ایران اکونومیست- این کارگردان درباره روند ساخت «بر سر دوراهی» توضیح داد: من و آقای حامد عنقا درگیر کار دیگری بودیم و بر روی فیلمنامه دیگری کار می‌کردیم اما قرار بر این شد که این کار را بسازیم و پخش نوروز هم داشته باشد. اینکه آیا باید در مناسبتی مانند نوروز همه کارها طنز و فضای کمدی داشته باشند یک موضوع است، اما خود من فکر می‌کنم این کار مخاطبان خودش را خواهد داشت و فکر می‌کنم که بین دو سریال نوروزی که کمدی هستند، «بر سر دو راهی» بینندگان خود را خواهد داشت. از طرفی فضای عید و نوروز است. خوب است که فضا شاد باشد، ولی بد نیست در کنار دو کار کمدی، مردم یک قصه اجتماعی و عاشقانه را هم ببینند.
توفیقی که سریال «پدر» آخرین کار او در تلویزیون بوده است، درباره مجموعه «بر سر دو راهی» و اینکه قصه این سریال چه تفاوت‌هایی با کارهای قبلی‌اش دارد؟ توضیح داد: حامد شخصیت اصلی قصه است که درگیر یکسری مشکلات روزمره می‌شود و بعد در مسیری قرار می‌گیرد که در این مسیر اتفاقاتی برایش رخ می‌دهد که این اتفاقات مسیر زندگی‌اش را تغییر می‌دهد و او است که تصمیم می‌گیرد در شرایط جدید چه کار کند. مثل برخی از کارهای دیگر ما از روی اتفاقات و ارتباطات بین شخصیت‌ها، قصه را پیش می بریم.
جنجال‌های «پدر» و «زیر پای مادر»
این کارگردان که پیش از این مجموعه‌های دیگرش - «زیر پای مادر» و «پدر» - با حاشیه‌هایی همراه بوده است، در پاسخ به این سوال که آیا چنین احتمالی را برای «بر سر دوراهی» هم می‌دهد؟ اظهار کرد: من خودم جنجالی نیستم و جنجال‌های این سریال‌ها به من ربطی نداشته است، اما چیزی که برای من مهم است، این است که کار دیده شود. یعنی حتی اگر مورد پسند گروه و دسته‌ای واقع نمی‌شود، مهم‌ترین اتفاق برایم این است که یک کار دیده شده است. اساساً در تلویزیون کار می‌کنیم و باید بدانیم مخاطب گسترده داریم. عده زیادی کار را می‌بینند و هر چه تعداد بینندگان و قشری که کار را می‌بینند گسترده‌تر باشد، قطعاً بحث در مورد آن کار بیشتر می‌شود.
توفیقی ادامه داد: ما نیز با توجه به در نظر گرفتن همه موارد، پذیرفتیم که به این شکل کار کنیم، ولی ممکن است حتی در برخی از اوقات حاشیه‌ها به دیده شدن کار کمک کند؛ البته حاشیه‌ها و نه اتفاقات مخرب که به کار لطمه وارد کند؛ مثلاً «زیر پای مادر» بینندگان خودش را داشت و به نظرم نیازی به حاشیه‌های بعد از آن نداشت و یا سریال «پدر» حرف‌هایی که زده‌اند و اتفاقاتی که رخ داد، کمکی به دیده شدن سریال نکرد. موافق این حاشیه‌ها نیستم و اینکه تعمدی حاشیه‌سازی کنیم. همیشه سعی کردم کارم را انجام دهم و بیشتر سعی کرده‌ام سلیقه و نیاز مردم را در نظر بگیریم و خودم هم به دنبال حاشیه نبوده‌ام.
سه گانه‌های عنقا کامل می‌شود
توفیقی در ادامه درباره فیلمنامه‌هایی که آنها را کارگردانی کرده است، معتقد است: من در تلویزیون جزو کارگردانان خوش‌شانس هستم؛ برای اینکه معمولاً فیلمنامه‌هایی که به دستم رسیده است و آنها را انتخاب کرده‌ام، همه کارهای خوبی بوده‌اند. اولین کاری که من را در مسیر سریال سازی قرار داد، سریال «انقلاب زیبا» بود که فیلمنامه آن را حامد عنقا نوشته بود؛ در ادامه نیز همین‌طور. کارهایی که با سعید نعمت الله داشته‌ام، دیده شده و قصه‌ها را دوست داشتم و در ادامه هم با سریال «پدر» همکاری مجدد من با حامد عنقا اتفاق افتاد و این کار هم تجربه سوم همکاری ماست.
