ایران اکونومیست- محمد تقی رهنمایی عصر سه شنبه در نشست تخصصی سیلاب های اخیر در محل دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: سیل پدیده ای نیست که با تدبیر بتوان برای آن کاری کرد بلکه فقط می توان با رعایت مقرراتی صدمات آن را کاهش داد.
وی کوهستانی و گرم و خشک بودن اقلیم ایران را دو ویژگی موقعیتی ایران عنوان کرد و افزود: ایران اقلیمی خشک و نیمه خشک دارد و این چنین بارش هایی به سه ماهیت بارش بر می گردد.
این استاد دانشگاه گفت: کمیت بارش در کشور ما پایین است اما در ارتفاعات زاگرس جزایر بارشی وجود دارد که در سال حدود یک هزار میلی متر بارش در آن وجود دارد.
وی ادامه داد: بارش ها در کشور نامتوازن بوده و به ازای فصل تغییر می کند که این بارش ها در نیمه مرطوب سال بیشتر رخ می دهد.
رهنمایی، ماهیت سوم بارش را ماهیت رگباری آن عنوان کرد و گفت: ماهیت رگباری بدین صورت است که در زمان کوتاه مولکول بارش اشباع شده و فرو می ریزد.
این استاد دانشگاه گفت: این بارش ها بر روی دامنه هایی می ریزد که در نیم قرن اخیر مورد تصرف قرار گرفته است که تخریب جنگل های مازندران، زمین خواری و کوه خواری از این قبیل موارد است.
وی منابع تغذیه رودخانه ها را عموما ارتفاعات داخلی بیان کرد و گفت: منبع تغذیه بارش ها کوهستان های داخل است که با تهی شدن آنها خاک موجود به سرعت شسته شده و فرو می ریزد.
این استاد دانشگاه خصلت رودخانه ها را سیلابی و طغیان بودن آن عنوان کرد و افزود: جریان آب در رودخانه های ما طغیانی است و مسئله مهم این است که این بارش ها از کوهستان هایی سرچشمه می گیرند که با شیب تند به جلگه می ریزند و نهایتا سرعت فرسایشی زیادی داشته و هر چه را که در مسیر است با خود می برد.
وی افزود: اگر بستر رودخانه ها عریض باشد خسارات کمتری وارد آورده و آب در فاصله کمتری به جلگه ریخته و تخلیه می شود.
وی با انتقاد از نبود حریم رودخانه اظهار کرد: حریم رودخانه فقط در کاغذ تعریف شده و عملا کاری برای آن صورت نگرفته است.
رهنمایی ، منافع شخصی برخی افراد را دلیلی بر نبود حریم رودخانه عنوان کرد و تصریح کرد: این افراد حریم رودخانه را تا دل کوه تراشیده و در آن ساختمان سازی می کنند.
این استاد دانشگاه گفت: کشور ما در طول 30 سال گذشته شهرنشینی پرشتابی را پشت سر گذاشته و از 199 در سال 1335 به یکهزار و 312 شهر در سال 1395 رسیده است. جمعیت شهر نشین ما مهاجر بوده و شهروند نیستند.
رهنمایی گفت: فضای جغرافیایی ایران در حال شهری شدن است که این مسئله بسیار نگران کننده است.
وی افزود: حمایت شهرداری ها از توسعه بی ضابطه شهرنشینی - که هر چه تعداد جمعیت شهر بیشتر باشد اعتبارات بیشتری نیز به شهرداری داده می شود - به معنی تشویق بیشتر برای جمعیت شهرنشینی است.
رهنمایی از مهاجرانی گفت که به شهرها پناهنده شده و در کم ارزش ترین فضاهای شهری( کنار رودخانه ها) ساکن شده و خانه هایی غیر استاندارد و بدون نقشه مهندسی ساخته و باعث پیدایش زاغه نشینی مدرن می شوند.
