ایران اکونومیست- طبق روایات شب پانزدهم شعبان، شب بسیار مبارکى است چنان که امام جعفر صادق (ع) از پدر بزرگوارشان روایت می‌کنند که از حضرت امام محمد باقر (ع) درباره فضل شب نیمه شعبان سؤال شد و ایشان فرمودند: «آن شب افضل شب ها بعد از لیلة القدر است. خداوند به بندگان، فضل خود را در آن شب عطا مى فرماید، و ایشان را به مَنّ و کَرَم خویش مى آمرزد، پس در تقرب جستن به سوى خداى تعالى در آن شب سعى و کوشش کنید.
اوّل: غسل کردن که باعث تخفیف گناهان است.
دوّم: شب زنده دارى به نماز و دعا و استغفار، چنان که امام زین العابدین علیه السّلام انجام می دادند، و در روایت آمده: هرکه این شب را به رازونیاز و عدابت بپردازد دل او نمیرد در روزى که دل ها بمیرند.
سوّم: زیارت امام حسین علیه السّلام که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است، و هرکه میل دارد تا ارواح صدوبیست وچهار هزار پیامبر با او دست آشنایى دهند، در این شب امام حسین علیه السّلام را زیارت کند، کم ترین حدّ زیارت آن حضرت ان است که بر بالاى بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر کند، سپس سر به جانب آسمان برآرد، و با این کلمات حضرت را زیارت کند:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ درود بر تو اى ابا عبد اللّه، درود و رحمت و برکات خدا بر تو. هرکس در هر کجا باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حجّ و عمره براى او نوشته شود.
چهارم: خواندن دعایى که شیخ و سیّد نقل کرده اند، و به منزله زیارت امام زمان (صلوات اللّه علیه) است:
اللَّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنَا [هَذِهِ ] وَ مَوْلُودِهَا وَ حُجَّتِکَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتِی قَرَنْتَ إِلَى فَضْلِهَا فَضْلاً فَتَمَّتْ کَلِمَتُکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِکَ وَ لا مُعَقِّبَ لِآیَاتِکَ نُورُکَ الْمُتَأَلِّقُ وَ ضِیَاؤُکَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فِی طَخْیَاءِ الدَّیْجُورِ الْغَائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ کَرُمَ مَحْتِدُهُ وَ الْمَلائِکَةُ شُهَّدُهُ وَ اللَّهُ نَاصِرُهُ وَ مُؤَیِّدُهُ إِذَا آنَ مِیعَادُهُ وَ الْمَلائِکَةُ [فَالْمَلائِکَةُ] أَمْدَادُهُ سَیْفُ اللَّهِ الَّذِی لا یَنْبُو وَ نُورُهُ الَّذِی لا یَخْبُو وَ ذُو الْحِلْمِ الَّذِی لا یَصْبُو مَدَارُ الدَّهْرِ وَ نَوَامِیسُ الْعَصْرِ وَ وُلاةُ الْأَمْرِ وَ الْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ مَا یَتَنَزَّلُ [یَنْزِلُ ] فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ
خداى به حق این شب و مولود در آن، و به حق حجتّت و موعود او، که به فضیلتش فضیلت دیگرى را قرین ساختى، پس کامل شد کلمه ات به راستى و عدالت، براى کلماتت دگرگون سازى نیست، و براى آیاتت پس زنده اى نمى باشد، نور درخشانت، و پرتو فروزانت، و نشانه روشنت در شب تاریک، آن غایب پوشیده از نظر، که عظیم بوده ولادتش، و شریف است اصل و نسبش، فرشتگان گواه اویند، و خدا یاور و تأیید کننده اش آنگاه که وعده ظهورش در رسد و فرشتگان مددکاران اویند، شمشیر خداست که کند نشود، و نور حق است که خاوش نشود و با بردبارى است که کارى بی منطق انجام ندهند، مدار روزگار است. [پدرانش] نوامیس عصر، و متولّیان حکومت حق اند، نازل شده بر آنان آنچه در شب قدر نازل مى‌شود.
