ایران اکونومیست- آسم به معنای نفس نفس زدن، نوعی بیماری التهابی دستگاه تنفس و یک وضعیت انسداد مزمن ریه است. در بیماری آسم عمل دم نسبتا به راحتی انجام می‌شود و عمل بازدم با اختلال همراه است.
از مهم‌ترین علائم آسم می‌توان به خس خس کردن سینه، تنگی نفس و سرفه که گاهی با خلط همراه است اشاره کرد.
در طب سنتی عامل آسم را تجمع بلغم در ریه و هوای سرد می‌دانند؛ یعنی هنگامی که هوا سرد است میزان بلغم در ریه زیاد می‌شود و آسم را به وجود می‌آورد.
بیماری آسم به ۳ دلیل اصلی ایجاد می‌شود؛ این علل شامل دلایل ژنتیکی و ارثی، عوامل محیطی و نوع تغذیه هستند.
عوامل محیطی مثل آلودگی آب، هوای ناسالم و گرد و غبار مخصوصا در شهر‌های صنعتی، استعمال دخانیات و مصرف غذا‌های چرب می‌توانند باعث بروز آسم شوند.
بیماری آسم ممکن است به دلیل برخی از مشاغل خاص هم ایجاد شود؛ به طور مثال آرایشگرانی که با انواع رنگ مو سروکار دارند یا نقاشان ساختمانی که با رنگ و تینر کار می‌کنند به علت تحریک کننده بودن بوی رنگ، همچنین افرادی که در محیط کار خود با سرب سروکار دارند یا جوشکاری انجام می‌دهند بیشتر در معرض ابتلا به آسم قرار دارند.
یکی از نکاتی که خانم‌های خانه‌دار باید به آن توجه ویژه داشته باشند این است که استفاده از شوینده‌های شیمیایی مثل وایتکس، جوهرنمک و آمونیاک و استشمام بوی آن به شدت به ریه آسیب زننده بوده و خطر ابتلا به آسم را افزایش می‌دهد؛ بنابراین باید در میزان و دفعات استفاده از این شوینده‌ها دقت کافی صورت بگیرد.
شاید یکی از مهم‌ترین دلایل ابتلا به آسم وجود حیوانات خانگی مثل سگ و گربه باشد؛ شوره و موی بدن این حیوانات موجب بروز بیماری آسم در افرادی که با این حیوانات تماس دارند می‌شود.
نکته مهمی که زنان باردار باید به آن توجه کنند این است که مصرف سیگار و قلیان در طول دوران بارداری خطر ابتلا به آسم را چندین برابر می‌کند؛ علاوه بر این بیماری، استعمال دخانیات مشکلات جدی را برای جنین به وجود می‌آورد.
برخی از بیماری‌ها هم می‌توانند موجب آلرژی و آسم شوند؛ به طور مثال زکام و حتی تب یونجه می‌تواند در ایجاد بیماری آسم دخیل باشد. علاوه بر این مصرف طولانی مدت برخی از دارو‌ها از جمله پروپرانولول و آسپرین می‌تواند موجب بروز یا تشدید آسم شود.
عفونت دستگاه تنفس هم می‌تواند به بروز آسم کمک کند، زیرا کاهش سطح ایمنی باعث می‌شود بدن دچار عفونت شود و آسم به وجود بیاید.
هنگامی که نبض در زمان دم ضعیف‌تر و در بازدم قوی‌تر شود؛ این یکی از نشانه‌های تشدید آسم است. تورم یا درد قفسه سینه و تحریکات عضلات جانبی گردن از علائم دیگری است که در این شرایط بروز می‌کند. حتی ممکن است در اثر کمبود اکسیژن، پوست و ناخن کبود شود.
افرادی که در شرایط بد روحی روانی قرار دارند و دائما در حالت استرس و اضطراب هستند؛ از آنجائیکه این استرس سیستم ایمنی بدن را دچار مشکل می‌کند باعث تشدید آسم و تنگی نفس می‌شود.
هوای سرد یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید کننده آسم به شمار می‌رود؛ بنابراین افراد مبتلا به آسم در فصل سرما یا هنگام ورزش شدید دچار ناراحتی و مشکل می‌شوند.
افراد مبتلا به آسم همزمان با بیماری خود ممکن است عوارض دیگری را تجربه کنند؛ این عوارض شامل التهاب سینوس‌ها و بینی مثل زکام، رفلاکس مری و معده یا مشکلات خواب مثل آپنه خواب انسدادی است.
برای بررسی راهکار‌های درمانی آسم و مواد غذایی مفید و مضر برای این بیماری با حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی درباره مواد غذایی مضر برای افراد مبتلا به آسم اظهار کرد: مصرف زیاد پنیر، گردو، بادمجان، غذا‌های فریز شده، برنج، سرکه، سیب ترش، طالبی، کاکائو، کیوی، ماهی دودی، خورش فسنجان، خیارشور، سس مایونز، دلستر، آب یخ، نوشابه و غذا‌های پرکالری برای افراد مبتلا به آسم بسیار مضر است و باید از خوردن آن اجتناب شود.
وی بیان کرد: موز، عسل، شلغم، موسیر، ماهی سالمون، آب پرتقال و عسل، تخم‌مرغ عسلی، شیر، ماست همراه با آویشن، گل سرخ و پونه، روغن بادام شیرین و عسل و جوشانده گل زوفا نقش موثری در بهبود و درمان بیماری آسم دارد و مصرف آن‌ها برای افراد مبتلا به این بیماری توصیه می‌شود.
عظمایی گفت: عرق رازیانه، آب انگور، شیرین بیان و زردچوبه از دیگر خوراکی‌های مفید برای آسم هستند. همچنین داشتن ورزش مناسب و ملایم مثل ایروبیک و روغن مالی و بادکش گرم و انجام حجامت مخصوصا در فصل بهار توصیه می‌شود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی اظهار کرد: در آسم‌های شدید می‌توان از جوشانده برگ بارهنگ تا ۳ لیوان در روز یعنی هر ۸ ساعت استفاده کرد. گیاه انجدان رومی و دم‌کرده گل بنفشه و عسل برای درمان آسم بسیار مفید هستند.
وی بیان کرد: بخور بابونه به همراه تخم گشنیز، مرزنجوش و اکالیپتوس به عنوان یکی از بهترین و موثرترین درمان‌های آسم شناخته می‌شود.
عظمایی گفت: دمنوش نعناع، آویشن، بابونه و زوفا یک نوشیدنی عالی در این زمینه است. همچنین مصرف روزانه ۴ لیوان دم‌کرده ترکیب پونه کوهی، آویشن شیرازی، گل پنیرک، گل ختمی و زوفا در درمان آسم بسیار مفید است.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی اظهار کرد: در کنار تمام توصیه‌های غذایی که باید در درمان آسم رعایت کرد؛ دوری از استرس و اضطراب و استفاده از آرامبخش‌هایی چون اسطوخودوس، بادرنجبویه، بابونه و سنبل الطیب را باید در برنامه روزانه قرار داد.
وی بیان کرد: افراد مبتلا به آسم باید استفاده از دستگاه تصفیه هوا و زندگی در مکان خوش آب و هوا را فراموش نکنند.
