ایران اکونومیست- عبدالحمید علیزاده مدیرکل امور دانشجویان غیر ایرانی سازمان امور دانشجویان در خصوص عملکرد سازمان امور دانشجویان و موضوع جذب و پذیرش دانشجویان خارجی در سال ۹۷ اظهار کرد: در برنامه‌های پیش‌بینی شده سال ۹۷ بر موضوع ارتقا و افزایش میزان مشارکت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی تاکید شد، همچنین بر اساس آماری بدست آمده درخصوص پذیرش دانشجویان خارجی جمع‌بندی و تقدیم معاون وزیر و ریاست سازمان، مشخص شد که تعداد دانشگاه‌های درگیر در این موضوع در سال ۹۵، ۱۷ دانشگاه و موسسه آموزش عالی بود که در سال ۹۶ به ۲۵ دانشگاه و موسسه ارتقا پیدا کرد و در نهایت در سال جاری درمجموع ۳۵ دانشگاه در بحث جذب دانشجویان خارجی فعال شدند.
وی با اشاره به اینکه امسال، ۱۰ دانشگاه به جمع دانشگاه‌های میزبان دانشجوی بین‌المللی اضافه شدند، گفت: امسال تعداد دانشگاه‌های ما از ۲۵ به ۳۵ دانشگاه ارتقا پیدا کرد؛ وقتی عنوان دانشگاه برخوردار مطرح می‌شود، منظور دانشگاهی است که زیرساخت‌ها و نیروی انسانی کارآزموده را داشته باشد، در سند راهبردی آن به مقوله بین‌المللی‌سازی و پذیرش دانشجویان خارجی اهمیت داده شده باشد، شیوه‌نامه‌ای برای آن تنظیم شده باشد و در بحث اقدامات، سیاست‌های تشویقی را درون شیوه‌نامه‌ها و سند راهبردی خود پیش‌بینی کرده باشد. امروز می‌توانیم بیان کنیم که ۱۰ دانشگاه برخوردار دیگر نیز به دانشگاه‌های بهره‌مند از این موضوع تبدیل شدند.
علیزاده درخصوص تعداد دانشجویان خارجی در کشور گفت: در سال‌های گذشته آمار مختلفی از تعداد دانشجویان غیرایرانی وجود داشت، اما بر اساس پایش امسال عدد حقیقی به دست آورده شد، در اصل حدود ۲۸ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درحال تحصیل هستند. بر اساس آمار و اطلاعاتی که وجود دارد، ۲۸ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم تحصیل می‌کنند؛ ۸ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های تحت پوشش دانشگاه آزاد و سه هزار دانشجوی خارجی تحت پوشش وزارت بهداشت هستند که این ارقام را به صورت جمع در نظر گرفته شوند قریب به ۴۰ هزار دانشجوی خارجی در کشور حضور دارند و اگر این تعداد با دستور و تکلیفی که در برنامه ششم توسعه کشور دیده می‌شود مقایسه شود، ما می‌توانیم اعلام کنیم که نه تنها مطابق برنامه پیش رفته‌ایم بلکه در سال دوم برنامه که سال جاری است جلوتر هستیم.
وی درباره عوامل افزایش حضور دانشجویان غیر ایرانی در دانشگاه‌های کشور گفت: اگر بخواهم به عنوان یک فرد، صرف نظر از مسئولیتی که برعهده دارم در باره مقوله جهانی شدن و بین‌المللی شدن علم نظر بدهم، به عنوان یک مسئول می‌توانم بیان کنم که شاخص‌های بین‌المللی سازی آموزش عالی به خوبی احضار و تبیین شده است. اتفاق خوب دیگری که به عقیده من در طول چند سال اخیر افتاده است این است که امروز نگاه و اندیشه بین‌المللی شدن از حوزه ستادی وزارت علوم و مدیران فعال در این حوزه به مدیران دانشگاهی منتقل شده است. ایده‌آل ما زمانی است که این اتفاقات به تک تک اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های ما منتقل بشود.
مدیرکل امور دانشجویان غیر ایرانی سازمان امور دانشجویان افزود: در ۱۰ سال گذشته به ویژه در طول ۵ سال اخیر، انتقال دانش و فرآیند‌های بین‌المللی شدن از سطح وزارتخانه و سطح ستادی به سطح دانشگاه‌ها و مدیران دانشگاهی اتفاق افتاده است. در مقوله بین‌المللی‌سازی به ابزار آن نیز اشاره داریم که یکی از بهترین ابزار‌های بین‌المللی شدن جذب دانشجوی خارجی است.
