کشور ایران به دلیل داشتن موقعیتهای جغرافیایی و همسایه بودن با کشورهای مهم دنیا باید زمینههای لازم برای ترانزیت کالا را داشته باشد، به همین منظور افزایش خطوط ریلی، اتصال شبکههای سراسری حمل و نقل به یکدیگر و همچنین تکمیل کوریدورهای شمال به جنوب کشور باید یکی از اولویتهای اصلی دنیا به شمار آید.
ایران در چند سال گذشته با استفاده از نیروهای متخصص و مهندسان خبره توانسته است در بخش ساخت واگنهای مسافری و باری به خودکفایی برسد و ما هم اکنون در چندین شهر بزرگ کشور از جمله اراک، تبریز و ابهر دارای شرکتهای تولیدکننده واگن هستیم به گونهای که کشورمان در حال رقابت با کشورهای تولید کننده واگن است.
تولید واگن در کشور از جمله الزامات توسعه شبکههای ریلی است و بومی سازی و خودکفایی این محصول باید در دستور کار تمام مسئولان این بخش قرار گیرد.
در چند ساله اخیر میزان فرسودگی واگنهای مسافری و باری در کشور بسیار افزایش یافته به طوری که میزان فرسودگی این واگنها هم اکنون بالای ۴۰ سال است و از سوی دیگر افزایش هزینههای بازسازی وتعمیر واگنها به شدت افزایش یافته و همین موضوع باعث نگرانی بسیاری از شرکتهای حمل و نقل ریلی شده است.
محمد رجبی، رئیس انجمن شرکتهای حمل و نقل ریلی اعلام کرد: متأسفانه به دلیل افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری واگنها بسیاری از شرکتهای حمل و نقل ریلی در آستانه ورشکستگی قرار گرفتهاند و هم اکنون واگنهای موجود دیگر قادر به استفاده در حوزه جابهجایی مسافران نیستند.
وی اظهار کرد: دولت باید منابع مالی مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری این واگنها را به شرکتهای تولیدکننده تزریق کند.
رجبی با اشاره به اینکه از دولت درخواست افزایش قیمت بلیت قطار برای جبران بخشی از هزینههای این حوزه را کردهایم، گفت: چندی پیش درخواست افزایش ۶۰ درصدی قیمت بلیت قطار را کرده بودیم که دولت و شورای عالی ترابری تنها با افزایش ۲۲ درصدی آن موافقت کردند.
بر اساس این گزارش، با توجه به آنکه متخصصان و مهندسان ایرانی در حوزه تولید واگن به خودکفایی ۷۰ درصدی رسیدهاند؛ اما برخی از مسئولان اقدام به واردات ۴ هزار دستگاه واگن کردهاند و این موضوع هم اکنون یکی از چالشیترین و اصلیترین موضوعات مشترک بین وزارتخانههای صنعت، معدن و تجارت و راه و شهرسازی و همچنین شرکتهای تولیدکننده واگن است.
مهدی مقدسی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از ورود ۴ هزار دستگاه واگن به کشور خبر داد و اعلام کرد: واردات گسترده واگن باعث نابودی شرکتهای داخلی میشود.
وی تصریح کرد: مجلس از ابزارهای قانونی خود برای مقابله با دلالان و واردکنندگان گسترده واگن استفاده خواهد کرد و هر وزیری که اقدام به واردات قانون کرده در آینده نزدیک استیضاح خواهد شد.
مقدسی بیان کرد: در شرایط فعلی شرکتهای داخلی، توان تولید واگن را دارند و میتوانند به راحتی به بخش مترو و راه آهن تزریق کنند.
بر اساس این گزارش، یکی از اصلیترین مشکلات شرکتهای تولیدکننده واگن منابع مالی است. بسیاری از مدیران این شرکتها اعلام کردهاند که دولت به راحتی منابع مالی لازم را در اختیار شرکتهای خارجی تولیدکننده واگن قرارمیدهد؛ اما نیاز مالی شرکتهای تولید کننده داخلی را برطرف نمیکند.
محمد رجبی، رئیس انجمن شرکتهای حمل و نقل ریلی با بیان اینکه کشور نیازی به واردات واگن در حوزه حمل و نقل ریلی ندارد، گفت: بسیاری از شرکتهای واگن سازی از جمله واگن سازی پارس میتوانند نیاز واگنی کشور را برطرف کنند و اگر بهرهوری خود را در حوزه باری و مسافری افزایش دهیم نیازی به واردات واگن نخواهیم داشت.