وَ أَصْحَابُ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ تَرَاجِمَةُ وَحْیِهِ وَ وُلاةُ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى خَاتِمِهِمْ وَ قَائِمِهِمْ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوَالِمِهِمْ اللَّهُمَّ وَ أَدْرِکْ بِنَا أَیَّامَهُ وَ ظُهُورَهُ وَ قِیَامَهُ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَنْصَارِهِ وَ اقْرِنْ ثَارَنَا بِثَارِهِ وَ اکْتُبْنَا فِی أَعْوَانِهِ وَ خُلَصَائِهِ وَ أَحْیِنَا فِی دَوْلَتِهِ نَاعِمِینَ وَ بِصُحْبَتِهِ غَانِمِینَ وَ بِحَقِّهِ قَائِمِینَ وَ مِنَ السُّوءِ سَالِمِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلَوَاتُهُ عَلَى [وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَی] سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ الصَّادِقِینَ وَ عِتْرَتِهِ النَّاطِقِینَ وَ الْعَنْ جَمِیعَ الظَّالِمِینَ وَ احْکُمْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُمْ یَا أَحْکَمَ الْحَاکِمِینَ
اصحاب حشر و نشرند، و مفسّران وحى خدا، و والیان امر و نهى حق. خدایا! بر خاتم و قائمشان که پوشیده از عوالم ایشان است درود فرست. خدایا! ما را به درک ایام او و ظهور و قیامش نایل فرما، و از یارانش قرارمان ده، و خوخواهى او قرین کن، و ما را در شمار یاران و دل دادگانش ثبت فرما، و در دولتش شاد و خرّم زنده بدار، و از همنشینى اش بهره مند ساز و برپادارنده حقش قرارمان ده، و از بدیها به سلامت بدار، ای مهربان ترین مهربانان، و سپاس خداى را پروردگار عالمیان، و درودهاى بى پایان خدا بر آقایمان محمّد خاتم پیامبران و رسولان، و بر اهل بیت راستگو و خاندان حق گویش باد، و خدا لعنت فرست بر همه ستمکاران، و بین ما و بین آنان داورى کن، اى داورترین داوران.
پنجم: شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمى روایت کرده که گفت: حضرت صادق علیه السّلام این دعا را به من تعلیم داد که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:
أَنْتَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ الْخَالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْیِی الْمُمِیتُ الْبَدِی ءُ الْبَدِیعُ لَکَ الْجَلالُ وَ لَکَ الْفَضْلُ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الْمَنُّ وَ لَکَ الْجُودُ وَ لَکَ الْکَرَمُ وَ لَکَ الْأَمْرُ وَ لَکَ الْمَجْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ وَحْدَکَ لا شَرِیکَ لَکَ یَا وَاحِدُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی وَ اقْضِ دَیْنِی وَ وَسِّعْ عَلَیَّ فِی رِزْقِی فَإِنَّکَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ کُلَّ أَمْرٍ حَکِیمٍ تَفْرُقُ وَ مَنْ تَشَاءُ مِنْ خَلْقِکَ تَرْزُقُ فَارْزُقْنِی وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ فَإِنَّکَ قُلْتَ وَ أَنْتَ خَیْرُ الْقَائِلِینَ النَّاطِقِینَ وَ اسْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ فَمِنْ فَضْلِکَ أَسْأَلُ وَ إِیَّاکَ قَصَدْتُ وَ ابْنَ نَبِیِّکَ اعْتَمَدْتُ وَ لَکَ رَجَوْتُ فَارْحَمْنِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا تویى زنده به خود پاینده برتر بزرگ، آفریننده روزى بخش، زندگى بخش میراننده، آغاز کننده پدیدآورنده، بزرگى توراست، برتری توراست، سپاس از آن توست، نعمت و جود، کرم و فرمان، بزرگواری و شکر تنها توراست، یگانه اى، شریکى براى تو نیست، اى یگانه اى یکتا، اى مقصود خلق، اى آن که نزاده و زاده نشده و برایش همتایى نبوه، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بیامرز و به من رحمت آر، و نیازهاى مهمّ مرا کفایت فرما، بدهکارى ام را ادا کن، روزى ام را وسعت ده، به درستى که تو در این شب هر کار استوارى را مقدّر مى‌کنى، و هرکه از خلق خود را بخواهى روزى می‌دهى، پس مرا روزى ده که تو بهترین روزى دهندگانى، تو گفتى و تو بهترین گوینده و سخنگویى: «از فضل خدا بخواهید» بنابر این از فضلت می خواهم، و تو را قصد کردم و به فرزند پیامبرت اعتماد نمودم، و به تو امید بستم، بر من رحم کن، اى مهربان ترین مهربانان.
