وضعیت پرداختی‌ها و مطالبات سپرده‌گذاران ۲ مؤسسه غیرمجاز

ایران اکونومیست- طی دهه اخیر تعداد زیادی از مؤسسات مالی و اعتباری غیر مجاز شروع به فعالیت کردند که بانک مرکزی در سال‌های گذشته درصدد ساماندهی این مؤسسات برآمد؛ موسساتی که بخشی از آن‌ها مشکلات مالی فراوانی را به وجود آوردند و برخی نیز مشکلات قضائی ایجاد کردند تا پرونده‌شان در دادگاه مورد بررسی قرار گیرد.
امروز نخستین جلسه رسیدگی به پرونده مؤسسات مالی «البرز ایرانیان»، «ولیعصر»، «فردوسی» و «آرمان» است که بر اساس اعلام دادگاه، کل سرمایه‌گذاران این مؤسسات ۹۱ هزار نفر هستند که ۶۰۳۶ نفر از آن‌ها برای شکایت مراجعه کرده‌اند و تعهد باقی‌مانده تعاونی البرز ایرانیان ۱۴۰۰ میلیارد و تعهد باقی‌مانده تعاونی ولیعصر ۲۵۰ میلیارد است.
آخرین وضعیت مؤسسه البرز ایرانیان
مؤسسه البرز ایرانیان در ابتدا به عنوان مؤسسه امیرالمومنین در سال ۱۳۸۷ با سرمایه هفت میلیون و ۵۰۰ هزار ریال به ثبت رسید و موضوع این شرکت برای اعضا، پرداخت و تخصیص وام و انجام خدمات اعتباری بود که بعد از تغییرات در دوره‌های مختلف به البرز ایرانیان تغییر نام داده است.
بر اساس این گزارش، از آن‌جاکه مؤسسه البرز ایرانیان در بانک تجارت ادغام شده است، این بانک موظف است سپرده‌گذاران این مؤسسه را به نوعی ساماندهی کند و از این رو گزارشی درباره بدهی‌ها، تسهیلات داده شده، سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط این مؤسسه، طراز مالی و دارایی‌های شناسایی شده در شش استان و ۴۰ شعبه داده شد.
بانک مرکزی نیز در سال گذشته اعلام کرده بود که تمامی سپرده‌گذاران و کسانی که بیش از ۱۰۰ میلیون تومان در این تعاونی سپرده دارند، نیز می‌توانند مراجعه و البته حداکثر تا ۱۰۰ میلیون تومان دریافت کنند که البته این پرداخت، علی‌الحساب خواهد بود و مابقی وجوه سپرده‌گذاران کلان بعد از ارزیابی و شناسایی دارایی‌های این تعاونی‌ها پرداخت می‌شود.
جریان این تعاونی از این قرار است که در مردادماه سال گذشته و در راستای ساماندهی بازار غیر متشکل پولی، بانک مرکزی فعالیت سه تعاونی بزرگ باقی‌مانده را متوقف کرد و مسئولیت دارایی‌ها و بدهی‌های آن‌ها و انجام تعهدات را بر عهده بانک‌ها قرار داد.
بر این اساس، مسئولیت تعاونی البرز ایرانیان به بانک تجارت واگذار شد، اما اعلام شد که با توجه به شرایط تعاونی البرز ایرانیان به دلیل مسائل قضائی، پرداختی انجام نشد تا اینکه با تصمیمات جدید از چهارم آذرماه سال گذشته بانک تجارت پرداخت تا سقف سه میلیون تومان را در مرحله اول و به مدت یک هفته در دستور کار قرار داد تا در ادامه ۱۰۰ میلیون تومانی‌ها را آغاز کند؛ در واقع یک هفته پس از این اعلام، بانک تجارت پرداخت سپرده‌های تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان را نیز انجام داد.
اما ادامه جریان پرداختی‌ها با سهام‌داران این تعاونی به سال جاری موکول شد و قرار بود با توافقی که در کمیته رسیدگی به مسائل مربوط به مؤسسات غیرمجاز و با حضور نمایندگان سران سه قوا انجام شد، از ۲۱ خردادماه سال جاری و طی سه مرحله حساب‌های مربوطه بررسی و پرداخت‌ها تا سقف یک میلیارد تومان انجام شود.