او درباره نحوه کارگردانی خود چنین عنوان کرد: نکته‌ای که همیشه در نظر دارم، فضایی است که در ذهنم آن را می سازم و به مرحله اجرا می‌رسانم. معتقد هستم که این فضا باید فضای نویی باشد که آن را تجربه نکرده‌ام چه به لحاظ تکنیکی و چه به لحاظ عناصر بصری و چه به لحاظ طراحی صحنه، نورپردازی، قاب‌بندی‌ها و …. معمولاً سعی می‌کنم فضای جدیدی از خودم ارائه دهم که لااقل قابل پیش‌بینی نباشد. امیدوارم روزی به تکرار نیافتم و نخواهم کاری را شبیه به کار دیگری بسازم برای اینکه صرفاً سریالی را ساخته باشم.
علت تداوم همکاری توفیقی با تلویزیون
برخی از کارگردانان که حضور پررنگ‌تری در تلویزیون دارند، این روزها مورد نقد قرار گرفته‌اند. بهرنگ توفیقی در واکنش به این اتفاق، اظهار کرد: من نه در تلویزیون فامیلی دارم و نه چیز دیگری. دایی من کشاورز است. عمویم در معدن کار می‌کند و در سازمان صدا و سیما هیچ پارتی ندارم.
او ادامه داد: معمولاً کارهایی که در تلویزیون انجام می‌دهم، از سوی تهیه‌کنندگان به من پیشنهاد می‌شود. کسانی که دوست دارند با من کار کنند، پیشنهاد می‌دهند و قطعاً برایشان رضایت بخش بوده است که دوست دارند این همکاری تکرار شود. من هیچ کسی را در تلویزیون ندارم که پارتی‌ام باشد، اما معتقدم یا یک کاری را نپذیریم و یا اینکه اگر آن را پذیرفتیم آن را درست انجام دهیم. وقتی شما با تلویزیون کار می‌کنید باید ممیزی‌های آن را بشناسید و بدانید که شرایط تولید چگونه است. قطعاً شرایطی که ما در آن کار می‌کنیم ایده‌آل نیست. اینکه بتوانید کار را به سرعتی برسانید که تهیه‌کننده راضی باشد. این هم یک ویژگی محسوب می‌شود که سرعت را با کیفیت هماهنگ کنیم.
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که چرا تا به حال به حوزه سینما ورود نکرده است؟ اظهار کرد: من عمر هنری‌ام را در مسیری قرار داده‌ام که به سمت سریال‌سازی سوق پیدا کند. سال‌های قبل از من می‌پرسیدند که چرا فیلم نمی سازم، در حال حاضر دیگر نمی‌پرسند چرا که می‌دانند سریال‌سازی را ادامه می‌دهم و برایم جذابیت دارد.
او در این زمینه ادامه داد: تعریف کردن یک قصه در فضای طولانی‌تر، اتفاقات و تعلیق‌هایی که در دو، سه هفته به طول می‌انجامد و می‌بینیم که مردم درگیر می‌شوند برای من خیلی جذاب‌تر از این است که بتوانم یک قصه را در ۱۰۰ دقیقه تعریف کنم. مخاطب گسترده برایم از اهمیت بیشتری برخوردار است. اینکه بدانم در فلان روستا کارم دنبال می‌شود، برایم جذاب‌تر است. در نتیجه تصمیم گرفتم این مسیر را در سریال‌سازی پیش ببرم. مطمئن باشید اگر احساس کنم مسیری که می‌روم به کارم لطمه وارد می‌کند آن را انجام نمی‌دهم. در این مجموعه نیز قرار بود حمایت‌هایی از سریال شود، اما متأسفانه به آن شکلی که باید، اتفاق نیفتاد. وقفه‌ای در کار ایجاد شد که اگر پیش نمی‌آمد می‌توانستیم آسوده‌تر کار کنیم، اما کُندشدن‌ها من را مجبور کرد که تغییراتی در شیوه اجرایی هم بدهم.
