روستای زیارت زیر پای بسازبفروشها / تخریب تدریجی بافت تاریخی

به گزارش خبرنگار مهر، امروز وقتی وارد روستای زیارت گرگان می شویم دیگر از منظره های چشم نواز و طبیعت زیبا خبری نیست و تنها آپارتمان ها، تیر آهن و ساختمان های درحال ساخت به چشم می خورد و بافت با ارزش روستا روبه تخریب است.

 

در داخل روستای زیارت فعالیت بنگاه های معاملات ملکی بیشتر و چشمگیرتر از متولیان حفظ بافت تاریخی است و مغازه های فروش صنایع دستی یا محصولات دامی که زمانی پیشه اصلی مردم روستا بود، کمتر به چشم می خورد.

 

اینجا روستایی است که قرار بود هدف گردشگری باشد اما اکنون هدف ساخت ویلاها و آپارتمان های چند طبقه شده و نامی از زیارت نیست.

 

زیارت، روستایی که امروز تنها نام روستا بر روی آن باقی مانده و دیگر اثری از محیط ساده روستایی در آن به چشم نمی خورد. در سال های اخیر مساحت روستای زیارت چند برابر شده و ساخت و ساز ویلاها از چند کیلومتر مانده به محدوده روستا آغاز و امروز تا مناطق بالادست و به محدوده آبشار زیارت هم رسیده است. 

 

 

در ورودی روستا که دیگر هیچ اثری از بافت روستایی و طبیعت به چشم نمی خورد تنها آپارتمان های چند طبقه و ویلا ست که به جای درخت از زمین سبز شده اند.

 

 

بخشی از روستا به عنوان بافت تاریخی توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به ثبت رسیده و مبنا بر آن بود که به ترکیب کلی خانه ها و خیابان های روستا آسیب وارد نشده و از تخریب آن جلوگیری شود اما متاسفانه در این بخش روستا هم ساخت و سازهای ناهمگون با محیط و بافت روستایی انجام شده و در کنار خانه هایی با بافت زیبای روستایی آپارتمان های چند طبقه به چشم می خورد.

 

درحال حاضر ساخت و سازها و دست اندازی به عرصه های طبیعی به مناطق بالادست و محدوده آبشار زیارت نیز رسیده و در تپه ها و اراضی با شیب های بسیار تند نیز ویلا سازی انجام می شود، در بخش هایی از روستا ساختمان هایی با بیش از پنج طبقه نیز به چشم می خورد که با توجه به بافت خاک منطقه احتمال رانش زمین را افزایش داده است.

 

 

 

نکته قابل تامل در این بین اینست که اکثر این ساخت و سازها غیر مجاز بوده و در بیشتر موارد نکات و قوانین ساختمان سازی رعایت نشده است، همچنین هیچ کدام از ساختمان ها از نظر معماری و شکل بنا، همگونی و هماهنگی با نوع بافت روستا ندارند و هر دستگاه و ارگانی وظیفه جلوگیری و برخورد با این ساخت و سازها را به گردن دیگری می اندازد.

 

هجوم افراد به روستای زیارت و افزایش بیش از پیش ساخت و سازهای غیر مجاز و ساختمان های ناهمگون علاوه بر آسیب به محیط بافت روستایی و از بین بردن ترکیب ساده روستا آسیب های بسیاری را به محیط زیست و طبیعت این منطقه وارد کرده و روز به روز بر میزان این آسیب ها و آلودگی محیط زیست منطقه افزوده می شود.

 

توجه یکباره افراد به روستای زیارت و سرازیرشدن جمعیت به این منطقه علاوه بر مشکلات و آسیب به محیط زیست و طبیعت، محیط روستا را از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز دچار تغییر و تحولات منفی کرده است.

 

 

 

با آنکه سه متولی برای ساخت و ساز در روستای زیارت وجود دارد، اما همچنان این روستا محل جولان سازندگان غیرمجاز واحدهای مسکونی است.

