امکان توسعه تجارت ایران و قطر از مسیر بورس کالا

ایران اکونومیست-   عدنان موسی پور، رئیس اتاق بازرگانی ایران و قطر  معتقد است که تجارت با قطر از حالت یک «فرصت» خارج‌شده و نیازمند یک «رقابت» است و اکنون باید برای گرفتن سهم در بازار‌های این کشور با سایر رقبا هماورد هوشمندانه‌ای داشته باشیم.

وی تأکید می‌کند قطر از ظرفیت بالایی برای ایفای نقش «واسط» برای ایران در تجارت جهانی برخوردار است و می‌تواند بسیاری از مبادلات جمهوری اسلامی را پوشش دهد. رئیس اتاق بازرگانی ایران و قطر همچنین اعتقاد دارد که تجارت مدرن در بستر‌های الکترونیکی و شفاف در بازار‌های دنیا رایج است و ما نیز می‌توانیم از بستر و مکانیزم‌های بورس کالا برای تسهیل تجارت با قطر استفاده کنیم.

با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تحریم‌هایی که وجود دارد، اتاق ایران و قطر برای صادرات محصولات و کالا‌های ایرانی به قطر چه دیدگاهی دارد؟

برای کم اثر کردن فشار تحریم‌ها، دو فعالیت باید انجام شود، یکی در داخل کشور و دیگری در خارج از مرزها. در حوزه صادرات و به‌خصوص در مورد قطر تا زمانی که قیدوبند‌ها بیشتر شود و قوانین جدیدی آن‌هم بدون درک شرایط تحریم اعمال کنیم، مشکلی حل نخواهد. به‌عنوان نمونه می‌توان به «پیمان‌سپاری ارزی» اشاره کرد که هیچ تأثیری در صادرات نداشت و باعث کاهش آن نیز شد.

وضعیت و میزان آمادگی طرف قطری برای توسعه تجارت با ایران چگونه است؟

برخی کشور‌ها به سبب نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی به کشورمان، شرایط مساعدی دارند و قطر از جمله این کشورهاست که ارتباط سیاسی مناسبی نیز با ایران دارد. زمانی بود که ما به قطر به‌عنوان «فرصت» نگاه می‌کردیم، اما من به‌عنوان رئیس اتاق ایران و قطر اعلام می‌کنم که این فرصت از بین رفته است. اکنون به «رقابت» رسیده‌ایم و هر کسی که بتواند در این کشور سرمایه‌گذاری انجام دهد موفق می‌شود و سهم فزون‌تری از رقبا نصیب اش می‌شود. البته قطر در بحث بانکی هم تابع واقعیت‌هاست و شاید نتواند در تحریم‌ها، کمک خاصی به ایران انجام دهد. اما بازار‌های قطر برای برند‌های ایران همچنان گزینه جذاب و مناسبی است و علاوه بر این، دولت‌ها و فعالان خصوصی دو کشور می‌توانند اقدامات مشترکی را پی‌ریزی و اجرایی کنند.

به وجود ظرفیت‌های اقدامات مشترک اشاره کردید، امروز مشاهده می‌کنیم در بورس‌های کالایی مبادلات بین المللی صورت می‌گیرد و برخی کارشناسان، ایجاد و تقویت تعامل در حوزه بورس کالای ایران با قطر را در زمره اهداف دست‌یافتنی و مؤثر در مناسبات دو کشور می‌دانند. آیا چنین نگرشی واقع بینانه است؟

بله، با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت استفاده از ظرفیت‌های بورس‌های کالایی برای مبادلات تجاری میان ایران و قطر امری شدنی است، اما شرط اول در این زمینه، ساده سازی فرآیند صادرات کالا‌ها و تشویق صادرکنندگان داخلی در این زمینه است. در حال حاضر قطر با دسترسی به تجار ترکیه و آلمان به تجارت در حوزه محصولات کشاورزی مشغول است و ما باید با ایجاد جذابیت نسبت به تجارت کالا از ایران قدم برداریم که اتصال بورس دو کشور هم می‌تواند در این حوزه اثربخش باشد.

پیشنهاد اجرایی شما چیست؟

مسائل گاهی از طریق مذاکره بین دولت‌ها انجام می‌شود و گاهی از طریق مذاکره بین شرکت‌های خصوصی صورت می‌پذیرد. در خصوص توسعه تجارت از مسیر بورس کالا نیز مذاکراتی باید صورت گیرد تا مکانیزم عملیاتی آن بررسی و پس از فراهم شدن زیر ساخت‌ها این اتفاق اجرایی شود.

آیا این امکان وجود دارد که بدون مذاکره بین دولت‌ها، تجار هر دو کشور در بورس کالا معاملات خود را انجام دهند و از مزایای این بورس استفاده کنند؟

اگر بخواهیم مسیر را واقع‌بینانه ریل‌گذاری کنیم، ابتدا باید گروهی متشکل از نمایندگان دولت و بخش خصوصی ایران و قطر تشکیل و مزایای تجارت از مسیر بورس برای تجار قطری مشخص شود. همچنین همکاری مشترک بورس کالای دو کشور می‌تواند در کمیسیون مشترک ایران و قطر بررسی شود تا بتوان زمینه اجرایی این کار را فراهم کرد. در پایان باید تاکید کنم که امروز، مبادلات به روش‌های مدرن و کارآمد در حال انجام است و بهره گیری از امکانات و ظرفیت‌هایی مانند بورس کالا به شکل درست و در زمان مناسب به هیچ عنوان بعید و دور از دسترس نیست.