طبق مراحل اعلام شده از سوی بانک مرکزی از ۲۱ خرداد تا دوم شهریورماه زمانی بود که سه مرحله مراجعه سپرده‌گذاران و ارائه مدارک مثبته، بررسی مدارک توسط بانک مرکزی و همچنین واریز باید انجام می‌شد.
این در حالی است که تا مهرماه امسال، پیگیری‌های اخیر در مورد روند پرداختی‌ها به سپرده‌گذاران تأیید کننده این موضوع بود که روال به کندی پیش رفته و بخشی از سپرده‌گذاران درباره تعیین تکلیف و تسویه حساب خود با مشکل مواجه شده بودند.
البته در آن زمان اعلام شده بود که قرار است تا یک هفته آینده تعیین تکلیف نهایی این تعاونی انجام شده و بانک تجارت مطالبات تا سقف یک میلیارد تومان را پرداخت کند که تاکنون خبر جدیدی در این باره از سوی بانک مرکزی اعلام نشده است.
بر اساس اطلاعات واصله از دادگاه، بانک مرکزی از طریق بانک‌های تجارت و کشاورزی ۷۰۰ میلیارد و ۶۳۰ میلیارد تومان به عنوان بانک عامل برای بازپرداخت بدهی‌های تعاونی البرز ایرانیان خط اعتباری ایجاد کرده است و با ۱۶ هزار و ۲۰۰ نفر هم تسویه شده است.
۱۵ هزار نفر از سپرده‌گذاران ولی‌عصر (عج) تسویه شدند
تعاونی ولی‌عصر (عج) در سال ۱۳۸۸ به ثبت رسید و در سال چهار سال بعد به دلیل تخلفات مدیرعامل تعطیل و زیان‌ده شد، اما پس از آن در سال ۱۳۹۲ با هیأت مدیره جدید خانوادگی راه‌اندازی شد که سرمایه اولیه آن شش میلیون ریال بوده است.
اما آنچه که به صورت رسمی درباره تعاونی ولی‌عصر (عج) اعلام شده مربوط به سال گذشته است که مسعود پزشکیان، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست نمایندگان سران سه قوه برای پیگیری مشکلات سپرده‌گذاران این تعاونی، گفت: تصویب شد که به سپرده‌گذاران تعاونی ولی‌عصر (عج) اعلام شود که می‌توانند سپرده‌های خود را دریافت کنند و حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان به تمامی سپرده‌گذاران این تعاونی پرداخت شود.
وی افزود: اگر تا سقف ۸۰ تا ۹۰ میلیون تومان به سپرده‌گذاران این مؤسسه پرداخت شود، احتمالاً ۹۸ تا ۹۹ درصد سپرده‌گذاران تسویه حساب می‌شوند و تنها حدود دو درصد باقی می‌ماند که پیگیری می‌شود که این دو درصد نیز پرداخت شود.
بر این اساس، مقرر شد که خط اعتباری باز شود تا بانک مرکزی بتواند سپرده‌های این سپرده‌گذاران را در ماه پایانی سال گذشته پرداخت کند.
در حال حاضر دادگاه تخلفات این تعاونی در حال برگزاری است و بر اساس اطلاعات ارائه‌شده، تعهد باقی‌مانده تعاونی ولیعصر ۲۵۰ میلیارد است و ۱۳۰ میلیارد تومان خط اعتباری ایجاد شده و با ۱۵ هزار و ۳۵۶ نفر تسویه شده است.
به این ترتیب، با توجه به اینکه قرار بوده مطالبات تا سقف یک میلیارد سهام‌داران و سپرده‌گذاران این مؤسسات در نیمه نخست سال جاری پرداخت شود، به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از این مانده مطالبات مربوط به سپرده‌گذاران بیش از یک میلیارد باشد یا اینکه بانک مرکزی هنوز مطالبات سپرده‌های زیر یک میلیارد تومان را پرداخت نکرده باشد.