وی تأکید کرد: هم اکنون در حوزه صادرات نیازمند واگنهای مسقف هستیم که اگر شرکتهای تولیدکننده داخلی از لحاظ مالی تأمین شوند میتوانیم به این صنعت هم دسترسی پیدا کنیم.
رجبی بیان کرد: ایران مشکلی از لحاظ ساخت واگن ندارد؛ اما متأسفانه به دلیل آنکه منابع مالی لازم به شرکتهای تولیدکننده داخلی تزریق نمیشود شرکتهای داخلی در این بخش ناامید میشوند.
هادی بهادری، عضو کمیسیون عمران مجلس در گفتوگو با خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه شنیدهها حاکی از آن است که شرکت راه آهن اعلام کرده است که نمیتوانیم نیاز واگنی خود را تأمین کنیم، گفت: باید کمیسیون عمران جلسهای با شرکتهای واگن سازی برگزار کند و مشخص شود که آیا واقعا این شرکتها نمیتوانند واگن مورد نیاز کشور را تأمین کنند؟
وی بیان کرد: به نظر میرسد که شرکتهای واگن سازی اعلام کردهاند که باید به ما پول بدهید تا واگنهای مورد نیاز را تأمین کنیم و بتوانیم از جدیدترین تکنولوژیهای روز دنیا استفاده کنیم.
بهادری اظهار کرد: شرکتهای واگن سازی در ایران توانایی بسیار بالایی در حوزه تأمین و ساخت واگن را دارند.
سعید رسولی، مدیرعامل شرکت راهآهن گفت: شرکت راهآهن صحبتهای مقام معظم رهبری را سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده و از تمام ظرفیتها برای رونق تولید در این حوزه استفاده خواهد کرد.
وی گفت: برای تحقق این شعار تفاهمنامهای با سازمان برنامه و بودجه به امضا رساندهایم و مقرر شده امسال یک هزار دستگاه انواع واگنهای باری، مسافری، خودکشش و لوکوموتیو را در داخل کشور تولید کنیم.
رسولی با اشاره به اینکه منابع ساخت این واگنها از محل تبصره ۱۸ قانون برنامه و بودجه سال ۹۷ تأمین میشود، افزود: حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۷ برای تهیه ناوگان ریلی تأمین اعتبار شده است، بر این اساس مقرر شده ۴۰ درصد از منابع از تبصره ۱۸و ۴۰ درصد از منابع بانکی تأمین شود، همچنین ۲۰ درصد اعتبارات باقیمانده را شرکتهای واگن و لوکوموتیو تأمین خواهند کرد.
مدیرعامل شرکت راهآهن با اشاره به اینکه اعتبارات ساخت این واگنها ابلاغ شده و مرحله اول آن را دریافت کردهایم، افزود: بانکهای عامل برای تخصیص این منابع مشخص و هم اکنون کارهای اجرایی آن آغاز شده است.
وی توضیح داد: اقدام دیگری که برای رونق تولید امسال در دستور کار خود قرار دادهایم آغاز به کار نمایشگاه بین المللی صنعت حمل و نقل ریلی از ۱۹ تا ۲۲ خرداد است. این نمایشگاه در ابعاد و متراژ ۹ هزار تا ۱۸ هزار متر مربع است و ۱۵۲ شرکت حمل و نقل داخلی و ۷ شرکت خارجی در این نمایشگاه شرکت میکنند.
رسولی با اشاره به اینکه هر ساله در این نمایشگاه توسعه و تولید تجهیزات ریلی را به نمایش میگذاریم، گفت: امسال در این نمایشگاه آخرین توانمندیهای تولیدکنندگان ریلی را عرضه خواهیم کرد و بستههای حمایتی که برای شرکتهای داخلی در نظر گرفتهایم را ارائه خواهیم داد.
مدیرعامل شرکت راهآهن تاکید کرد: در این نمایشگاه مذاکرات بین شرکتهای حمل و نقل ریلی و تولیدکنندکان با نظارت و رهبری شرکت راهآهن انجام میشود و نتیجه آن انعقاد چندین قرارداد جدید در این حوزه خواهد بود.