در سال 97 نزدیک به 895 هزارتن گوشت قرمز، 10 میلیون و 733 هزارتن شیرخام، دو میلیون و 333 تن گوشت مرغ، 903 هزارتن تخم مرغ، 89 هزارتن عسل، 3.3 هزارتن گوشت شترمرغ، 29 هزارتن گوشت بوقلمون و 980 هزارتن پیله تر کرم ابریشم تولید شد.
بنابراین برای حفظ تولیدات صنعت دام، طیور و آبزیان اقدامات بهداشتی سازمان دامپزشکی کشور بسیار موثر است تا جایی که بروز یک بیماری همچون آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در سال 96 توانست ضرر و زیان هنگفتی به صنعت طیور وارد کند تاجایی که در مقطعی ناچار به واردات تخم مرغ شدیم.
برای پیگیری موضوع کنترل بیماری های دام، طیور و آبزیان و اقدامات سازمان دامپزشکی برای تامین دارو و واکسن مورد نیاز این بخش برای سال 98، با «علیرضا رفیعی پور» رئیس سازمان دامپزشکی کشور گفت و گو کردیم که مشروح آن به شرح زیر است:
- ایرنا: فعالیت های بهداشتی، پیشگیری و کنترل بیماری های دام، شامل چه اقداماتی می شود و در این زمینه در سال 97 چه اقداماتی صورت گرفت؟
رفیعی پور: بطور کلی بیماریهای دامی به دو گروه بیماریهای واگیردار دامی و بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان تقسیم می شود که بیماریهای واگیردار دامی قابلیت انتقال به انسان را نداشته و به طور صرف در دام ها ایجاد بیماری می کند؛ این بیماری ها از نظر اقتصادی حائز اهمیت است، چرا که این بیماری ها سبب بروز تلفات و کاهش کمی و کیفی تولیدات دامی می شود.
بیماریهای مشترک انسان و حیوان علاوه بر ضررهای اقتصادی در جمعیت دامی به سبب قابلیت انتقال به انسان سبب بروز معضلات بهداشتی فراگیر شده و بهداشت عمومی جامعه را تهدید می کند.
سازمان دامپزشکی کشور بر اساس امکانات و توانمندی های موجود، برنامه های ملی را در تقابل با بیماریهای دام، طیور و آبزیان تدوین و اجرایی کرده است.
برنامه های کنترلی، مراقبت از بیماری ها و بررسی مستمر آن، مایه کوبی دام های حساس در برابر بیماریها، تست و شناسایی و کشتار دامها در مورد سل و بروسلوز، مبارزه با انگل های خارجی بعنوان ناقلین تعدادی از مهمترین بیماری ها از طریق سمپاشی بدن و جایگاه نگاهداری دام، از جمله مواردی است که در سطح کشور حسب شرایط منطقه ای در دستور کار دارد.
در سال 1397 حدود 195 میلیون نوبت سر دام بر علیه بیماریهای استراتژیک مختلف واکسینه شده است که اکثر آن به صورت رایگان در واحدهای روستایی و عشایری بوده است که این اعداد علاوه بر واکسن های بهاء داری است که بهای آن توسط دامداران پرداخت می شود.
همچنین عمده فعالیت سازمان در زمینه بیماری های طیور می توان به کنترل بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و بیماری پبرین در کرم ابریشم در سال 97 اشاره کرد.
- ایرنا : لطفا به میزان تولید و تامین واکسن از محل واردات و کشورهای صادرکننده این محصولات در سال 97 اشاره بفرمایید؟
رفیعی پور: اکثر قریب به اتفاق واکسن های مورد نیاز در صنعت دامداری کشور در داخل تولید می شود، فقط در مورد واکسن های پلی والان تب برفکی، هاری، بروسلوز و نیز بیماریهای کلستریدیایی علاوه بر تولید داخلی مقداری واردات از کشورهای فرانسه، جمهوری چک، هندوستان و ترکیه انجام می شود که البته مجموع واردات این واکسن ها از 15 میلیون دز تجاوز نمی کند.
اتکای اصلی صنعت دامپروری و دامداری کشور به واکسن های تولید داخل است که با بهره برداری و توسعه تولید در چند کارخانه واکسن سازی داخلی در سال 98 این موضوع تقویت می شود.
- ایرنا: آیا اقدامات واکنش سریع سازمان دامپزشکی کشور توانسته در کنترل بیماری های تب برفکی، تب مالت، آنفلوانزای پرندگان، مشمشه، هاری تاثیر داشته باشد؟
رفیعی پور: افزایش و یا کاهش موارد بروز بیماری ها تابع متغیرهای زیادی است که بایستی مبتنی بر اصول علمی بررسی و واکاوی شود که این امر به طور معمول در پایان سال توسط واحدهای مربوطه در سازمان انجام می گیرد که مبنای تصمیم گیری و حتی بازنگری در برنامه های اجرایی سازمان است.