وی تصریح کرد: گام بعدی مورد انتظار این است که، مدیران دانشگاهی باید آنچه که از بین‌المللی شدن مدل جذب و پذیرش دانشجویان خارجی و موارد دیگری که کسب کرده‌اند را به اعضای هیئت علمی منتقل کنند؛ این انتقال در واقع یک تقاضاست و باید از عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه خواسته شود که در این مقوله همت کند و طبیعی است برای این تقاضا لازم است که زیرساخت مهیا شود که این زیرساخت می‌تواند از توانمندی فردی استاد شروع شود و به زیرساخت‌های آموزشی، آزمایشگاهی، دانشگاهی و تکنولوژیک و حتی سیستم و بسته‌های تشویقی و انگیزشی استاد ختم شود.
علیزاده درباره گستردگی رشته‌های مورد تقاضای دانشجویان خارجی گفت: درحال حاضر می‌توان به‌طوررسمی عنوان کرد که در تمامی رشته‌هایی که یک فرد خارجی مجاز به تحصیل در آن است دانشجوی خارجی داریم. به‌طورنسبی می‌توان ادعا کرد که در بسیاری از دانشگاه‌های ما، دانشجویان خارجی در اغلب دانشکده‌ها و گروه‌های آموزشی تحصیل می‌کنند که ۳۵ دانشگاه در حوزه دانشگاه‌های فعال ما قرار دارند. علاوه بر دانشگاه‌های برتر کشور برخی دیگر از دانشگاه‌ها هم وارد عرصه فعالیت شده‌اند و فعالیت قابل توجه و تقدیری دارند و همچنین آن‌ها در افزایش تعداد دانشجویان خارجی در یکی ۲ سال اخیر نقش بسزایی داشتند.
وی درباره حضور در نمایشگاه علمی اربیل افزود: از جمله اقداماتی که در راستای بین‌المللی شدن صورت گرفت، شرکت در نمایشگاه علمی بود که در آذرماه در اربیل عراق برگزار شد. نمایشگاه ارائه توانمندی‌ها و ظرفیت‌های دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، به سبب استقبال و تعداد مراجعه کننده برای ما غافلگیرکننده بود چرا که بیش از سه هزار نفر در طول دو روز و نیم، از غرفه‌های دانشگاه‌های ایران که ۳۳ مرکز دانشگاهی و پژوهشگاه بود مراجعه کردند. همچنین بیش از ۶۰ مدیر دانشگاهی از طرف دانشگاه‌ها مامور به حضور در این نمایشگاه بودند که بنده هم افتخار داشتم به عنوان مسئول هیئت اعزامی در آنجا حضور داشته باشم.
علیزاده افزود: براساس اعلام مدیر دانشگاه‌های شرکت‌کننده، ما مطلع شدیم که توانستیم ۱۲۰ نفر از این نمایشگاه به صورت شهریه پرداز جذب کنیم. خوشبختانه با توجه به سیاستگذاری خوبی که دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی برای این سفر اتفاق افتاده بود قرارداد‌های همکاری پژوهشی قابل توجهی بین پژوهشگاه‌های ما با مراکز تحقیقاتی بسته شد. به‌تازگی با ۲ استان صحبت‌هایی درخصوص برپایی ۲ نمایشگاه دیگر مطرح شده است. در دانشگاه سیستان و بلوچستان نیز توفیق برگزاری اولین کارگروه افزایش تعاملات دانشگاه‌های ایرانی با دانشگاه‌های کشور عمان رقم خورد.
وی گفت: باتوجه به پتانسیل‌ها و اشتراکات بسیاری که بین مردم و دانشگاه‌های عمان با مردم و دانشگاه‌های سیستان و بلوچستان وجود دارد، تعاملات آکادمیک و علمی نیاز است و از این امر پاسخ خواهیم گرفت. نمایشگاه دیگری که امیدواریم بتوانیم در سال جاری آن را بر پا کنیم در دانشگاه سلیمانیه است البته برپایی نمایشگاهی در بصره با مدیریت دانشگاه شهید چمران اهواز موضوع دیگری است که هم اکنون به صورت پیش فرض وجود دارد.
