لایروبی سدها نیاز امروز، پشتوانه فردا

 680 سد در کشور در حال بهره برداری بوده و 114 سد نیز در دست ساخت و 172 در مرحله مطالعه قرار دارد که بهره برداری از همه آنها نقش مهمی در مدیریت منابع آبی و مقابله با سیلاب ها دارد.
سدسازی از جمله راهکارهایی است که ضمن کمک به مدیریت صحیح منابع آب، مانع از جاری شدن روان آب ها و بروز سیلاب های ویرانگر است، اما مباحثی همچون بی توجهی به لایروبی سدها و انجام ندادن عملیات تثبیت جنگل ها و مراتع در بالادست، باعث می شود سدها خیلی زود کارکرد خود را از دست بدهند.
پرویز کردوانی  با بیان اینکه در سال های گذشته سد های کشور به حال خود رها شده و هیچ لایروبی در آنها انجام نشده است، گفت: اگر در سه بخش خود سد، بالا دست و پایین دست آن اقدام هایی انجام می شد با سیل ویرانگر مواجه نمی شدیم.
این فعال محیط زیست اقدام لازم در بالا دست سد را انجام آبخیز داری در همه ارتفاعات برشمرد و گفت: آبخیزداری انجام اقدام هایی است که به هنگام بارش ها، باران را به عمق ارتفاعات نفوذ دهد.
کردوانی ادامه داد: انجام نشدن آبخیز داری در ارتفاعات سبب می شود هنگام بارندگی ها گل و لای به مخزن سد ها رفته و آنها را پر کند و در نتیجه، هنگام سیل گنجایش لازم را نداشته باشد.
وی خاطرنشان ساخت: پنج سال پیش وزارت نیرو اعلام کرد 80 درصد حجم سد کرخه توسط گل و لای پرشده است، همان زمان باید برای لایروبی اقدام می شد که نکردند.
به گفته کردوانی، ایجاد سد های کوچکتر در بالا دست سد های بزرگتر یکی از راهکارهای مناسب برای پیشگیری از ورود گل و لای به سد محسوب می شود.
این فعال محیط زیست ادامه داد: همچنین برای ساخت سد باید ابتدا بررسی کرد که سد بر روی گسل ها ساخته نشود که موجب سوراخ شدن و هدر رفت آب شود.
کردوانی گفت: علاوه بر این باید به حوضه آبریز سد توجه داشت و اگر حوضه ای پر بارش است سد های بزرگ در آنجا احداث شود.
وی سد کرخه را نمونه یک سد مناسب دانست و خاطر نشان ساخت: اگر این سد نبود خوزستان را آب می برد.
کردوانی تاکید کرد: اکنون سد های کشور نیاز ضروری به شست و شو دارند و باید هیدرولیکی شسته شوند.
این استاد پیشین دانشگاه گفت: اگر پیش از این، هر ساله سدها شست و شو شده بودند امسال با این سیلاب مواجه نمی شدیم.
وی به سد لتیان تهران اشاره کرد و گفت: این سد اکنون به مرحله خطرناکی از نظر مملو شدن از گل و لای رسیده است و اگر شسته نشود خسارت های فراوانی به همراه خواهد داشت.
کردوانی گفت: در بخش پایین دست سد هم باید به احداث کانال های مناسب در شهرها و روستاها و نیز تغذیه مصنوعی دشت ها توجه کرد.
وی افزود: اکنون سال ها است که وزارت نیرو امر تغذیه مصنوعی دشت ها را رها کرده است.
کردوانی با تاکید بر اینکه سیل می توانست برای کشورمان نعمت باشد افزود: مدیریت غلط سدها، سیل را تبدیل به یک عامل ویران کننده کرد.
 پس از خشکسالی های پی در پی در دهه های اخیر، بارش های شدید باران از 27 اسفند ماه سال 97 از استان های مازندران و گلستان آغاز شد و به اکثر استان های کشور به تسری یافت.
این بارش ها، طغیان رودخانه ها و آبگرفتگی روستاها و شهرها را در پی داشت.
منبع: ایرنا