بر مبنای اطلاعات ثبت شده در سامانه GIS در سال 97 نسبت به سال قبل آن شاهد کاهش 17 درصدی بیماری تب برفکی گاوی، کاهش 23 درصدی بروسلوز (تب مالت)، کاهش هشت درصدی بیماری هاری، کاهش 42 درصدی بیماری مشمشه و افزایش 25 درصدی بیماری تب برفکی گوسفندی بوده ایم.
همچنین در خصوص بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در موج 98-97 (مهر ماه تاکنون) نسبت به مدت مشابه موج 97-96 از نظر تعداد کانون 94 درصد و از نظر تعداد پرنده معدومی 97 درصد کاهش داشته ایم.
همچنین بیماری «پبرین» در کرم ابریشم که به طور تقریبی در ابتدای سال 96 خسارت بسیار سنگینی به این صنعت وارد کرد و قسمت عمده ای از صنعت پرورش کرم ابریشم در استان های پرورش دهنده نوغان از بین رفت.
اما با اقدامات سازمان دامپزشکی کشور از جمله ترویج و آموزش تولید کنندگان، تخصیص یک میلیارد ریال اعتبار جهت خرید مواد ضد عفونی کننده و اجرای رایگان برنامه ضد عفونی در نوغان داری ها سبب شد تا در دوره پرورش سال 1397 هیچ گونه تلفاتی در نوغانداری ها صورت نپذیرد و پرورش دهندگان کرم ابریشم سال بسیار مناسبی را پشت سر گذاشتند.
تلاش داریم همین اقدامات برای سال 98 نیز اجرایی شود تا صنعت کرم ابریشم دچار مشکل نشود.
- ایرنا : با اعمال تحریم های مجدد علیه ایران آیا در تامین مواد اولیه واکسن و داروهای مورد نیاز بخش دامپزشکی دچار مشکل هستیم یا خیر؟ آیا راهکاری برای رفع این مشکل دارید؟
رفیعی پور: در حال حاضر واکسن بیماری هاری در کشور تولید نمی شود بنابراین در صورت تشدید تحریم ها در ارتباط با تامین این واکسن احتمال آن می رود که با مشکل مواجه شویم.
تنها راهکار برای رفع این معضل آن است که انستیتو پاستور ایران، موسسه واکسن و سرم سازی رازی و سایر شرکت های خصوصی تولید کننده واکسن در تولید انواع واکسن بویژه واکسن هاری تلاش کنند تا این محصول مورد نیاز کشور در داخل تولید و تامین شود و نیازی به واردات نداشته باشیم.
- ایرنا: سیاست ها و برنامه های بهداشتی و نظارتی سازمان دامپزشکی کشور برای سال 98 چیست و کدام برنامه های شما در اولویت قرار دارد؟
رفیعی پور: برای سال 98 در دفتر بهداشت و مدیریت بیماریهای دامی برای مقابله با بیماری تب برفکی به طور حتم برنامه ویژه ای خواهیم داشت به طوری که تمامی موارد وقوع بیماری ها در هر نقطه از کشور به دقت بررسی و چرایی و چگونگی وقوع بیماری در راستای کنترل آن در محدوده جغرافیایی بیماری مشترک بین انسان و دام انجام شود.
طرح ارزیابی، بررسی اثربخشی واکسن های تب برفکی و مانتیتورینگ پس از مایه کوبی، افزایش دوره های واکسیناسیون هاری، تست بیماری مشترک انسان و دام مشمشه برای افزایش سطح پوشش تک سمی ها ، برای کنترل بیماری های مشترک انسان و دام استفاده از واکسن های اختصاصی در مناطق حساس و صعب العبور کشور، افزایش اقدامات ترویجی و آموزشی در سطح روستاها و نیز افزایش هدفمند واکسیناسیون علیه برخی بیماری های دام از برنامه های مهم سال 98 به شمار می رود.
همچنین در دفتر طیور برای سال 98 ، دو برنامه ملی داریم که در بخش طیور برنامه ملی طرح کاهش و کنترل بیماری های نیوکاسل و سالمونلا و در بخش زنبورعسل با وجود حجم بالای تولید عسل در کشور، رصد و پایش کندوها جهت بررسی وضعیت بیماریهای زنبور عسل به منظور صادرات در دستور کار قرار دارد.
منبع: ایرنا
