آن طور که در قانون آمده است هدف وزارت امور اقتصادی و دارایی، تنظیم سیاست های اقتصادی و مالی کشور ،ایجاد هماهنگی در امور مالی ، اجرای سیاست های مالیاتی و تنظیم و اجرای برنامه همکاریهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک باکشورهای خارجی است.
این وزارتخانه هم چنین وظایفی هم چون تهیه و تنظیم صورتحساب عملکرد بودجه سالانه کل کشور،تنظیم و اجرای برنامه همکاریهای اقتصادی و مالی و فنی ایران با سایر کشورها و سازمانها و موسسات اقتصادی و مالی بین‌المللی و ایجاد هماهنگی در اعمال نظارت بر اینگونه روابط و مناسبات بین‌المللی ،نگهداری اسناد مالکیت اموال غیرمنقول دولت که حق استفاده آنها بعهده دستگاههای اجرایی ذیربط است وهم چنین پیشنهاد، دریافت، بررسی و انجام کلیه امور مربوط به سرمایه‌گذاری‌های ایران در خارج و سرمایه گذاری‌های خارجی در ایران و همچنین کمک‌های اقتصادی و فنی به کشورهای خارجی را نیز برعهده دارد.
از ابتدای جمهوری اسلامی تاکنون بیش از ده وزیر مسئولیت این وزارتخانه را در دست داشته اند که در ادامه مروری بر پرونده کاری آن ها خواهیم داشت:
علی اردلان
اما این پایان کار وی نبودکه پس از سقوط کابینهٔ بازرگان در انتخابات اولین دوره مجلس به نمایندگی تویسرکان انتخاب شد گرچه وزیر کشور مانع از صدور اعتبارنامه او شد و چون حاضر به استعفا نبود، در سوم شهریور ۱۳۶۰ به زندان افتاد و پس از چند ماه زندان انفرادی تا اسفند ۱۳۶۲ به مدت سی ماه در زندان ماند. اردلان در واپسین سالهای عمر خود ریاست هیأت رهبری جبههٔ ملی را عهده دار بود و سرانجام در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۷۸ از دنیا رفت.
ابوالحسن بنی صدر
ابوالحسن بنی صدر را می توان دومین وزیر اقتصاد و دارایی جمهوری اسلامی ایران خواند. او در دانشگاه تهران، در رشته‌های اقتصاد و حقوق اسلامی تحصیل و چهار سال در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی فعالیت کرد. بنی صدر نماینده دانشجویان دانشکده حقوق دانشگاه تهران در کنگره جبهه ملی ایران در سال ۱۳۴۱ و مسوولین سازمان دانشجویان جبهه ملی در دانشگاه تهران بود.
بعد از پیروزی انقلاب 57 و روی کار آمدن دولت موقت، بنی صدر ابتدا در ماه تیر ۵۸ به معاونت وزارت اقتصاد و دارایی و سپس درماه آبان به سمت وزیر اقتصاد و دارایی منصوب شد. بنی صدر همچنین از ابتدای بهار ۱۳۵۸ به عضویت شورای انقلاب در آمد و تا خاتمه دوره عملکرد شورای انقلاب در تیر ۱۳۵۹ به عضویت خود در این شورا ادامه داد.
حسین نمازی
حسین نمازی سومین وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران است .او مدرک لیسانس فوق لیسانس و دکتری خود را از دانشگاه اینسبروک اتریش گرفت و در شش کابینه وزیر اقتصادی بود.
او درسال 59 تا 64 و از سال 76 تا 80 وزیر امور اقتصاد و دارایی بود یعنی او در در دولت‌های محمدعلی رجایی، محمدجواد باهنر، کابینۀ موقت محمدرضا مهدوی کنی، دولت‌های اول و دوم میرحسین موسوی و دولت اول محمد خاتمی وزیر بود.وی استاد تمام دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی است و سال های متمادی به تدریس درس نظام های اقتصادی مشغول است و کتاب نطام های اقتصادی وی در بین دانشجویان اقتصاد از جمله کتاب های مرجع محسوب می شود.
محمد جواد ایروانی
به گزارش اقتصاد آنلاین محمد جواد ایروانی چهارمین وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی است و در سال های 64 تا 68 مئولیت وزارت اقتصاد را عهده دار بود. او در سال 58 رئیس شعبه ارزی ممتاز بانک ملت و تا سال 59 رییس اداره امور ارزی شعب بانک ملت و مسئولیت در ادغام اموربین‌الملل ده بانک بود.
