درحالی شرکت «ساز وکار ویژه تجارت و تامین مالی ایران و اروپا» که نهاد متناظر اینستکس اروپایی به شمار می رود، این هفته در ایران به ثبت رسید که پیش از این بسیاری از مقام های ایرانی به اقدامات کُند طرف های اروپایی اعتراض داشتند.
همین چند روز پیش بود که «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در نهمین دور رایزنی های سیاسی ایران و نروژ با تاکید بر لزوم واکنش موثر جامعه بین المللی نسبت به اقدام یکجانبه و غیرقانونی آمریکا گفت: حمایت های سیاسی از برجام کافی نیست و اروپا باید برای حفظ این توافق هزینه بدهد وگرنه برجام قادر به ادامه حیات نخواهد بود و مسئولیت تبعات آن با ایالات متحده است.
موضوع فعالیت این شرکت سهامی خاص، انجام همه معاملات تجاری مذکور در قانون تجارت از جمله خرید، فروش، صادرات و واردات اعلام شده است.
ارایه خدمات تسویه و پرداخت به همه صادرکنندگان و واردکنندگان اعم از حقیقی و حقوقی و همچنین به بانک های داخلی و خارجی و نهادهای دولتی، گشایش حساب اعتبار اسنادی، تسهیلات و اعتبارات ریالی و ارزی، ضمانت نامه ها و حواله ها، تامین مالی کوتاه مدت و بلند مدت نزد بانک ها، موسسه های مالی و شرکت های داخلی و خارجی از دیگر وظایف این شرکت است.
از دیگر فعالیت های این شرکت، اخذ و اعطای نمایندگی به همه بانک ها و شرکت های داخلی و خارجی، اخذ وام و تسهیلات از همه بانک ها و موسسه های اعتباری داخلی و خارجی به صورت ارزی و ریالی، تعامل با اینستکس اروپایی و سایر کانال های مالی و شرکت ها در کشورهای دیگر اعلام شده است.
براساس آگهی ثبت، از فعالیت های دیگر این شرکت، انعقاد قرارداد و همکاری با نظام بانکی ایران و بانک های خارجی در راستای استفاده از کانال های مالی و اروپا و سایر کشورها، ارایه خدمات مشاوره مالی به همه اشخاص حقیقی و حقوقی و انعقاد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی در همه زمینه های فعالیت شرکت اعلام شده است.
پیش از ثبت این شرکت متناظر ایرانی، اروپایی‌ها 4 ماه پس از اعلام تصمیم‌شان برای مقابله با تحریم‌های ثانویه آمریکا، ساز وکار ویژه مالی خود برای تجارت با ایران موسوم به «اینستکس» راه راه‌اندازی کرده بودند.
اینستکس یا ساز وکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا یک ابزار ویژه مالی است که در 31 ژانویه 2019 (11 بهمن 1397) توسط آلمان، فرانسه و انگلیس، برای تسهیل تجارت غیر دلاری با ایران ایجاد شد.
مقر اینستکس در پاریس فرانسه و ریاست آن برعهده پر فیشر آلمانی، از مدیران پیشین کومرتس‌بانک، است. هدف اصلی از ایجاد این کانال مالی ویژه، دادن امکانات به شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است تا بتوانند مجاری متعارف مالی خود با ایران را حفظ کنند.
این ساز وکار در گام نخست تجارت کالاهای اساسی (مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما بتدریج دامنه‌اش گسترش خواهد یافت.
فیشر اسفند گذشته برای دیدار با مقام‌های ایرانی و به‌منظور رایزنی درباره عملیاتی کردن هرچه سریع‌تر اینستکس به تهران سفر کرد.
اما پر فیشر مدیر ساز وکار ویژه مالی اروپا و ایران (اینستکس) و مقامات دولت انگلیس روز گذشته نیز در نشستی که با حضور فعالان اقتصادی، مؤسسات مالی و علاقه‌مندان به تجارت با ایران در لندن برگزار شد، پیشرفت‌های صورت گرفته در رابطه با این سازوکار را مورد بررسی قرر دادند.
فیشر پس از پایان این نشست گفت: همان‌طور که ما به عملیاتی شدن این ساز وکار نزدیک می‌شویم، این گفت‌وگوها بسیار مهم است تا اطمینان حاصل کنیم که اینستکس در مسیر درستی قرار دارد و مطابق نیاز بازار تنظیم شده است.
به گفته حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در انگلیس، فیشر در این جلسه اعلام کرد که باوجود چالش‌های موجود، اینستکس با جدیت به دنبال انجام اولین تبادل تجاری با همتای ایرانی خود در سریع‌ترین زمان ممکن می‌باشد.
به نظر می رسد که با ثبت نهاد متناظر آن در ایران، اکنون زمان اجرایی شدن این ساز وکار ویژه مالی فرا رسیده باشد. آنچه اروپایی ها طی این مدت انجام دادند، اقدامات ساختاری نیست و اقداماتی برای آغاز یک فرایند بوده است.
نگاه و انتظارات جمهوری اسلامی ایران از اروپا همواره مبتنی بر اقدامات عملی با اهداف راهبردی برای طراحی ساز وکاربوده است. اما اتحادیه اروپا در یک فرایند زمانی تقریبا طولانی تنها توانسته یک فرانید را شکل دهد که هنوز در مرحله اجرای کامل قرار ندارد و دریافت رهبران اروپایی نیز ایجاد ساختار راهبردی برای دور زدن تحریم ها نیست. از اینستکس اروپایی انتظار معجزه ای نمی توان داشت.
منبع: ایرنا