ششم: دعایى را بخواند که حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله در این شب می‌خواندند
اللَّهُمَّ اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا یَحُولُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ مَعْصِیَتِکَ وَ مِنْ طَاعَتِکَ مَا تُبَلِّغُنَا بِهِ رِضْوَانَکَ وَ مِنَ الْیَقِینِ مَا یَهُونُ عَلَیْنَا بِهِ مُصِیبَاتُ الدُّنْیَا اللَّهُمَّ أَمْتِعْنَا بِأَسْمَاعِنَا وَ أَبْصَارِنَا وَ قُوَّتِنَا مَا أَحْیَیْتَنَا وَ اجْعَلْهُ الْوَارِثَ مِنَّا وَ اجْعَلْ ثَارَنَا عَلَى مَنْ ظَلَمَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى مَنْ عَادَانَا وَ لا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا وَ لا تَجْعَلِ الدُّنْیَا أَکْبَرَ هَمِّنَا وَ لا مَبْلَغَ عِلْمِنَا وَ لا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا مَنْ لا یَرْحَمُنَا بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا از خشیتت چنان نصیب ما کن، که بین ما و نافرمانى تو حایل شود، و از طاعتت آنچه که ما را به خشنودى ات برساند، و از یقین به قدرى که گرفتاری هاى دنیا را بر ما آسان سازد، خدایا مار را به گوشهای مان و دیدگانمان و نیروهایمان تا گاهى که ما را زنده میدارى بهره مند گردان، و آن را وارث ما قرار بده، و انتقام ما را بر عهده کسى قرار ده که بر ما ستم روا داشته، و ما را بر کسى که با ما دشمنى ورزیده یارى ده، و مصیبت ما را در دین ما قرار نده، و دنیا را بزرگ ترین اندیشه و نهایت دانش ما قرار مده، و آن را که به ما رحم نمی کند بر ما چیره مکن، به مهربانى ات اى مهربان ترین مهربانان.
این دعا دعاى جامع و کاملى است که خواندن آن در اوقات دیگر هم، مغتنم است، و از کتاب «غوالى اللئالى» چنین روایت شده که حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله همواره این دعا را مى‌خواندند.
هفتم: بخواند صلوات هر روز را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعى] می خواند: اللّهم صلّ على محمّد و ال محمّد شجرة النّبوّة و موضع الرّسالة...»
هشتم: دعاى کمیل را بخواند که ورودش در این شب است، و به طور کامل در باب اوّل گذشت.
نهم:هر یک از ذکرهاى «سبحان اللّه» و «الحمد للّه» و «اللّه اکبر» و «لا اله الاّ اللّه» را صد مرتبه بگوید، تا خداى تعالى همه گناهان گذشته او را بیامرزد، و حاجتهاى دنیا و آخرت او را برآورد.
دهم: شیخ طوسى در کتاب (مصباح) از ابو یحیى در ضمن خبرى در فضیلت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولاى خود امام صادق علیه السّلام گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را بجا آوردى، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» و چون سلام دادى، بگو: «سبحان اللّه» سى وسه مرتبه، و «الحمد للّه» سى وسه مرتبه و «اللّه اکبر» سى وچهار مرتبه، سپس بگو:
یَا مَنْ إِلَیْهِ مَلْجَأُ الْعِبَادِ [یَلْجَأُ الْعِبَادُ] فِی الْمُهِمَّاتِ وَ إِلَیْهِ یَفْزَعُ الْخَلْقُ فِی الْمُلِمَّاتِ یَا عَالِمَ الْجَهْرِ وَ الْخَفِیَّاتِ [وَ] یَا مَنْ لا تَخْفَى عَلَیْهِ خَوَاطِرُ الْأَوْهَامِ وَ تَصَرُّفُ الْخَطَرَاتِ یَا رَبَّ الْخَلائِقِ وَ الْبَرِیَّاتِ یَا مَنْ بِیَدِهِ مَلَکُوتُ الْأَرَضِینَ وَ السَّمَاوَاتِ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ أَمُتُّ إِلَیْکَ بِلا إِلَهَ إِلّا أَنْتَ فَیَا لا إِلَهَ إِلّا أَنْتَ اجْعَلْنِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ إِلَیْهِ فَرَحِمْتَهُ وَ سَمِعْتَ دُعَاءَهُ فَأَجَبْتَهُ وَ عَلِمْتَ اسْتِقَالَتَهُ فَأَقَلْتَهُ وَ تَجَاوَزْتَ عَنْ سَالِفِ خَطِیئَتِهِ وَ عَظِیمِ جَرِیرَتِهِ فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِکَ مِنْ ذُنُوبِی وَ لَجَأْتُ إِلَیْکَ فِی سَتْرِ عُیُوبِی اللَّهُمَّ فَجُدْ عَلَیَّ بِکَرَمِکَ وَ احْطُطْ خَطَایَایَ بِحِلْمِکَ وَ عَفْوِکَ وَ تَغَمَّدْنِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ بِسَابِغِ کَرَامَتِکَ وَ اجْعَلْنِی فِیهَا مِنْ أَوْلِیَائِکَ الَّذِینَ اجْتَبَیْتَهُمْ لِطَاعَتِکَ وَ اخْتَرْتَهُمْ لِعِبَادَتِکَ وَ جَعَلْتَهُمْ خَالِصَتَکَ وَ صَفْوَتَکَ
اى آن که پناه بندگان در سختی ها به سوى اوست، و بندگان در رخدادهاى ناگوار به سوى او پناه می برند، اى داناى آشکار و نهان، اى آن که خیالات وهم و فکر، و آنچه را اوهام در نظر مى آورد بر او پنهان نمى ماند، اى پروردگار خلایق و آفریده ها، اى آن که ملکوت زمین ها و آسمان ها به دست اوست، تویى خدا، معبودى جز تو نیست، به اینکه معبودى جز تو نیست توسّل مى جویم، پس اى آن که معبودى جز تو نیست، مرا در این شب از کسانى قرار ده که به ایشان نظر کردى و به آنان رحم نمودى، و دعایشان را شنیدى پس اجابت کردى و درخواست گذشت از گناهشان را دانستى، پس ایشان را آمرزیدى، و از خطاى گذشته و گناه بزرگشان درگذشتى، به تحقیق از گناهانم به تو پناه آوردم، و براى پرده پوشى عیب هایم به تو پناهنده شدم، خدایا! با کرم و فضلت بر من ببخش، و به بردبارى و گذشت خطاهایم را بریز، و مرا در این شب با کرامت کاملت فرو پوشان، و از اولیایت که براى طاعتت برگزیدى، و براى عبادتت اختیار کردی و خالص و برگزیده درگاهت کردی قرار ده.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ وَ تَوَفَّرَ مِنَ الْخَیْرَاتِ حَظُّهُ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ وَ فَازَ فَغَنِمَ وَ اکْفِنِی شَرَّ مَا أَسْلَفْتُ وَ اعْصِمْنِی مِنَ الازْدِیَادِ فِی مَعْصِیَتِکَ وَ حَبِّبْ إِلَیَّ طَاعَتَکَ وَ مَا یُقَرِّبُنِی مِنْکَ وَ یُزْلِفُنِی عِنْدَکَ سَیِّدِی إِلَیْکَ یَلْجَأُ الْهَارِبُ وَ مِنْکَ یَلْتَمِسُ الطَّالِبُ وَ عَلَى کَرَمِکَ یُعَوِّلُ الْمُسْتَقِیلُ التَّائِبُ أَدَّبْتَ عِبَادَکَ بِالتَّکَرُّمِ وَ أَنْتَ أَکْرَمُ الْأَکْرَمِینَ وَ أَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبَادَکَ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ اللَّهُمَّ فَلا تَحْرِمْنِی مَا رَجَوْتُ مِنْ کَرَمِکَ وَ لا تُؤْیِسْنِی مِنْ سَابِغِ نِعَمِکَ وَ لا تُخَیِّبْنِی مِنْ جَزِیلِ قِسَمِکَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ لِأَهْلِ طَاعَتِکَ وَ اجْعَلْنِی فِی جُنَّةٍ مِنْ شِرَارِ بَرِیَّتِکَ رَبِّ إِنْ لَمْ أَکُنْ مِنْ أَهْلِ ذَلِکَ فَأَنْتَ أَهْلُ الْکَرَمِ وَ الْعَفْوِ وَ الْمَغْفِرَةِ
