افزایش حضور زنان در مجلس، نیازمند تلاش قانونگذاران است

ایران اکونومیست- نمایندگان زن مجلس در جلسه علنی روز سه شنبه خانه ملت در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات دو پیشنهاد را مطرح کردند
البته پیشنهاد نخست در طرح اولیه بود اما کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در بررسی خود آن را حذف کرد.
پیشنهاد نخست مبنی بر تکلیف احزاب به اختصاص سهمیه یک ششمی به زنان در شهرهای دارای بیش از 6 نماینده بود که پروانه مافی در مجلس شورای اسلامی آن را ارائه کرد.
پیشنهاد دوم از سوی فاطمه حسینی مطرح شد به این صورت که کرسی‌های دارای 4 و 5 کرسی نمایندگی 2 نفر از فهرست انتخاباتی به زنان اختصاص ‌یابد و در حوزه‌های دارای 6 کرسی نمایندگی و بالاتر یک سوم فهرست انتخاباتی به زنان اختصاص ‌یابد. طبق این پیشنهاد، حوزه‌های انتخابیه دارای یک یا دو کرسی نمایندگی تحت تأثیر این پیشنهاد قرار نمی‌گرفتند که با این حساب بیش از 170 حوزه انتخابیه مشمول این پیشنهاد نیستند.
نمایندگان مجلس با این دو پیشنهاد مخالفت کردند، رای نه نمایندگان مجلس به این پیشنهادها آن گونه که فاطمه حسینی در رشته توئیتی به آن اشاره کرده در شرایطی است که بر اساس آمارهای جهانی و مقایسه میزان حضور زنان در پالمان‌های کشورهای دنیا، وضعیت مشارکت سیاسی زنان ایرانی در سطح پارلمان مطلوب نیست.
جدیدترین گزارش اتحادیه بین المجالس جهانی IPU می گوید ایران از حیث حضور نمایندگان زن در مجلس در رتبه 180 دنیا از میان 191 رتبه قرار دارد و البته در منطقه هم کشورها وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند؛ به طوری که زنان در مجلس افغانستان 27.3 قزاقستان 27.1، عراق 25.2، امارات و پاکستان بیش از 20، در عربستان 19.9، قرقیزستان و تاجیکستان بیش از 19،ترکیه 17.4، و سوریه 13.2درصد کرسی های مجلس را دراختیار دارند.
بنابر آنچه حسینی عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در توئیتر خود ارائه کرد تنها 13 کشور نیجریه، تایلند، سریلانکا، لبنان، مالدیو، کویت، هاییتی، جزایر سولومون، عمان و یمن ، در رتبه نازل تری نسبت به ایران قرار دارند؛ این گزارش از تنزل رتبه ایران نسبت به گزارش پیشین IPU حکایت دارد زیرا سطح مشارکت سیاسی زنان در مجالس سایر کشورها روندی رو به رشد دارد.
به گفته وی؛ بر اساس آمارهای جهانی، امروز حدود 118 کشور از طریق قانون، یا کرسی های رزرو شده برای زنان درنظر می گیرند یا برای زنان در فهرست احزاب، درصد حداقلی تعیین می کنند؛ گرچه زمینه سازی در حوزه فرهنگی در بلندمدت اثرگذار است اما یکی از راهکارهایی که می تواند در میان‌مدت در ارتقا مشارکت سیاسی زنان در جامعه اثرگذار باشد، زمینه سازی از طریق قانون است.

**تحقق مطالبات زنان نیازمند قانون است
پیشنهاد نمایندگان زن مجلس برای اختصاص سهمیه زنان در فهرست های انتخاباتی احزاب و همچنین حوزه های انتخابیه، در مجلس رای نیاورد؛ در همین زمینه فاطمه حسینی عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی به خبرنگار سیاسی ایرنا گفت: موضوع مشارکت سیاسی زنان با انقلاب اسلامی وارد فاز جدیدی شد، زنان پیش از انقلاب فقط از حق رای برخوردار بودند و چندان در عرصه سیاسی مشارکت نداشتند؛ زنان نقشی تاثیر گذار و اساسی در شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کردند.