علیزاده با بیان اینکه در حال حاضر اکثر متقاضیان دانشگاه‌های ایران از ۱۵ کشور پیرامون هستند، افزود: خدمات تخصصی و فوق تخصصی آموزش عالی ایران به متقاضیان خارجی در سه بخش پذیرش دانشجوی خارجی، طرح‌های مشترک تحقیقاتی و ارتباطات از طریق پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان صورت می‌گیرد که در آموزش عالی به طور ویژه روی پذیرش دانشجویان تاکید داریم. تربیت نیروی متقاضی خارجی تحریم ناپذیر است، زیرا با انجام آن، چیزی برای عرضه به خارج از کشور برده نمی‌شود و این متقاضی خارجی است که به کشور ما مراجعه کرده و در داخل کشور هزینه خود را پرداخت و تربیت می‌شود. در حال حاضر در نقاط مختلف دنیا متقاضی تحصیل در ایران داریم و این امری بسیار خوشایند است که ملاحظه کنیم دانشجویی از قلب اروپا نامه درخواست تحصیل در ایران را ارسال می‌کند لذا علم کالایی تحریم‌ناپذیر است.
مدیرکل امور دانشجویان غیر ایرانی سازمان امور دانشجویان درباره چشم‌انداز این سازمان در ارتقا روابط بین‌المللی جهت جذب بیشتر دانشجویان غیرایرانی اظهار داشت: توسعه و ترویج فناوری نانو در سال ۱۳۸۱ در کشور شکل گرفت و من از اولین کسانی بودم که با توجه به تخصص دانشگاهی خویش در این مسیر شروع به کار کردم. این ستاد جایگاه و نگاه علمی ما را به جایی رسانده است که امروز جزو پنج یا ۶ کشور اول در حوزه نانو در دنیا هستیم. به‌طورتقریبی دیگر همه می‌دانند که ما در ۲ و سه صنعت دنیا جزو سرآمدان هستیم و یکی از آن‌ها مقوله نانوست؛ این موضوعی بود که براساس سیاست‌های درست و تشویقی اتفاق افتاد و برنامه ما را بر سه شعار ماموریت‌سپاری به دانشگاه، تمرکززدایی از خودمان به دانشگاه و ارائه خدمات بر بستر خدمات الکترونیک متمرکز کرد.
وی در ادامه افزود: باید متولیان پنج مقوله جذب، پذیرش، آموزش، پشتیبانی و فارغ‌التحصیلی تعریف شود. سند‌های ملی مختلف ازجمله کشور‌های مالزی، کانادا، انگلستان، آمریکا، آلمان، کره جنوبی و ژاپن را مطالعه کرده ام که آن‌ها چگونه در جذب دانشجوی خارجی و تربیت نیروی انسانی خارجی موفق بوده اند و به غیراز این پنج مقوله نبوده است؛ بنابراین در موضوع جذب باید کار تخصصی صورت گیرد، در پذیرش نیز همین‌طور، در آموزش خوشبختانه وضع‌مان بهتر است. در پشتیبانی باید بیشتر تلاش کنیم و باید بین‌المللی‌تر حمایت کنیم، در فارغ‌التحصیلی نباید سرمایه‌هایمان را از دست بدهیم.
علیزاده اظهار کرد: در برنامه سال ۱۳۹۸، قصد داریم کانون فارغ‌التحصیلان را به صورت متمرکز عهده‌دار شویم؛ البته شیوه درستی نیست و شیوه صحیح آن است که همه دانشگاه‌ها این کانون را داشته باشند و ما به آن‌ها متصل شویم. برنامه‌های ما بر سه اصل ماموریت سپاری، تمرکززدایی و ارائه خدمات بر پایه بستر الکترونیک استوار است. در این زمینه هم اکنون در ۱۵ استان خدمات کنسولی را به صورت کامل به استان‌ها تفویض کرده ایم.
به گفته وی، همچنین سامانه جامع سجاد برای پوشش دادن کلیه فرآیند‌های یک دانشجوی خارجی را خوشبختانه امسال توانستیم نهایی کنیم که جای تقدیر و تشکر از کلیه عواملی که در این زمینه به ما کمک کرده‌اند ازجمله بخش‌های امنیتی و انتظامی، پشتیبانی و فناوری اطلاعات وجود دارد. این سامانه هفته گذشته نهایی شد و به نام مبارک حضرت امام (ره) به‌صورت پایلوت با دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) شروع کردیم و در یک ماه آینده به‌صورت سراسری در کلیه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که دانشجوی خارجی می‌پذیرند، دسترسی برای‌شان ایجاد شود و کلیه فرآیند‌ها را در یک قالب واحد مدیریت کنند.