 

بعد از سال 84 ساخت و سازها در حریم روستا زیر نظر شورا و دهیاری انجام می شود و ساخت و سازهای خارج از محدوده به سازمان همیاری مربوط است و بخشی از بافت روستا نیز در سازمان میراث فرهنگی استان به ثبت رسیده و ساخت و ساز در این بخش ها باید با مجوز و نظارت این سازمان انجام شود.

 

عضو شوراي شهر گرگان در اين زمينه به خبرنگار مهر گفت: ساخت و سازهاي غير مهندسي و بدون توجه به بافت تاريخي در روستا و خارج از آن فراگير شده است و متاسفانه هر روز روز كه مي گذرد شاهد افزايش نگران كننده اين ساخت ساز ها در بافت تارخي ،حاشيه ،شمال و جنوب روستا هستيم.

 

عبدالرضا چراغعلي ادامه داد: شرايط موجود در روستا در واقع كارنامه عملكرد مديران دستگاه هاي اجرايي است كه طي اين سالها نتوانسته اند به خوبي از اين موهبت الهي پاسداري كنند و در حال حاضر شرايط موجود تهديدي براي شهر گرگان، چه از جهت آلودگي زيست محيطي و چه از جهت امكان جاري شدن سيل از جنوب گرگان به حساب مي آيد.

 

 

وي اضافه كرد: با توجه به اينكه زيارت داراي ويژگي هاي منحصر به فرد از نظر معماري است اما امروز متاسانه مردم فقط براي  استفاده از آب و هوا به آنجا مي روند.

 

 

عضو شوراي شهر گرگان با بيان اينكه در زيارت بايد توقف فوري ساخت و سازهاي غير قانوني  صورت بگيرد ابراز داشت: براي روستا محدوده مصوبي در كميته و جلسات متعدد صورت گرفته است كه متاسفانه اين حريم حفظ نشده است و به دليل زياده خواهي و توجه به موضوعات اقتصادي محدوده رعايت نشده و گسترش ناگهاني پيدا كرده به طوري كه بافت پيرامون  از ويژگي هاي ايراني و اسلامي  هيچ  چيزي در آن وجود ندارد.

 

اين مسئول اضافه كرد: اكثر اين سازه ها ناپايدار بوده و نكات فني در آن رعايت نشده است، ضمن اينكه هيچ كدام از ساختمان ها داراي مجوز قانوني نيستند.

 

 

وي در پاسخ به اين سوال كه چه كسي مسئول مجوز براي ساخت و ساز ها است بيان داشت: مطابق قانون در محدوده روستا دهياري ها و بنياد مسكن انقلاب اسلامي و در خارج از روستا استانداري ،منابع طبيعي و محيط زيست مسئولند.

 

چراغعلي تصريح داشت: چنانچه اين منطقه در حريم قانوني شهر قرار بگيرد  مي توان در اين زمينه كارهايي انجام داد.

 

 

رئیس بنياد مسكن شهرستان گرگان گفت: روستاي زيارت دارای طرح هادي مصوب است كه هفته گذشته بازنگري طرح صورت گرفت و به تصويب رسيد تا حد و مرز آن مشخص گردد.

 

داوود خسروي با بيان اينكه مسئول اعطای مجوز در روستاها دهياري ها هستند افزود: از قبل از سال 82 مسئول صدور پروانه ساخت و ساز در روستاها دهياري ها هستند  كه البته در داخل طرح هادي ساخت و سازي صورت نگرفته و تقريبا 90 درصد ساخت و سازها خارج از اين طرح انجام شده است.

 

 

 

وي ادامه داد: مسئول اين ساخت و سازها در خارج سازمانهايي همچون ،جهاد كشاوزي ،منابع طبيعي و سازمان همياري است كه بايد موضوعات را پيگيري كنند و در كمسيون ماده 99 مطرح سازند که  تعداد زيادي از پرونده هاي ساخت و ساز غير مجاز  در محاكم قضايي در حال پيگيري است.

