِ خارِ مشکلات

محلات از توابع استان مرکزی به دلیل استقرار در مرکز جغرافیایی کشور، ارتفاع یک هزار و ۷۵۰ متری از سطح دریا، احاطه دشت به وسیله کوه‌های بلند و بافت خاک مناسب، سابقه گل کاری ۷۰ ساله دارد و در این شهرستان ۴۵ هزار نفری، افزون بر سه هزار نفر به صورت مستقیم در قالب ۷۰۰ واحد تولید و پرورش گل و گیاهان زینتی مشغول به کار هستند.
سطح زیر کشت گل و گیاهان زینتی در استان مرکزی ۹۹۰ هکتار است که حدود ۹۰ درصد آن متعلق به شهرستان محلات است و ۱۸ درصد از سطح زیر کشت گل کشور، ۱۲ درصد از تولید گل شاخه بریده، ۸۰ درصد تولید گل‌های فصلی نشائی، ۲۱ درصد از تولید درخت و درختچه‌های زینتی و ۱۴ درصد از گیاهان آپارتمانی کشور در محلات تولید می‌شود.
تولید و توسعه صادرات گل و گیاهان زینتی در محلات بسترساز افزایش درآمد ارزی حاصل از صادرات کالاهای غیر نفتی است اما با وجود این توانمندی منحصر به فرد، شهرستان محلات در حوزه تولید گل و گیاهان زینتی و بازاریابی هدفمند صنعت گل با چالش‌هایی مواجه است.
هزینه‌های بالای نهاده‌های تولید، افزایش بهای تمام شده تولید گل، نبود بازار رقابتی، کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، از تنگناهای تولید و صادرات گل و گیاه زینتی در محلات است.
مدیر عامل اتحادیه گل و گیاه محلات گفت: ۲ برابر شدن تعرفه بیمه، افزایش ۲۵ درصدی حقوق کارگر و افزایش قیمت نهاده‌های تولید از چالش‌های جدی تولید گل و گیاه در محلات است.
«ابراهیم علی پور» افزود: قیمت برخی از نهاده‌های گیاهی و سموم و کودهایی که از خارج وارد می‌شود چند برابر شده است، به عنوان مثال هزینه یک نوع خاک که از کشور سریلانکا وارد می‌شد، ۱۰۰ هزار ریال بوده ولی در حال حاضر قیمت آن به ۴۵۰ هزار ریال رسیده است.
وی اظهار داشت: قیمت مواد اولیه و نهاده‌ها نوسانات تندی دارد و بهای این محصولات با تعرفه‌های مختلف و بالایی همراه است.
علی پور افزود: نهاده‌های تولید در محلات با قیمت بالایی عرضه می‌شود به طوری که قیمت سم، کود و گلدان در این شهرستان بیش از ۵۰ درصد بیشتر از شهرستان‌های اطراف است.
مدیر عامل اتحادیه گل و گیاه محلات ادامه داد: گل به عنوان یک موجود زنده نیاز به نهاده‌هایی نظیر کود و سم دارد و در صورتی که این نهاده‌ها به موقع تأمین نشود، یک شبه از بین می‌رود.
وی اظهارداشت: بهره برداران گل و گیاه، مواد اولیه را در این شهرستان به سختی تهیه می‌کنند و افزایش هزینه‌های تولید اثر مستقیم بر تولید گذاشته و باعث کاهش تولید و عرضه گل شده است.
علی پور بیان کرد: بهره برداران در این شرایط تلاش می‌کنند تا وضعیت موجود را حفظ کنند و بر این اساس طرح‌های توسعه‌ای به تعویق افتاده است.
وی با بیان اینکه امسال قیمت حق بیمه کارفرما افزایش یافته و تولید کنندگان گل بابت بیمه کارگران هزینه‌های سنگینی تقبل می‌کنند، افزود: هر ساله هزینه تولید سرسام آور افزایش می‌یابد اما قیمت گل تغییر چندانی نمی‌کند.
علی پور افزود: دولت باید از تولید کنندگان حمایت کند و برای ثابت ماندن قیمت نهاده‌ها و یا عرضه با قیمت مناسب‌تر از توان تشکل‌های بخش خصوصی بهره ببرد.
یک بهره بردار گل و گیاه محلات نیز گفت: نظارت بر نهاده‌های کشاورزی در این استان نیازمند توجه بیشتری است.
«محمد ابراهیمی» افزود: برخی نهاده‌های گل با ارز یارانه‌ای پارسال وارد شده و امسال با قیمت دلار روز به دست تولید کننده می‌رسد از طرف دیگر هزینه‌های تولید همچون دستمزد و بیمه کارگر و هزینه حمل و نقل افزایش یافته و این هزینه‌ها کمر تولید کنندگان را خم کرده است.
