ایران اکونومیست- در حالی که برخی تحلیلگران نسبت به توانایی عربستان سعودی برای جبران افت صادرات ایران خوش بین هستند اما واقعیت ممکن است کاملاً متفاوت باشد. نگاهی به ادامه مذاکرات میان دو عضو کلیدی اوپک شامل عربستان سعودی و امارات متحده عربی هیچ سیگنال واقعی از این که این کشورها تمایل دارند تولید نفت خود را برای پایین نگه داشتن قیمت‌ها در کشورهای واردکننده نفت افزایش دهند، وجود ندارد.
اما مسئله اصلی در حال حاضر این است که بازار در زمان پایان یافتن معافیت‌ها برای واردات نفت ایران در دوم ماه مه، چه واکنشی نشان خواهد داد. تاریخ نشان داده است که واردکنندگان نفت برای در پیش گرفتن اقدامات لازم برای مقابله با تأثیر تحریم‌های ایران به خوبی مجهز بوده‌اند. عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان باید برای تثبیت بازار بدون افتادن به دام ترامپ بسیار محتاط باشند تا از ایجاد اشباع عرضه در کوتاه مدت بپرهیزند.
در حال حاضر همه نشانه‌ها به قیمت‌های بالاتر نفت اشاره دارند. اگر نفت بیشتری به بازار عرضه نشود، کمبود نفت در ظرف چند ماه آینده به خوبی عیان خواهد شد. اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که عنوان کرده‌اند عربستان سعودی و امارات متحده عربی نفت بیشتری عرضه خواهند کرد تا افت عرضه ایران را جبران کنند تنها یک خیال خام است و بر مبنای هیچ قولی از سوی ریاض یا ابوظبی نبوده است.
مقامات اوپک در موضع قدرتمندی برای واکنش به درخواست‌های ترامپ برای عرضه بیشتر نفت و پایین بردن قیمت‌ها هستند. استراتژی واشنگتن ممکن است نتیجه معکوس دهد زیرا شیل آمریکا قادر نخواهد بود گریدهای مورد نیاز بازار را تأمین کند. از سوی دیگر شرکت‌های ملی نفت تا زمانی که توافق کاهش تولید اوپک پلاس به قوت خود باقی است، ترجیح می‌دهند اقدامی نکنند.
برای عربستان سعودی افزایش بیشتر تولید نفت ضروری نیست. قیمت فعلی و سطح تولید برای حمایت از طرح‌های متنوع سازی اقتصادی کافی هستند و موقعیت محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور را تثبیت می‌کنند. ثبات بازار نفت به حد کافی اطمینان ایجاد کرده که شرکت‌های ملی نفت مانند آرامکو قادر هستند با قدرت به بازار بین‌المللی اوراق قرضه وارد شوند. هزینه پایین فاینانس ابزار جذابی برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای تقویت اقتصادهایشان در کوتاه مدت است.
تحلیلگران غربی همچنان می‌گویند مازاد ظرفیت تولید اوپک، از دست رفتن نفت ایران را جبران خواهد کرد. اما این مسئله فعلاً مایه نگرانی اصلی بازار نیست زیرا بازار برای چند ماه آینده به خوبی تأمین شده است و هیچ نیازی نیست که عربستان سعودی و امارات متحده عربی شیرهای نفت خود را باز کنند. قیمت‌های فعلی نفت خام نیز در سطحی نیست که به رشد اقتصادی جهانی لطمه وارد کند. عربستان سعودی و امارات متحده عربی به راحتی می‌توانند حدود ۱.۵ تا ۲ میلیون بشکه در روز به میزان عرضه به بازار اضافه کنند اما با توجه به رفتار غیرمنطقی بازار نفت در حال حاضر، افزایش تولید عربستان سعودی ممکن است به افت شدید قیمت‌ها منجر شود. توافق کاهش تولید اوپک پلاس قرار است در ژوئن بازبینی شود و انتظار نمی‌رود تا آن زمانی اقدامی انجام بگیرد.
یک موضوع مهم دیگری که مورد توجه بازار قرار دارد این است که کشورهای واردکننده نفت مانند چین یا هند در چند هفته دیگر با ایران به مذاکره درباره قراردادهای جدید نفت خواهند نشست. اگر تولیدکنندگان دیگر اوپک برای جبران نفت ایران به دام افزایش تولید بیافتند، این حجم نفت ممکن است بازار را به بی ثباتی بکشاند. حساس‌ترین رویکرد، محدود کردن بیشتر عرضه در بازار خواهد بود که به کاهش سطح ذخایر جهانی نفت بدون ایجاد کمبود منجر می‌شود.
وضعیت تحریم‌های ایران، موضع فعلی ریاض را تغییر نخواهد نداد. تنها موارد نامعلوم برای بازار، تأثیر عرضه کمتر از سوی لیبی و ونزوئلا است. از دست رفتن نفت لیبی ممکن است استراتژی اوپک در کوتاه مدت را تغییر دهد. اما کاهش تولید ونزوئلا در شرایط فعلی بازار به حساب آمده است.
ریاض همچنین به تحولات در روسیه توجه خواهد داشت. اگرچه روسیه بخشی از توافق اوپک پلاس است اما به نظر می‌رسد تمایلی برای حفظ کاهش تولید از سوی مسکو وجود ندارد. ریاض و مسکو باید رویکردشان را مورد تجدیدنظر قرار دهند زیرا در زمان افزایش بیش از حد قیمت‌های نفت، تولید شیل آمریکا ممکن است جهش بیشتری پیدا کند. مسکو و ریاض ناچارند از یک سو عرضه در بازار را به خصوص در فصل رانندگی آمریکا مدیریت کنند و از سوی دیگر قیمت‌ها را کنترل کنند.
فارغ از موارد مذکور، بازارهای دچار محدودیت عرضه برای اوپک پلاس مهم‌تر از رضایت دولت ترامپ است. سطح قیمت بین ۷۰ تا ۸۰ دلار در هر بشکه به رشد اقتصادی آسیب چشمگیری نخواهد زد و خزانه اعضای اوپک را پر خواهد کرد. برای توییت های ترامپ مانند توییتی که جمعه گذشته ارسال کرد گوش شنوایی نخواهد بود.
بر اساس گزارش اویل پرایس، اوپک همچنین قادر خواهد بود بدون پایان دادن به توافق کاهش تولید، نفت بیشتری در بازار عرضه کند. به عنوان مثال عربستان سعودی می‌تواند بدون نقض سهمیه اوپک، تولیدش را ۵۰۰ هزار بشکه در روز دیگر افزایش دهد. اگر اعضای اوپک و روسیه بتوانند اشتیاق خود برای تصرف سهم بازار ایران را کنترل کنند، بازار برای مدت طولانی‌تری ثبات خواهد داشت. انتظار نمی‌رود پیش از نشست ژوئن اوپک و نه حتی در دیدار کمیته نظارتی مشترک اوپک و غیراوپک در ۱۹ مه، خبری منتشر شود. ترامپ هم باید به زودی راهی پیدا کند تا به رأی دهندگان آمریکایی توضیح دهد چرا نتوانسته است قیمت‌های بنزین را کنترل کند.
منبع: ایسنا