 

خسروي بيان داشت: روستاي زيارت از جمله روستاهايي است كه تعداد زيادي از ساختمان هاي آن توسط ميراث فرهنگي به ثبت ملي رسيده است و ما هم براي كمك به ميراث فرهنگي آن قسمت هايي كه به صورت سنتي است طرح هادي را به صورت سنتي  عملياتي کرده كه باعث جذب توريست شده است.

 

وي ابراز داشت: اگر در بافت تاریخي ملكي تخريب شود بايد حتما با هماهنگي ميراث فرهنگي صورت گيرد .

 

اين مسئول تصريح کرد: اگر در روستا ساخت و ساز غير مجازي صورت بگيرد ما به عنوان يك دستگاه خدمات رسان به كمسيون ماده 99 انتقال خواهيم داد و همچنين در بحث مجوز در ارتباط با آب ،برق و گاز هم وقتي از ما استعلام كنند هميشه با آنها مخالفت كرده ايم.

 

 

 

وي گفت: اخيرا ورودي روستاي زيارت  در حوزه خدمات شهري شهرداري گرگان قرار گرفته و بيشترين مكان هايي كه در حال حاضر مورد تعرض قرار گرفته اطراف آبشار و مسير آن است .

 

 

مدير كل ميراث فرهنگي استان گلستان نیز  از به ثبت رساندن 11 خانه در آثار ملي خبر داد و افزود: در ميان آثار ملي  به هيچ وجه اجازه هيچ تخريبي داده نشده و ساخت و سازهايي كه اتفاق مي افتد بيشتر در بيرون زيارت و خارج از محدوده تارخي است.

 

قربان عباسي ابراز داشت: ساخت و ساز ها در فضاي پيراموني  و تا 500 متري آبشار صورت گرفته است هر چند از نگاه گردشگري خوب است اما باعث تخريب طبيعت مي شود كه اين امر را بايد منابع طبيعي و محيط زيست پيگيري كنند.

 

وي با اشاره به اينكه با توجه به ساخت و سازهاي جديد بافت تاریخي ما زير سوال رفته است ادامه  داد: انشاء الله در اين زمينه توجه ويژه اي صورت بگيرد  و ما بتوانيم با برنامه ريزي هايي كه امسال براي بافت تاريخي آن انجام خواهيم داد مشکلات کمتر شود.

 

 

مدير كل ميراث فرهنگي استان گفت: نسبت به روستاي زيارت نگاهي همراه با گردشگري و ميراث فرهنگي داريم  و توجه ويژ اي در اين  زمينه شده است و با ساخت  مجتمع خدمات رفاهي براي اين روستا و همچنين ساخت پل اول براي رسیدن به آبشار توانسته ايم در زمينه گردشگري كارهايي انجام دهيم .

 

وي بيان داشت: امسال در نظر گرفته ایم  براي بافت تاريخي در اين روستا كارهايي انجام دهيم و منتظر هستيم تا بودجه آن تصويب گردد تا ما هم بتوانيم كارمان را شروع كنيم.

 

به گزار مهر، روستاي زيارت با توجه به ويژگي هايي اقليمي و معماري كه در آن وجود دارد تا دو دهه گذشته يكي از معدود روستاهاي، داراي ويژگي هاي خاص به عنوان هدف گردشگري و مورد توجه سازمان ميراث فرهنگي بود

 

اما متاسفانه نبود برنامه در چند دهه گذشته و استراتژي براي مديريت اين موهبت الهي و كم نظير موجب شد تا هجوم ساخت و ساز ها به آنجا سرازير شود ساخت و سازهايي كه بدون توجه به بافت تاريخي اين روستا و همچنين طبيعت كم نظير آن صورت مي گيرد.