خدایا! مرا از کسانى که کوشش شان قرین سعادت شد، و بهره شان از خیرات کامل گشت قرار ده، و نیز مرا از کسانى قرار ده که سلامت یافتند و نعمت پذیر و رستگار گشته پس بهره بردند، و مرا از گزند آنچه پشت سر گذاردم کفایت فرما، و از زیاده روی در معصیتت نگاه دار، طاعتت و هر آنچه مرا به تو نزدیک می سازد و مقرّب درگاهت مى نماید محبوب من قرار ده، سرورم هر فرارى به تو پناه می آورد، و هر جوینده به تو التماس مى کند، و هر عذرخواه توبه کار بر کرم تو تکیه مى زند، بندگانت را با احترام گذرادن به آنان ادب کردى و تو کریم ترین کریمانى، و بندگانت را دستور به گذشت دادی و تویى آمرزنده مهربان. خدایا! مرا نسبت به آنچه از کرمت امیدوارم بى بهره مکن، و از نعمتهاى کاملت ناامید مساز، و از بهره فراوانت که در این شب براى اهل طاعتت مقرّر نموده اى بى نصیب مکن، و مرا از شرار مخلوقاتت در سپر استوارى قرار ده، پرودگارا هرچند سزاوار آن همه عنایت نباشم، ولى تو اهل کرم و گذشت آمرزشى،
وَ جُدْ عَلَیَّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ لا بِمَا أَسْتَحِقُّهُ فَقَدْ حَسُنَ ظَنِّی بِکَ وَ تَحَقَّقَ رَجَائِی لَکَ وَ عَلِقَتْ نَفْسِی بِکَرَمِکَ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ وَ أَکْرَمُ الْأَکْرَمِینَ اللَّهُمَّ وَ اخْصُصْنِی مِنْ کَرَمِکَ بِجَزِیلِ قِسَمِکَ وَ أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الَّذِی یَحْبِسُ عَلَیَّ [عَنِّی ] الْخُلُقَ وَ یُضَیِّقُ عَلَیَّ الرِّزْقَ حَتَّى أَقُومَ بِصَالِحِ رِضَاکَ وَ أَنْعَمَ بِجَزِیلِ عَطَائِکَ وَ أَسْعَدَ بِسَابِغِ نَعْمَائِکَ فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِکَ وَ تَعَرَّضْتُ لِکَرَمِکَ وَ اسْتَعَذْتُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ وَ بِحِلْمِکَ مِنْ غَضَبِکَ فَجُدْ بِمَا سَأَلْتُکَ وَ أَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْکَ أَسْأَلُکَ بِکَ لا بِشَیْ ءٍ هُوَ أَعْظَمُ مِنْکَ
بر من چنان که شایسته آنى مرحمت فرما، نه چنان که سزاوار آنم، زیرا گمانم به تو نیکو است، و امیدم تو برجا، و به کرمت آویخته ام، پس تو مهربان ترین مهربانانى، و کریم ترین کریمانى، خدایا! خاص گردان مرا از روى کرمت به فراوانى روزى، و پناه می‌آورم به عفوت از عقابت، و بیامرز بر من گناهى را که زشت خویى آورد، و روزى را بر من تنگ مى‌کند، تا به خشنودى درخورت بپا خیزم، و به فراوانی عطایت متنعم شوم، و به نعمتهاى کاملت خوشبخت گردم، هرآینه به آستانت پناه آوردم، و متعرّض کرمت شدم، و به عفوت از مجازاتت، و به بردبارى ات از خشمت پناه بردم، پس ببخش مرا آنچه که از تو درخواست نمودم، و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم، از تو مى خواهم به حق خودت نه به چیزى که بزرگتر از تو باشد که چیزى بزرگتر از تو نیست.
آنگاه به سجده مى‌روى و مى‌گویى: پرودگارا «یا ربّ» بیست مرتبه، خدایا «یا اللّه» هفت مرتبه، جنبش و نیرویى جز به خدا نیست هفت مرتبه، خواست خواست خدا است ده مرتبه، نیرویى جز به خدا نیست ده مرتبه، پس صلوات مى فرستى بر پیامبر و آل او علیهم السّلام. و از خدا حاجت خود را می خواهى، پس سوگند به خدا که اگر در پى این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهى هرآینه خدا (عزّ و جل) به کرم فراگیر و فضل بزرگش، آن حاجت را به تو مى رساند.
