به گزارش «تابناک»، بازگشت محمدجواد ظریف با دفعات قبل بسیار متفاوت خواهد
بود چرا که در دولت یازدهم و کابینه حسن روحانی، قبای صدارت امورخارجه را
بر تن خواهد کرد.
ظریف که در کارنامه خود پنج سال نمایندگی ایران
در سازمان ملل متحد، دستیار ارشد وزیر وزارت امور خارجه، معاون حقوقی و
بین‌المللی وزارت امورخارجه و مشاور سرکنسولگری در سانفرانسیسکو، ریاست
کمیسیون فرهنگی- یونسکو، ریاست کنفرانس آسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی،
عضویت گروه شخصیت‌های برجسته گفت‌وگوی تمدن‌ها، ریاست کمیسیون خلع سلاح ملل
متحد – نیویورک، ریاست کمیته متخصصین گفت‌وگوی تمدن‌ها – جده، ریاست کمیته
سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد – دوربان، عضویت گروه شخصیت‌های
برجسته زمامداری جهانی، سخنگویی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران،
ریاست کارشناسان ارشد هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران، ریاست کمیته
سیاسی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران و ریاست کمیته حقوقی مجمع
عمومی 47 ملل متحد – نیویورک را در کارنامه دارد از جمله مشهورترین
دیپلمات‌های پر سابقه ایران به شمار می‌آید. ظریف دارای لیسانس و فوق
لیسانس روابط بین‌الملل در 1981 و 1982 از دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو و
دکترای حقوق و روابط بین‌الملل در 1988 از دانشگاه دنور است.
اعتماد
هم در این باره نوشته است : محمدجواد ظریف در حالی جانشین علی‌اکبر صالحی
در وزارت خارجه خواهد شد که شش سال پیش در چنین روزهایی با تلخکامی این
وزارتخانه را ترک کرد. اگرچه در همان مراسم میهمانی خداحافظی او (پیش از
بازگشت از امریکا به ایران) که با حضور جمع زیادی از سفرا، روسای هیات‌های
نمایندگی، دیپلمات‌ها، مسوولان سازمان ملل، مسوولان و اعضای مراکز
تحقیقاتی، مسوولان و استادان دانشگاه‌ها، نمایندگان رسانه‌های همگانی،
نمایندگان مراکز اسلامی امریکا و نیز ایرانی‌های مقیم و نمایندگان مراکز
فکری و تحقیقاتی امریکا برگزار شد، آینده روشن محمد جواد ظریف قابل تصور
بود که این تصور با روی کار آمدن حسن روحانی به تصویری عینی و واقعی تبدیل
خواهد شد.
عملکرد ظریف در سازمان ملل متحد اما
ظریف در حالی سکاندار دستگاه دیپلماسی ایران می‌شود که ایران در حوزه
سیاست خارجی با مشکلات عدیده‌یی مواجه است. ظریف که در دوران مسوولیتش به
عنوان نماینده ایران در سازمان ملل تلاش همه‌جانبه‌یی برای صلح آمیز معرفی
کردن پرونده هسته‌یی ایران داشت توانست دستاوردهای چشمگیری را در این زمینه
داشته باشد.ظریف در آن مقطع تلاش زیادی برای معرفی ایران در سطح مجامع
سیاسی، رسانه‌یی، علمی و فرهنگی امریکا داشت که مورد استقبال دوستداران
ایران و حتی پذیرش برخی مخالفان قرارگرفته بود، به نوعی که برخی تلاش
می‌کردند برای خنثی‌سازی عملکرد موفق وی در معرفی چهره انسانی و اخلاقی
نظام جمهوری اسلامی، او را جدا از نظام معرفی کرده و معیار نامناسبی برای
ارزیابی جمهوری اسلامی بدانند.
اعتراف غربی‌ها به حرفه‌یی بودن ظریف عملکرد
ظریف در این مسوولیت به گونه‌یی بود که وارن هوگ، یکی از نویسندگان
روزنامه هرالدتریبیون طی مقاله‌یی با عنوان«صدای ایران در سازمان ملل با
لهجه امریکایی سخن می‌گوید»، به تحسین عملکرد محمد جواد ظریف در سازمان ملل
متحد پرداخت. این نویسنده در مقاله خود درباره شخصیت و عملکرد ظریف نوشته
بود: «جواد ظریف چنان زیاد در دانشگاه‌ها، مجامع سیاسی و اجتماعی و
باشگاه‌های سیاسی برای سخنرانی حضور پیدا می‌کند که لیسا آندرسون، رییس
موسسه امورعمومی و بین‌المللی دانشگاه کلمبیا به طور کنایه‌آمیزی از او
پرسید که آیا قرار است در رقابت‌های انتخاباتی در امریکا شرکت کند؟!» لطیفه
این است که ظریف، سفیر ایران در سازمان ملل است و ایران از 1980 به بعد
هیچ روابط دیپلماتیکی با ایالات متحده ندارد.
