ایران اکونومیست- در سالهای گذشته همواره صادرکنندگان از مالیات معاف بوده و بابت درآمد صادراتی خود پرداخت مالیاتی نداشتند. اما در سال گذشته و بعد از تغییر در سیاست ارزی که در آن واردکنندگان و صادرکنندگان باید معاملات ارزی خود را تحت نظارت دولت در سامانه نیما انجام داده و صادرکنندگان ملزم به آوردن منابع ناشی از صادرات به سامانه نیما برای گردش در چرخه اقتصادی بودند، انحرافاتی وجود داشت؛ به طوری که آمار ارقام و آنچه مسئولان مربوطه به ویژه بانک مرکزی اعلام کردند نشان از این داشت که صادرکنندگان تمایلی به آوردن ارز خود در سامانه نیما ندارند.
به هر حال از سویی قیمت در سامانه نیما که به حدود ۸,۰۰۰ تومان میرسید با بازار آزاد که بین هزار ۱۱ تا ۱۴ هزار تومان هم نوسان میخورد، اختلاف داشت و صرفه چندانی برای صادرکننده ایجاد نمیکرد در عین حال که یکی از گلایههای صادرکنندگان به این بر میگشت که با توجه به اینکه خود به نوعی واردکننده هم بودند، در نهایت منابع و مصارف آنها تراز نمیشد.
با این حال بارها از سوی دولت و بانک مرکزی مصوباتی برای بازگشت ارز صادرات تصویب و ابلاغ شد اما ظاهراً نتیجه مورد انتظار ایجاد نشد تا اینکه در زمان ارائه لایحه بودجه ۱۳۹۸ شرایطی برای برگشت ارز حاصل از صادرات تدوین شد که درنهایت هم با تغییراتی اندک مورد تصویب مجلس قرار گرفت.
بر اساس بند «ج» تبصره (۸) قانون بودجه ۱۳۹۸ هرگونه نرخ صفر و معافیتهای مالیاتی برای درآمدهای حاصل از صادرات کالا و خدمات از جمله خدمات غیرنفتی، محصولات بخش کشاورزی و مواد خام و همچنین استرداد مالیات و عوارض موضوع ماده (۱۳) قانون مالیات بر ارزش افزوده در مواردی که ارز حاصل از صادرات طبق مقررات اعلامی بانک مرکزی به چرخه اقتصادی برگردانده نشود برای عملکرد سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ قابل اعمال نخواهد بود.
همچنین طبق قانون بودجه امسال، پرداخت هرگونه جایزه و مشوق صادراتی برای صادرکنندگان منوط به حصول اطمینان از برگشت ارز حاصل از صادرات کالا و خدمات به چرخه اقتصاد بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی است.
این در حالی است که پیش از این خانلو-سخنگوی سازمان برنامه بودجه در بودجه ۱۳۹۸- به ایسنا گفته بود که دیگر دلیلی برای ادامه معافیت تمامی صادرکنندگان از مالیات وجود ندارد آن هم در بازار صادراتی که از کنار افزایش نرخ ارز صادرات رونق خوبی پیدا کرده است، ولی صادرکنندگان ارز کافی به چرخه اقتصادی بر نگرداندهاند آنهم در شرایطی که در مقایسه با آمار عملکرد ۳۳ میلیارد دلار صادرات ۹ ماهه (۱۳۹۷) آنچه صادرکنندگان به چرخه اقتصاد بازگرداندند عدد قابل توجهی نیست.