وی با بیان این که پس از انقلاب اسلامی نیز رویکردها بر اهمیت حضور و مشارکت زنان در عرصه های مختلف از سیاسی تا فرهنگی و اجتماعی متمرکز بود و بنیانگذار انقلاب نیز ایفای نقش زنان در ارکان اساسی کشور، باور داشتند، افزود: مجلس از ارکان اساسی کشور و یکی از قوای سه گانه و دستگاه قانون گذاری به شمار می رود؛ مشارکت نکردن آحاد جامعه در این رکن مهم تصمیم ساز و قانونگذار، ما را از بهره مندی از دیدگاه ها و همفکری و همراهی بیش از 50 درصد از جمعیت کشور محروم می کند.
این نماینده مجلس با بیان این که در 10 دوره برگزاری انتخابات حداکثر 5.9 درصد از نمایندگان را زنان تشکیل داده اند، تصریح کرد: با این کار عمل و تلاش بسیار زنان اصلاح طلب و پذیرش و همراهی این موضوع از سوی جامعه اصلاح طلبان و جریان اصلاح طلبی در کشور به این جمع بندی رسیدند که در انتخابات مجلس دهم، 30 درصد از فهرست انتخاباتی خود را به زنان اختصاص دهند و دنبال آن در کلان شهر تهران، 8 نماینده زن به مجلس شورای اسلامی راه یافتند و البته در بسیاری از کلان شهرهای کشور به همین منوال عمل شد و در مجموع 18 نماینده زن انتخاب شدند.
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که اختصاص سهمیه 30 درصدی زنان در فهرست های انتخاباتی از مهم ترین علل افزایش 5.9 درصدی انتخاب نمایدگان زن در دوره دهم مجلس شورای اسلامی در مقایسه با 3 درصد دوره های پیش است، اظهار داشت: این افزایش اگر چه امیدوار کننده است، اما با وضعیت مطلوب در این زمینه فاصله بسیاری داریم و شرایط کنونی به هیچ عنوان شایستگی ها و توانمندی های زنان کشور را نمایان نمی کند.
حسینی گفت: انتخابات عرصه ای رقابتی است که در آن دسترسی به فرصت ها و منابع بسیار موثر است؛ بسیاری از نمایندگان مجلس دارای سوابق اجرایی در استان اعم از دولت، قوه قضاییه و دیگر نهادها و دستگاه های نظامی و غیر نظامی کشور بوده اند در شرایطی که ین امکان برای زنان فراهم نبوده است؛ با وجود آنکه در چهل سال اخیر زنان در بخش آموزش توسعه و پیشرفت های چشمگیری حتی در مقایسه با جمعیت مردان کشور داشته اند،= و البته در این زمینه سرمایه گذاری های قابل توجهی صورت گرفته - اما در مناصب مدیریتی و اجرایی کمتر به توانمندی زنان توجه شده است؛ حتی بیش از 90 ردصد از روسای دانشگاه ها از مردان هستند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: فرصت ها با نگاه های جنسیت زده در انتصاب مدیران، انتخاب ها را تحت تاثیر قرار می دهد و به دور از شایسته سالاری، بسیاری از زنان توانمند از حلقه مناصب مدیریتی کنار گذاشته می شوند؛ در جامعه در حال پیشرفت ایران، اگر به بهره مندی و به کار گیری همه ظرفیت های انسانی کشور به ویژه در مناصب مدیریتی و تصمیم ساز توجه نشود، خود را از از سرمایه بزرگ توانمندیی زنان محروم کرده ایم.