او هم چنین از سال 60 تا 63 عضو هیئت مدیره بانک ملت بود.ایروانی از سال 76 تاکنون عضو کمیسیون تلفیق دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام است و علاوه بر این که عضو رسمی مجمع تشخیص مصلحت نظام است از سال 84 عضو کمیسیون نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام هم می باشد.
محسن نوربخش
سید محسن نوربخش وزیر اقتصاد و دارایی در دولت اول اکبر هاشمی رفسنجانی و رییس کل بانک مرکزی در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد علی رجایی، میر حسین موسوی و محمد خاتمی (سالهای ۶۰-۶۵ و ۷۳-۸۲) و نماینده مجلس بود.
پس از انتخاب مقام رهبری به ریاست جمهوری و رد گزینه‌های اول او همچون علی‌اکبر ولایتی و محمد غرضی برای نخست وزیری، وی برای تصدی نخست وزیری مطرح بود، اما نهایتا رهبرانقلاب میرحسین موسوی را به مجلس معرفی کرد.
نوربخش برای تصدی پست وزارت اقتصاد و دارایی در دولت دوم هاشمی رفسنجانی معرفی شد اما موفق به دریافت رای اعتماد نشد. وی همچنین استاد اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی بوده است.
مرتضی محمدخان
مرتضی محمدخان ششمین وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی ، از اولین بنیانگذاران انجمن اسلامی دانشجویان خارج از کشور واز جمله افراد در کنار امام خمینی در پاریس بود. او پس از انقلاب عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، و از بازماندگان انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی که موجب کشته‌شدن آیت الله سید محمد بهشتی و هفتاد و دو تن دیگر شد استگرچه خودش جان سالم به در برد و پس از ۴ ساعت زنده از زیر آوار خارج شد.
او پس از انقلاب در سمتهایی چون معاون وزیر و رئیس شرکت پست، معاون سیاسی وزارت کشور، سرپرست نهاد ریاست جمهوری خدمت کرد ودر دولت اول اکبر هاشمی رفسنجانی بعنوان رئیس کل گمرک منصوب شد.او در دولت دوم هاشمی رفسنجانی (۱۳۷۶-۱۳۷۲) به عنوان وزیر امور اقتصاد و دارایی از مجلس چهارم رأی اعتماد گرفت.
وی از موسسین اصلی حزب اعتدال و توسعه، است و در حال حاضر، معاونت اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، و عضو هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی است. وی هم اکنون رئیس شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری هم هست.
طهماسب مظاهری
طهماسب مظاهری هفتمین وزیر اقتصاد در دولت جمهوری اسلامی است .وی در سالهای اول پس از انقلاب مدتی مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مدت کوتاهی نیز معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد بود.
از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰ معاون عمرانی استانداری کهکیلویه و بویراحمد، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴ قائم مقام سازمان برنامه و بودجه، از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰ رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، بوده‌است.مظاهری همچنین از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۳ دبیرکلی بانک مرکزی، از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶ قائم مقامی مدیرعامل شرکت فولاد را برعهده داشته‌است.
وی در دولت هشتم از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۳ وزیر امور اقتصادی و دارایی بودو از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۵ به‌عنوان معاون‌کل وزارت امور اقتصادی و دارایی و از تابستان سال ۱۳۸۵ تاکنون در نقش مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران ایفای وظیفه کرده‌است.
سید صفدر حسینی
سید صفدر حسینی 59 ساله و دارای دکتری از دانشگاه ساسکاچوان کانادا در رشتة اقتصاد کشاورزی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران است .
او هشتمین وزیر جمهوری جمهوری اسلامی ایران است و در فاصله سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶ مشاور سازمان برنامه و بودجه و در سال ۱۳۷۶ استاندار استان چهار محال و بختیاری شد. وی در سال ۱۳۷۹ معاون امور تولیدی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و در سال ۱۳۸۰ در کابینة دوم آقای خاتمی با بالاترین رای مجلس ششم، وزیر کار و امور اجتماعی و در سال ۱۳۸۳ وزیر امور اقتصادی و دارایی شد. او هم اکنون عضو هیئت علی و دانشیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران و البته از گزینه های حسن روحانی برای وزارت اقتصاد دولت یازدهم است.