یازدهم: شیخ طوسى و کفعمى فرموده اند که در این شب این دعا را بخواند:
إِلَهِی تَعَرَّضَ لَکَ فِی هَذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ وَ قَصَدَکَ الْقَاصِدُونَ وَ أَمَّلَ فَضْلَکَ وَ مَعْرُوفَکَ الطَّالِبُونَ وَ لَکَ فِی هَذَا اللَّیْلِ نَفَحَاتٌ وَ جَوَائِزُ وَ عَطَایَا وَ مَوَاهِبُ تَمُنُّ بِهَا عَلَى مَنْ تَشَاءُ مِنْ عِبَادِکَ وَ تَمْنَعُهَا مَنْ لَمْ تَسْبِقْ لَهُ الْعِنَایَةُ مِنْکَ وَ هَا أَنَا ذَا عُبَیْدُکَ الْفَقِیرُ إِلَیْکَ الْمُؤَمِّلُ فَضْلَکَ وَ مَعْرُوفَکَ فَإِنْ کُنْتَ یَا مَوْلایَ تَفَضَّلْتَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ عُدْتَ عَلَیْهِ بِعَائِدَةٍ مِنْ عَطْفِکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ الْخَیِّرِینَ الْفَاضِلِینَ وَ جُدْ عَلَیَّ بِطَوْلِکَ وَ مَعْرُوفِکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً إِنَّ اللَّهَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ اللَّهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ کَمَا أَمَرْتَ فَاسْتَجِبْ لِی کَمَا وَعَدْتَ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ
الهى در این شب روى آوردند به سوى تو روى آورندگان، و قصد تو نمودند قصدکنندگان، و فضل و احسانت را آرزو کردند جویندگان، از جانب تو در این شب نسیم هاى رحمت و هدایا و عطاها و مواهبى است که به هرکس از بندگانت بخواهى تفضّل می کنى، و از هرکس که پیشینه عنایتت شامل حال او نگشته باز مى دارى، هم اینک من این بنده کوچک تو، نیازمند به تو، احسان و نیکى ات را آرزومندم، چنانچه اى مولاى من در جایگاهى که در این شب بر یکى از بندگانت احسان نمودى، و بر او جایزه اى عطا کردى، پس بر محمّد و خاندان محمّد که پاکان و پاکیزگان و نیکوکاران و برترینند درود فرست، و از نعمت و نیکى ات بر من ببخش اى پروردگار جهانیان، و درود خدا و سلام بسیار بر محمّد خاتم پیامبران و خاندان پاکش باد، به درستى که خدا ستوده و بزرگوار است. خدایا! تو را مى خوانم آنچنان که فرمان دادى، پس دعایم را به اجابت برسان همانطورکه وعده فرمودى، که تو هرگز از وعده خویش تخلّف نکنى.
دوازدهم: بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع، و بعد از دعاهاى وتر دعایى را که شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس روایت کرده اند بخواند.
سیزدهم: سجده ها و دعاهایى را که از رسول خدا صلى اللّه علیه و آله روایت شده بجا آورد از جمله روایتى است که شیخ از حمّاد بن عیسى از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت، امام صادق علیه السّلام فرمودند: شب نیمه شعبانى فرا رسید، رسول خدا در آن شب در منزل عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود براى عبادت برخاست، هنگامی که عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وى را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگرى از همسرانش رفته، از جا برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو، و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجره هاى زنان رسول خدا جستجو مى کرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به رسول خدا افتاد که مانند جامه اى بر زمین چسبیده در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجده اش چنین مى گوید:
سَجَدَ لَکَ سَوَادِی وَ خَیَالِی وَ آمَنَ بِکَ فُؤَادِی هَذِهِ یَدَایَ وَ مَا جَنَیْتُهُ عَلَى نَفْسِی یَا عَظِیمُ [عَظِیما] تُرْجَى [یُرْجَی] لِکُلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلّا الرَّبُّ الْعَظِیمُ
همه هستى و اندیشه ام برایت سجده کرد، و دلم به تو ایمان آورد، این است دستانم و آنچه بر خود جنایت کردم اى بزرگى که براى هر کار بزرگى به او امید است، از من گناه بزرگ را بیامرز، زیرا گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ نمی آمرزد.
سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت، و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت مى‌گوید:
أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَضَاءَتْ لَهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرَضُونَ وَ انْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُمَاتُ وَ صَلَحَ عَلَیْهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِکَ وَ مِنْ تَحْوِیلِ عَافِیَتِکَ وَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِکَ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً وَ مِنَ الشِّرْکِ بَرِیئا لا کَافِراً وَ لا شَقِیّاً
پناه می آورم به نور جلوه ات که آسمان ها و زمین ها بر آن روشن شد، و تاریکی ها با آن برطرف گشت، و با ان کار گذشتگان و آیندگان اصلاح شد، از فرا رسیدن عذاب نابهنگامت و از دگرگونى عافیتت، و از زایل شدن نعمتت.
خدایا! دل با تقوا و صفا یافته، و بیزار از شرک، نه کافر و بدبخت روزى من گردان.
سپس دو طرف روى خود را بر خاک نهاد و گفت:
عَفَّرْتُ وَجْهِی فِی التُّرَابِ وَ حُقَّ لِی أَنْ أَسْجُدَ لَکَ روى خویش را به خاک ساییدم، و مرا سزاست که تو را سجده کنم.
آنگاه که رسول خدا صلى اللّه علیه و آله خواست به اطاق برگردد، عایشه با شتاب به جانب بستر خویش رفت، و هنگامى که رسول خدا صلى اللّه علیه و آله به خوابگاه خویش آمد، شنید که عایشه بلند نفس می زند، فرمود: این بلند نفس زند چیست؟ آیا ندانستى که امشب چه شبى است؟ این شب نیمه شعبان است که در آن روزی ها قسمت مى شود، و زمان مرگ اشخاص ثبت مى گردد، و نام کسانی که باید به حج بروند نوشته می‌شود، به درستى که خداى تعالى آمرزد از میان خلق خود بیش از عدد موهاى بزهاى قبیله کلب را، و در این شب خداى تعالى فرشتگان را از عالم بالا به سوى مکه در زمین مى‌فرستد.
چهاردهم: نماز جناب جعفر طیّار را بجا آورد، چنان که شیخ از امام رضا علیه السّلام روایت کرده.
پانزدهم: نمازهاى این شب را بجا آورد که بسیار است، از جمله نمازى است که ابو یحیى صنعانى از امام باقر و امام صادق علیه السّلام روایت کرده، و همچنین سى نفر از کسانى که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کرده اند که هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بجا آور به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن صد مرتبه سوره «توحید» را بخوان.
و چون فارغ شدى بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّی إِلَیْکَ فَقِیرٌ وَ مِنْ عَذَابِکَ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ اللَّهُمَّ لا تُبَدِّلْ اسْمِی وَ لا تُغَیِّرْ جِسْمِی وَ لا تَجْهَدْ بَلائِی وَ لا تُشْمِتْ بِی أَعْدَائِی أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عِقَابِکَ وَ أَعُوذُ بِرَحْمَتِکَ مِنْ عَذَابِکَ وَ أَعُوذُ بِرِضَاکَ مِنْ سَخَطِکَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْکَ جَلَّ ثَنَاؤُکَ أَنْتَ کَمَا أَثْنَیْتَ عَلَى نَفْسِکَ وَ فَوْقَ مَا یَقُولُ الْقَائِلُونَ
خدایا! نیازمند به توام، و از عذابت بیمناک و به تو پناهنده ام، خدایا! نامم را از گروه بندگان به گروهى دیگر تبدیل مکن، جسمم را تغیر مده، آزمونم را سخت مکن، دشمن شادم مساز، پناه مى آورم به عفوت از مجازاتت، و به رحمتت از عذابت، و به خشنویت از خشمت، و به تو از تو، ثنایت بس بزرگ است، تو چنانى که خود بر خویش ثنا کردى و برتر از آنچه گویندگان گویند.
از اعمال روز نیمه شعبان علاوه بر استحباب روزه و غسل، مستحب است زیارت آن حضرت (عج) در هر زمان و مکان و در هر جا و دعا براى تعجیل ظهور آن حضرت در هنگام زیارت و به خصوص تاکید شده به زیارت آن حضرت در سرداب سامراء، و ظهور آن حضرت و فرمانروائی‌اش مسلم است و او است که زمین را پر از عدل و داد کند چنانچه پر شده باشد از ستم و بیدادگرى...»
