ایران اکونومیست- سامانه تدارکات الکترونیکی دولت یا سامانه ستاد، بر اساس مواد و محتواهای قانونی همانند ماده 50 قانون احکام دائمی توسعه کشور، ماده 9 برنامه توسعه ششم، تبصره 5 ماده 169 قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم و مصوبه‌های هیئت دولت شکل گرفته است. در همین خصوص سید امیر اصغری (مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت) در گفتگو با خبرنگار اقتصادی تسنیم، معتقد است، در این بازار الکترونیکی معاملاتی، وزارتخانه ها، دستگاه‌های اجرایی مشمول قانون برگزاری مناقصات و سایر قوانین مالی و معاملاتی بخش عمومی بایستی با رعایت قانون تجارت الکترونیکی و قانون برگزاری مناقصات، معاملات خود را در این بستر انجام دهند.
به گفته مدیر سامانه تدارکات الکترونیکی دولت، بیش از 58 هزارمیلیارد تومان تراکنش مالی(بیش از 48 هزار میلیارد تومان مناقصه، قریب 4 هزار میلیارد تومان مزایده و بیش از 6 هزار میلیارد تومان خرید جزئی و متوسط) در این سامانه صورت گرفته است. بر این اساس در سامانه ستاد، تاکنون 5900 دستگاه اجرایی، 80 هزار تامین کننده و بیش از 25 هزار مزایده گر ثبت نام کرده اند و بیش از 730 هزار معامله در گردش و نهایی شده در سامانه اجرا شده است.
اصغری گفت: با راه‌اندازی این سامانه، هم‌اکنون دولت این دانش را بطور کامل دارد که چه دستگاهی، چه معامله‌ای را با چه کسانی، تحت چه ضوابطی، در چه رقابتی، با چه شرایطی و در چه زمانی انجام داده است.
وی افزود، دیجیتالیزه کردن فرآیندهای سنتی، نرخ فساد را صفر نمی‌کند اما ریسک انجام تخلف و فساد را کمینه می‌کند. به عبارتی، اگر تعمدی در انجام تخلف وجود داشته باشد، ردپاها به وضوح در سیستم می‌مانند.
این کارشناس اقتصادی گفت: در نیمه نخست سال، شفاف سازی معاملات وزارت صنعت، معدن و تجارت در سامانه ستاد انجام شد؛ بدین گونه که تمامی معاملاتی که وزارت صمت و سازمانهای تابعه آن انجام میدهند و نصاب آنها از 2 میلیون و 500 هزار تومان بالاتر است در این سامانه در قسمت پنل شفاف‌سازی معاملات قابل رویت است.
اصغری ادامه داد، در گام بعدی، در اسفند 97، معاملات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم اطلاع رسانی شد. این روند به تدریج برای تمامی دستگاه‌ها انجام خواهد شد. بدیهی است که اگر دستگاه‌ها، افزون بر چشم دستگاه‌های نظارتی همانند سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات کشور، چشم مردم را نیز نظاره‌گر انجام معاملات خود ببینند، نرخ انجام تخلف کمینه خواهد گردید.
وی با بیان اینکه، ایجاد یک بستر معاملاتی منصفانه برای رقابت تمامی تامین‌کنندگان کالا و خدمات در کل کشور از دیگر مزایای این سامانه است، گفت: سامانه ستاد بر بستر وب است؛ برای مثال برای تامین‌کنندگان جنوب کشور، این امکان فراهم است که پاسخگوی نیازمندی‌های دستگاه‌های شمال کشور نیز باشند.
اصغری گفت: براساس داده‌های سامانه ستاد و بررسی آنها، برای مثال سازمان برنامه و بودجه کشور میتواند مبتنی بر هزینه کرد سال گذشته دستگاه و نهادهایی که از بودجه دولتی ارتزاق نموده اند، برآورد و تامین بودجه واقعی تری را در سال آینده جهت تخصیص در نظر گیرد.
وی با بیان اینکه، ایجاد و حفظ محرمانگی از دیگر مزایای استفاده از سامانه‌های الکترونیکی است، گفت: تمامی پاکات معامله از جمله پاکت ج مناقصات که مشتمل بر پیشنهادات مالی است، با استفاده از روشهای ترکیبی رمزنگاری متقارن و نامتقارن رمز میشوند و تنها توسط دستگاه معامله گزار و تنها در زمانی که بایستی این پاکات گشوده شوند، بازگشایی میشوند. افزون بر رمزنگاری، از امضای دیجیتال و مهرزمانی نیز بهره برده میشود که مشخص شود چه کسی بر روی چه سندی، چه زمانی مجوز چه کاری را داده است.
مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت گفت: سامانه ستاد، یکی ازگلوگاههای مهم برای جلوگیری از معامله کالاهای خارجی دستگاههاست. هم اکنون تعامل خوبی با معاونت امور صنایع وزارت صمت شکل گرفته است و کالاهایی که آن معاونت به یقین برسد که بدیل و نظیر داخلی دارند و در سامانه ستاد نیز تامین کننده آن حضور دارد را مشخص کرده و ارسال میکنند تا در این سامانه، امکان معامله آنها غیرفعال شود.
این مقام مسئول تاکید کرد، امکان نظارت سیستمی برای دستگاه های نظارتی بر بستر این سامانه میسر شده است.
وی افزود: از جمله اقداماتی که در ابتدای سال 98 شاهد اجرایی شدن آن در سامانه ستاد هستیم عبارتند از: ارتباط سیستمی با سامانه های سازمان برنامه و بودجه برای جلوگیری از تعدد ورود اطلاعات در سامانه های متفاوت و همچنین دریافت اطلاعات صلاحیت پیمانکاران و مشاوران بطور سیستمی از این سازمان.
اصغری ادامه داد، ارتباط سیستمی با بانک مرکزی برای احراز اصالت ضمانتنامه های بانکی که ارائه این سرویس، موجب تسهیل فرآیند برای دستگاه‌ها و تامین کنندگان درحین معامله خواهد شد
مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت در پایان گفت: اتاقهای بازرگانی، اتحادیه‌ها و اصناف باید حضور پررنگ‌تری برای معرفی این سامانه به افراد زیرمجموعه خود داشته باشند تا دایره وسیع تری بتوانند از این بازار بزرگ به صورت منصفانه بهره مند شوند.
