ایران اکونومیست- عربستان سعودی که بزرگترین تولیدکننده عضو اوپک است مازاد بودجه ۲۷.۸ میلیارد ریال (۷.۴ میلیارد دلار آمریکا) را برای سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ اعلام کرد. این کشور در مدت مشابه سال گذشته که اقتصادش برای نخستین بار از زمان بحران مالی جهانی کوچک شده بود، ۳۴.۳ میلیارد ریال کسری بودجه داشت.
بر اساس بودجه سال ۲۰۱۹، عربستان سعودی قصد دارد هزینههای دولتی را امسال به منظور برانگیختن رشد اقتصاد که اواخر سال گذشته از ریزش قیمتهای نفت لطمه دیده بود، ۷ درصد افزایش دهد. محمد الجادان، وزیر دارایی عربستان سعودی در کنفرانسی در ریاض اعلام کرد که مخارج در سه ماهه اول به ۲۱۷.۶ میلیارد ریال بالغ شد که اندکی بالاتر از سال گذشته بود.
نه تنها عربستان سعودی از کسری بودجه رهایی پیدا کرده است بلکه هدف بازیگران انرژی این کشور برای نفت ۸۰ دلاری یا حتی بالاتر، دسترس پذیرتر از قبل شده است. قیمتهای نفت امسال در بحبوحه اجرای توافق کشورهای اوپک و غیراوپک برای کاهش تولید به میزان ۱.۲ میلیون بشکه در روز و تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت ایران و ونزوئلا و همچنین درگیریها در لیبی به بالاترین حد در چند ماه اخیر صعود کرده است. بعلاوه اکنون که رئیس جمهور آمریکا تصمیم گرفته است معافیت از تحریمهای نفتی ایران را تمدید نکند، قیمتها از پتانسیل صعود بیشتری برخوردار شدهاند.
چندین منبع صنعتی آگاه اظهار کردهاند که عربستان سعودی برای تقویت خزانه خود به نفت ۷۰ دلار در هر بشکه نیاز دارد. ریاض به طور رسمی درباره قیمت نفت مطلوب خود اظهار نظر نمیکند و همواره تاکید دارد که سطح قیمت توسط بازار مشخص میشود و این کشور تعادل عرضه و تقاضای جهانی نفت را هدف گرفته است. با این حال صندوق بینالمللی پول در فوریه اعلام کرد که حتی نفت ۷۰ دلاری نیز برای متعادل کردن حسابهای عربستان سعودی کافی نخواهد بود و ریاض به قیمت نفت بین ۸۰ تا ۸۵ دلار در هر بشکه نیاز دارد.
براساس گزارش اویل پرایس، مازاد بودجه عربستان سعودی در سه ماهه اول با وضعیت چند سال پیش که این کشور در آستانه فروپاشی مالی قرار گرفته بود کاملاً متفاوت است. ریاض در اواخر سال ۲۰۱۴ تصمیم گرفت نقش خود به عنوان مدیریت کننده بازارهای جهانی را رها کند و در عوض به افزایش عرضه نفت پرداخت اما با این اقدام، به جای تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا که قصد داشت از بازار بیرون بیاندازد صدمه بیشتری به خود وارد کرد. مقامات این کشور مدعی بودند هدفشان بیرون کردن تولیدکنندگان آمریکایی از بازار نبوده و تنها تلاش میکردند از سهم بازارشان به خصوص در آسیا که بر سر آن رقابت شدیدی میان تولیدکنندگان در جریان است، دفاع کنند.
با این حال تصمیم اواخر سال ۲۰۱۴ تقریباً پولدارترین کشور نفتی دنیا را به مرز ورشکستگی رساند. قیمتهای نفت در نتیجه عرضه فزاینده، از بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه در اواسط سال ۲۰۱۴ به پایین ۳۰ دلار در ژانویه سال ۲۰۱۶ سقوط کردند. به دلیل قیمتهای پایین نفت که ناشی از اشباع عرضه بود، عربستان سعودی که ۹۰ درصد از درآمدش از فروش نفت است با ۹۸ میلیارد دلار کسری بودجه در سال ۲۰۱۵ روبرو شد که در سال ۲۰۱۶ به حدود ۸۷ میلیارد دلار بالغ شد و در نتیجه ریاض ناچار شد با فروش نخستین اوراق قرضه بینالمللی، ۱۶.۵ میلیارد دلار تهیه کند.
با تداوم روند صعودی قیمتهای نفت و اجرای توافق کاهش تولید اوپک پلاس و حضور روسیه در این توافق، تکرار ریزش قیمتهای نفت مشابه سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ فعلاً بعید به نظر میرسد. مسئله دستکم در کوتاه مدت این است که آیا عربستان سعودی تولید نفت را برای جبران افت عرضه ایران به دلیل امتناع ترامپ از تمدید معافیتهای نفتی افزایش خواهد داد؟ اگر تولید نفت خود را افزایش دهد به چه میزان و چه زمانی خواهد بود؟ احتمال دارد که عربستان سعودی حتی با وجود درخواستهای مکرر ترامپ در توئیتر، اجازه دهد قیمتهای نفت بالاتر رود. برای سعودیها قیمت ۸۵ دلار نفت اتفاق خوشحال کنندهای به خصوص برای نیازهای بودجهای این کشور خواهد بود.