ظریف، 47 ساله(در آن
زمان)، بخش عمده زندگی بزرگسالی خود را در ایالات متحده گذرانده و انگلیسی
محاوره‌یی را با لهجه امریکایی صحبت می‌کند. درباره توانمندی وی برای
برقراری روابط صمیمانه با بسیاری از رهبران ایالات متحده و با جمع
امریکایی‌هایی که وی معمولا برای آنها سخنرانی و از مواضع کشورش دفاع
می‌کند که با رهبران آن هیچ گونه موافقتی ندارند، گزارش‌ها و تفاسیر متعددی
نوشته شده است، به‌ویژه اکنون که پنج سال خدمت او در سازمان ملل متحد روبه
پایان است.»این مقاله می‌افزاید: «ظریف این راحت بودن با ظواهر و عادات
امریکایی را، با ابزارهای ارتباطی نظیر کنفرانس ویدئویی و تلویزیونی و سایت
اینترنتی شخصی ترکیب کرده است تا محدودیت‌های فضا برای خودش را بشکند و بر
روابط ایران – امریکا تاثیر بگذارد.»
محمد جواد ظریف کیست؟ ظریف
از خانواده‌یی نسبتا ثروتمند در تهران به دنیا آمده و پدرش از تاجران امور
نساجی بوده است. ظریف سال 1355با ویزای دانشجویی به ایالات متحده می‌رود و
دقیقا زمانی که وی آزمون‌های جامع دکترایش در دنور را در سال 1364 گذراند،
اداره مهاجرت ایالات متحده، روادید او را باطل کرد و شانس‌های او را برای
تکمیل تحصیلاتش از بین برد. ظریف پس از این اتفاق به این علت که قصد داشت
تا حضورش در خاک امریکا کاملا قانونی باشد به نیویورک می‌رود و در نمایندگی
ایران مشغول به‌کار می‌شود. او طی سه سال بعد و از راه دور، تحصیلاتش را
تکمیل کرد و در طول آن مدت ارزش خود را برای دولت ایران به اثبات رساند که
همین مساله باعث می‌شود تا با حضور او در وزارت خارجه موافقت شود تا خود
ظریف درباره دیپلمات شدنش چنین بگوید: «من هم به صورت کاملا اتفاقی و هم به
دلیل تصمیم اداره مهاجرت، دیپلمات شدم.»
دیپلماتی باهوش انتخاب
محمدجواد ظریف در مقام وزیر امور خارجه ایران یقینا سر و صدای زیادی را
درکشورهای غربی و به ویژه در امریکا به دنبال خواهد داشت چرا که
امریکایی‌ها و به ویژه روزنامه‌نگاران و خبرنگاران امریکایی شناخت خوبی از
او دارند. به نحوی که یکی از روزنامه‌نگاران امریکایی درباره ظریف نوشته
بود: «در مجامع عمومی به او با احترام گوش داده می‌شود و به گرمی تشویق
می‌شود. وی می‌گوید: من می‌دانم آنچه که می‌گویم دقیقا آن چیزی نیست که
آنها می‌خواهند بشنوند اما من هیچ مشکلی در برقراری یک ارتباط اصیل با گروه
زیادی از امریکایی‌ها نمی‌بینیم.»
دیدگاه‌های محمدجواد ظریف در سیاست خارجی ظریف
به عنوان دیپلماتی باهوش در مسوولیت‌هایی که داشته، نشان داده است که خوب
می‌داند که چه باید بگوید. او تا به امروز اظهارات زیادی را درباره پرونده
هسته‌یی ایران، هلوکاست، رابطه ایران و امریکا داشته است. ظریف درباره
هلوکاست استدلال کرده که احمدی‌نژاد این موضوع را مطرح نکرده که آیا چنین
چیزی رخ داده است بلکه صرفا می‌گوید که فلسطینی‌ها به اشتباه تاوان آن را
می‌دهند. وی گفت: فلسطینی‌ها هیچ ربطی به این جنایت ندارند، و این یک جنایت
بوده و بایستی محکوم شود و نباید هرگز تکرار شود. این چیزی است که من در
اینجا به شنوندگان می‌گویم. او درباره بن بست هسته‌یی معتقد است که غرب در
خلال دو سالی که ایران با تعلیق غنی‌سازی اورانیوم موافقت کرد، از مذاکره
اجتناب کرد و لذا تهران اعتماد به مذاکره را از دست داده بوده است.
ظریف می‌تواند؟ محمدجواد
ظریف 53 ساله در حالی تا چندی دیگر پا به وزارت خارجه خواهد گذاشت که طی
چند سال گذشته فرصت زیادی را برای رسیدن به آرزوی دیرینه‌اش برای تدریس در
دانشگاه داشته است و یقینا زندگی او از این پس دستخوش تغییرات جدید خواهد
شد، تغییراتی که نگاه‌های نگران بسیاری را به همراه خود دارد، نگاه‌هایی که
می‌خواهند ببینند تا وزیر خارجه جدید ایران چه راه‌حل‌هایی را برای برون
رفت از وضعیت موجود ایران در سیاست خارجی به‌کار خواهد گرفت. اما آنچه که
از سوابق و علایق ظریف کاملا هویداست این مساله است که این دیپلمات کارکشته
همواره به دنبال رفع شکاف‌های موجود میان ایران و قدرت جهانی بوده است اما
به واقع او می‌تواند در این مقوله یار حسن روحانی باشد؟ باید دید.