وی به پیشنهاد فراکسیون زنان مبنی بر اختصاص سهمیه 30 درصدی از فهرست های انتخاباتی احزاب و ائتلاف های سیاسی برای افزایش حضور زنان در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: این طرح در راستای تسهیل افزایش میزان مشارکت و حضور سیاسی زنان در ارکان مهم کشور از جمله نمایندگی مجلس شورای اسلامی بود که نمایندگان به آن رای ندادند؛ ما همچنان امید و انتظار داریم که همه احزاب و جریان های سیاسی کشور سهمیه ای خاص را در فهرست های انتخاباتی خود به زنان اختصاص دهند؛ این نگاه باید ملی باشد.
وی در عین حال تاکید کرد که اگر چه بخشی از احزاب و جناح های سیاسی کشور این سهمیه را برای زنان در انتخابات گذشته قائل شدند، اما تحقق این مطالبه زنان کشور، نیازمند قانون است و امیدواریم که سرانجام نمایندگان مجلس این مطالبه را به عنوان قانون مصوب کنند.
** نگرش جامعه به مشارکت سیاسی زنان باید تغییر کند
فریده اولاد قباد رییس فراکسیون زنان مجلس گفت: اختصاص سهمیه 30 درصدی زنان در فهرست های انتخاباتی به عنوان تکلیف به احزاب سیاسی از سوی نمایندگان زن و خانم حسینی مجلس شورای اسلامی مطرح و به کمیسیون شوراها فرستاده شد که این کمیسیون آن را رد کرد .
وی افزود: باردیگر این طرح به این کمیسیون اعاده شد که در جلسه علنی روز سه شنبه مجلس و در جریان بررسی اصلاحات طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات به صورت پیشنهاد از سوی فاطمه حسینی و پروانه مافی مطرح شد.
وی با بیان این که کشور ما هنوز با رسیدن به توسعه فاصله زیادی دارد به مخالفت بخشی از نمایندگان مجلس با این پیشنهاد اشاره کرد و گفت: در جلسه علنی دیروز برخی نمایندگان مرد مجلس با دست عدد چهار را در موافقت نشان دادند و در عمل رای آنها مخالف بود؛ تا زمانی که تغییر در نگرش ها را نسبت به توانمندی و حقوق زنان در کشور شاهد نباشیم، وضعیت اینگونه خواهد بود.
رییس فراکسیون زنان مجلس با انتقاد از رویکرد دوگانه تعدادی از نمایندگان مرد مجلس اظهار داشت: این نمایندگان باید به صورت شفاف و صادقانه رای از ابتدا مخالفت خود را اعلام می کردند نه اینکه در ظاهر موافق و در عمل مخالف، رویکردی دوگانه متناقض داشته باشند؛ البته تعدادی به عنوان مخالف ثبت نام کرده بودند و به صورت شفاف نیز رای مخالف دادند؛ زنان نیمی از جمعیت کشور هستند و نمایندگانی که رای مخلف دادند، به رای زنان در حوزه های انتخابیه خود نیاز دارند.
این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که چگونه می توان رای موافق احزاب و جریان های سیاسی کشور را در اختصاص سهمیه 30 درصدی به زنان در انتخابات به دست آورد،یادآور شد: احزاب ما هنوز در مرحله نوزادی هستند و برای رسیدن به بلوغ هنوز فاصله زیادی داریم؛ با این وجود احزاب به عنوان مهم ترین نهاد مدنی سیاسی باید مشارکت سیاسی زنان را نهادینه کنند؛ آموزش و اطلاع رسانی در این زمینه برای اقناع و مجاب کردن عضویت و حضور زنان در احزاب سیاسی و همچنین افزایش مشارکت سیاسی آنان بسیار موثر خواهد بود.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: احزاب سیاسی اصلاح طلب در انتخابات مجلس دهم سهمیه 30 درصدی را برای زنان قائل شدند که امیدواریم در همه احزاب در جریان های سیاسی مختلف کشور این موضوع را برای انتخابات دوره های بعد شاهد باشیم.