لوکیشن‌هایی که به یاد «لحظه گرگ و میش» می‌افتیم
توفیقی درباره علت انتخاب لوکیشن سریال «بر سر دوراهی» که پیش‌تر یکی از لوکیشن‌های اصلی سریال «لحظه گرگ و میش» به کارگردانی همایون اسعدیان بوده است، توضیح داد: ما نمی‌دانستیم که این اتفاق رخ داده است. زمانی که لوکیشن این خانه را پیدا کرده بودیم هنوز کار آقای اسعدیان پخش نشده بود. این خانه ویژگی‌هایی دارد که برای کار ما خیلی مناسب است؛ به عنوان مثال قرار است حامد در این خانه ساکن باشد، اما کنار پدر و مادرش نباشد. یعنی ما فضایی جداگانه برای حامد نیاز داشتیم. از آن طرف این خانه متعلق به پدر حامد و عموی او است یعنی پدر و مادر، عمو و دختر عموی حامد باید در این خانه زندگی می‌کردند. قرار بود خانه ساختار قدیمی داشته باشد که دارد. قدمت و اصالت دارد. اصالت خانه به دردمان می‌خورد؛ البته به لحاظ بصری هم برای ما جذاب است. ما اینجا را انتخاب کرده بودیم که متوجه شدیم کار آقای اسعدیان هم در این لوکیشن بوده است. البته نکته‌ای که وجود دارد این است که لوکیشن در کار آقای اسعدیان خیلی محوریت داشت، اما در کار ما این گونه نیست و بیشتر شخصیت‌ها هستند که محوریت دارند.
ارتباط نزدیک شخصیت‌های محوری داستان با حامد عنقا
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا بین شخصیت‌های اصلی سریال‌هایی که با حامد عنقا همکاری داشته، با خود شخصیت این نویسنده ارتباطی وجود دارد؟ اظهار کرد: اینکه اسم شخصیت‌های سریال‌هایی که با هم همکاری کرده‌ایم حامد است، را باید از خود او پرسید، چرا که نویسنده است و هر اسمی می‌تواند روی کاراکترها بگذارد، اما چیزی که به عنوان کارگردان برای من جذاب است این است که به لحاظ فرم، ساختار جذابی داشته باشد، شکست زمان‌ها، تعریف غیر خطی قصه‌ها برای خود من جذاب است. به لحاظ محتوایی همیشه مفاهیمی در قصه وجود دارد که برای خود من جذاب بوده است. به طور کلی در مسیر کار هم‌سلیقه هستیم.
شباهت سریال‌هایی که عنقا می‌نویسد
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا این سریال در سه‌گانه حامد عنقا قرار می‌گیرد؟ اظهار کرد: «بر سر دوراهی» با کارهای دیگری که من ساخته‌ام تفاوت دارد، اما شباهت‌هایی ما بین سریال «پدر» و «تنهایی لیلا» در بین کارهای عنقا وجود داشت که جوابش را هم شنیدید و آن هم اینکه او می‌خواهد سه‌گانه‌ای را بنویسد که دوگانه آن را نوشته است.
او درباره لزوم پرهیز از حضور تکراری بازیگران در سریال‌ها و اینکه این ویژگی چقدر در مجموعه «بر سر دو راهی» رعایت شده است، توضیح داد: من خودم جزو کسانی هستم که این اتفاق را دوست دارم، اما بزرگترین اتفاق در کار ما این بود که بازیگران و انتخاب آنها یک دست باشد؛ چرا که تقابل شخصیت‌ها در این سریال بیشتر از قصه‌های دیگر ما است. این یک دستی باید در کل کار حفظ می‌شد.
کارگردان «بر سر دو راهی» سپس در پاسخ به این پرسش که این مجموعه در چند قسمت تولید می‌شود؟ اظهار کرد: این سریال ۱۳ قسمت تولید و پخش می‌شود، اما دلمان می‌خواست ۱۶ قسمتی باشد به دلیل اینکه مردمی که سریال‌بین هستند همیشه برای خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند که تا روز آخر تعطیلات آخرین قسمت کار را ببینند. اما بعید می دانم با این وقفه‌هایی که اتفاق افتاد و به ناچار درگیر شدیم، همان ۱۳ قسمت خواهد بود.
او با یادآوری اینکه «بر سر دو راهی» اولین کار نوروزی‌اش است، با خنده گفت: فکر نمی‌کنم که بگذارند دیگر کار نوروزی انجام دهم. خیلی دوست دارم کار کمدی کار کنم، اما کار کمدی که ساخته‌ام جزو سوابق کاری‌ام محسوب نمی‌شود، چرا که بعد از «مسیر انحرافی»، «انقلاب زیبا» را ساختم. ضمن اینکه راستش را بخواهید آن طوری که باید این سریال از آب درنیامد و یکی از بزرگترین دلایلش هم بی تجربگی من بود.
بهرنگ توفیقی در پایان گفت‌وگو برای سال ۹۸ آرزو کرد: امیدوارم سال ۹۸، سال خوشحالی باشد. لیاقت مردم بالاتر از آن چیزی است که در حال حاضر گرفتار آن هستند. امیدواریم که به گونه‌ای پیش برویم که حال دل مردم کمی خوب شود.
