ایران اکونومیست- حمید حاج اسماعیلی اظهار کرد: اگرچه تحریمها بعضاً فشارهایی به کشور ایجاد کرده و محدودیتهایی برای بازار کار به وجود آورده است ولی هنوز در بخشهایی ظرفیتهای خوبی داریم که تحت تأثیر نیست. یکی از این بخشها، کشاورزی است و با توجه به بارندگیهایی که از سالهای گذشته آغاز شده و امسال به اوج خود رسیده فرصتی استثنایی برای کشور جهت ظرفیتسازی در حوزه کشاورزی و دامپروری به وجود آمده است.
تمرکز بر صادرات محصولات کشاورزی و فرآوری ذخایر معدنی
به گفته وی، توسعه کشاورزی درعینحال که میتواند بخش زیادی از مشکلات ما را به دلیل نیازهای متعددی که در این بخش داریم برطرف کند، توجه به صادرات تولیدات کشاورزی را افزایش میدهد و با توجه به منابع و ذخایر آبی کشور اگر روی بخش کشاورزی فعالیتهای جدیدی صورت گیرد به توسعه بخش کشاورزی منجر خواهد شد.
این کارشناس حوزه کار تاکید کرد که دولت باید زمینه اشتغال در بخش کشاورزی را فراهم کند و افزود: این بخش میتواند ارزآوری بسیاری برای کشور داشته باشد. همین حالا کشورهای همسایه ما وابستگی زیادی به محصولات کشاورزی دارند که ایران میتواند نیاز آنها را تأمین و صادرات خود را رونق دهد؛ از طرف دیگر تولید محصولات کشاورزی موجب کاهش قیمت کالاهای مصرفی در داخل میشود. خیلی از کالاهای مصرفی وابسته به منابع داخلی است و در کشور تولید میشود و اگر بتوانیم در بخش کشاورزی آنها را تولید کنیم حتماً در کاهش قیمت تمام شده آنها و کمک جدی به مردم اثرگذار خواهد بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه بسیاری از کشورها نظیر ترکیه نفت ندارند ولی اقتصاد خود را توسعه دادهاند، اظهار کرد: از گذشته عادت غلطی بوده که مواد خام را صادر کنیم و این مساله باعث شده از ظرفیتها و منابع اصلی در کشور محروم شویم و وابستگی شدید پیدا کنیم؛ در حالی که ما غیر از نفت منابع غنی دیگری هم در حوزه ذخایر معدنی و کشاورزی داریم و باید به ظرفیتهای عظیم نیروی انسانی و نیروهای خلاق و زبده خود در کشور تکیه کنیم.
پرهیز از خامفروشی و صدور فراوردههای نفتی
حاج اسماعیلی پرهیز از خام فروشی را مورد تاکید قرار داد اما گفت که علیرغم شعارهای بسیاری که داده شده فرآوری مواد خام هنوز به مرحله عملیاتی نرسیده است.
این کارشناس حوزه کار با بیان اینکه تولید نفت در کشور ما با محدودیت مواجه نیست و این صادرات نفت است که دچار مشکل شده است، اظهار کرد: اگر بتوانیم تولیدات نفت را در کشور فرآوری و به محصولات ثانویه تبدیل کنیم، ارزآوری و ارزش افزوده بیشتری برای کشور به دنبال دارد لذا برنامه دولت باید این باشد که نه تنها تولید نفت در کشور کاهش نیابد بلکه آنها را تبدیل کند به محصولات بهتری که ارزش افزوده و خریداران بیشتری در کشورهای دنیا دارند.
وی پیشنهاد کرد: محصولات فرآوری شده نفت به کشورهای صنعتی که به شدت به این محصولات وابستگی دارند صادر و در عین حال اشتغال در بخش صنایع نفتی و گازی حفظ شود.
به گفته حاج اسماعیلی در بحث استخراج مواد معدنی در کشور میتوانیم بحث فرآوری را مدنظر داشته باشیم و مس و حتی سنگهای قیمتی که به شکل خام از کشور صادر میشوند را تبدیل و فرآوری کنیم تا هم تولید ثروت داشته باشیم و هم ظرفیتهای اشتغال در کشور افزایش پیدا کند.
در سالهای اخیر بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی، نسبت به رشد منفی اقتصاد ناشی از وابستگی به صادرات نفتی هشدار دادهاند. در چشمانداز ۱۴۰۴ و بخشهای مختلف اقتصاد مقاومتی بارها بر لزوم توجه جدی بر صادرات غیرنفتی تاکید شده و راه خروج از اقتصاد تک محصولی، اتکا به تولید داخل و صادرات غیرنفتی عنوان شده است.