داوود دانش جعفری
به گزارش اقتصاد آنلاین نهمین وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران داوود دانش جعفری است . او در سال ۱۳۵۸ مدرک کارشناسی عمران خود را از دانشکدهٔ مهندسی دانشگاه کشمیر هندوستان گرفت و دکترای خود را سال ۸۰ از دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی کسب کرد. او که در سال 74 به عنوان مدیر اجرایی نمونهٔ کشور انتخاب شد در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ برای تصدی وزارت امور اقتصاد و دارایی دولت نهم به مجلس معرفی شد و با ۲۱۶ رای به سمت وزارت اقتصاد دولت احمدی نژاد رسید.
این حضور در دولت احمدی نژاد اما چندان دوامی نداشت و درسال 87 و در شرایطی که صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود اعلام کرد که ایران رتبه اول خاورمیانه از لحاظ تورم و رتبه پنجم جهان است او به دلیل اختلاف با احمدی نژاد استعفا داد واز صمصامی بعنوان جایگزین احتمالی دانش جعفری نام برده شد
حسین صمصامی مزرعه آخوند (سرپرست)
از حسین صمصامی مزرعه آخوند نمی توان به عنوان وزیر اقتصاد نام برد چرا که او در دوره ای کوتاه تنها سرپرست وزارت اقتصاد بوده است. صمصامی استاد دانشگاه شهید بهشتی است و پایان نامه اش به راهنمایی دکتر محمد ناصر شرافت جهرمی ( شرافت از سال 65 تاکنون به طور مستمر رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی "ملی سابق" بوده است) انجام دادو به عبارت دیگر صمصامی از شاگردان نسل جدید دکتر شرافت است.
صمصامی بلافاصله پس از اخذ مدرک دکترای خود به عضویت هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درآمده و درس پول و بانکداری را در این دانشگاه به دانشجویان خود ارائه می کند.او در دوره ای کوتاه در سال 87 جایگزین دانش جعفری به عنوان سرپرست وزارت اقتصاد شد .
سید شمس‌الدین حسینی
سید شمس‌الدین حسینی46 ساله دارای مدرک دکترای اقتصاد در بخش عمومی و بین‌الملل از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاددهمین وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی است .
او از سال 77 تا 74به عنوان مدیر کل حوزه ریاست و بین‌الملل سازمان برنامه و بودجه کشور و به طور همزمان از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۷ هماهنگ‌کننده ملی پروژه‌های دفتر عمران سازمان ملل متحد بود.حسینی همچنین از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۱ دبیر کمیسیون‌های مشترک همکاری ایران با کشورهای کره جنوبی، مالزی در سازمان برنامه و بودجه کشور بود و از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱ به عنوان مدیر کل دفتر بین‌الملل و روابط عمومی وزارت نیرو و دبیر کمیسیون مشترک ایران و قطر در این وزارتخانه فعالیت داشت .
حسینی از سال ۱۳۸۱ با انتقال به وزارت بازرگانی به سمت مدیر کل دفتر مطالعات اقتصادی این وزارتخانه منصوب شد و تا سال ۱۳۸۷ در این سمت باقی‌ماند.
وی از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ به طور همزمان نایب رییس کمیته برنامه ریزی توسعه صادرات بود و در سال ۱۳۸۵ به عنوان نماینده وزارت بازرگانی در کمیسیون تخصصی شورای بورس معرفی شد.
حسینی در مرداد ۱۳۸۷ با ، ۲۳ رأی ممتنع ، 29 رای مخالف و 218 رای موافق به عنوان وزیر اقتصاد دولت محمود احمدی نژاد شناخته شد و البته در سال 88 هم دوباره با کسب رای اعتماد مجلس همچنان وزیر اقتصاد دولت احمدی نژاد ماند
وزیردوازدهم کیست ؟
و اینک گزینه های بسیاری برای وزارت اقتصاد دولت حسن روحانی مطرح شده است از صفدر حسینی گرفته تا نوبخت، نیلی و آخوندی باید دید تا در روزهای پایانی مرداد حین روحانی کدام یک از این افراد را برای تصدی پست وزارت اقتصاد به مجلس معرفی خواهد کرد اما فارغ از این که کدام یک از این افراد سکان داراقتصاد دولت یازدهم می شود باید گفت که هرکه باشد به اذعان اغلب کارشناسان و البته گواهی آمار و ارقام کار سختی در پیش خواهد داشت .