وی بیان کرد: کودهای توزیعی دولتی برای تولید گل و گیاه مناسب نیست و بیشتر برای زراعت کاربرد دارد و تهیه کود، سم و گلدان برای بهره برداران گل و گیاه در این شهرستان با قیمت مناسب امکان پذیر نیست و ناچار هستند مواد اولیه را از استان‌های دیگر تهیه کنند.
ابراهیمی افزود: در این شهرستان سه مرکز سم فروشی است که هر لیتر سم را می‌بایست با قیمت یک هزار و ۸۰۰ ریال عرضه کنند در حالی که تا ۲ برابر قیمت به فروش می‌رسد.
وی با بیان اینکه این مشکلات باعث شده هزینه تولید افزایش و عرضه و تولید گل و گیاه کاهش یابد، افزود: فروش گل نیز با مشکلاتی همراه است چرا که گل در سبد هزینه‌های خانوارها جایگاهی ندارد.
این تولید کننده گل و گیاه افزود: از طرف دیگر صادرات نیز با مشکلاتی همراه است چرا که با عرضه گل با این قیمت تمام شده کنونی، قدرت رقابت در بازارهای جهانی امکان ندارد.
ابراهیمی گفت: تولید یک شاخه گل در محلات یک دلار هزینه دارد در حالی که هلند، اکوادور و کلمبیا به قیمت ۷۰ سنت هر شاخه گل را به روسیه صادر می‌کنند و بی شک در این شرایط امکان رقابت وجود ندارد.
رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاه زینتی هم گفت: سم‌های رایج و تولیدی کشور برای زراعت است و برخی نمونه سموم خاص در کشور تولید نمی‌شود و وارداتی هستند.
«محمد رضا شفیعی» افزود: نهاده‌های استاندارد گیاهان زینتی به دلیل حجم پایین مصرف کمتر وارد می‌شود و بر همین اساس با قیمت بالا عرضه می‌شود.
وی بیان کرد: یکی از ضعف‌های تولید گل استفاده نکردن از هورمون‌های رشد گیاهی یا تنظیم کننده رشد است که این هورمون‌ها بر کیفیت گل تأثیر خوبی می‌گذارند.
شفیعی افزود: بهره برداران گل در کشور با این هورمون‌ها و اصول فنی آن چندان آشنایی ندارند اما کشورهای توسعه یافته از این هورمون‌ها استفاده و گل‌هایی با کیفیت بالا تولید و عرضه می‌کنند.
رئیس پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی افزود: گل کالایی است که به عنوان صادرات غیرنفتی ارزآوری بسیار خوبی دارد واز صرفه اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است.
شفیعی افزود: گل به دلیل نگاه فانتزی به آن، هنوز جایگاه خود را در خانواده‌های ایرانی باز نکرده، در صورتی که در کشورهای پیشرفته تبلیغات مناسبی در این زمینه می‌شود.
وی، مهم‌ترین مشکلات صادرات گل در محلات را پشتیبانی نشدن مناسب از فعالیت بخش خصوصی، سنتی بودن تولید و افزایش هزینه تولید، ضعف در صنایع بسته‌بندی، مشکلات زیرساختی، حمل و نقل، و فقدان بازاریابی مناسب عنوان کرد.
همچنین سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی محلات گفت: نهاده‌های گل آزاد و وارداتی هستند و از کشورهای مختلف همچون چین، هند، اروپا، آلمان و ایتالیا تأمین می‌شود به همین خاطر دارای تنوع قیمت گوناگونی است.
«محمد رضا جعفری» افزود: نهاده‌هایی که دارای کیفیت بالاتری هستند از قیمت بالاتری نیز برخوردارند اما در مجموع نهادهای تولید گل نسبت به قیمت پارسال ۲ تا سه برابر افزایش یافته که باعث افزایش هزینه تولید و قیمت تمام شده گل تا ۳۰ درصد برآورد می‌شود.
وی اظهار داشت: با این وجود، محصول گل تولید می‌شود اما با هزینه تولید بالا و سود آوری کمتر که این امر باعث نارضایتی بهره برداران می‌شود.
سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی محلات، راهکار این مشکلات را تخصیص ارز دولتی به وارد کنندگان نهاده‌های گل و گیاه بیان کرد و افزود: اینک ارز دولتی به محصولات اساسی اختصاص می‌یابد و در صورتی که ارز دولتی برای تولید گل و گیاه تخصیص یابد، قیمت نهاده‌ها کنترل می‌شود.
شهرستان محلات از توابع استان مرکزی دارای ۵۵ هزار نفر جمعیت است و قطب تولید گل و گیاهان زینتی کشور محسوب می‌شود.

منبع: ایرنا