ایران اکونومیست- حیدر مستخدمین حسینی - معاون وزارت اقتصاد دولت اصلاحات- با بیان اینکه یکی از اشکالات اصلی دولت برای کنترل اوضاع اقتصادی نداشتن برنامه جامع اقتصادی برای شرایط مختلف است گفت: زمانی که گزینه تحریم مطرح است ما باید بتوانیم یک برنامه مشخص و جامع داشته باشیم، در حالیکه دولت نشان داد عملاً در این حوزهها برنامهای ندارد و فقط وعده میدهد.
این اقتصاددان با بیان اینکه دولت در شرایط مختلف اقتصادی از فعالان و کارشناسان اقتصادی مشورتی دریافت نمیکند، گفت: در چنین شرایطی یک دولت فاقد برنامه تنها به صورت جزیرهای عمل خواهد کرد. در حالی که همه ما میدانیم در شرایط جزیرهای امکان اصلاح اوضاع وجود ندارد. با توجه به جهتگیریهای اقتصادی دولت و مجلس پیشنهاد میشود تا این نهادها در سال آینده به سمت یکسان سازی قیمت ارز بروند.
باوجود ارز یارانهای، قیمتها برای مردم آزاد است
او در ادامه با بیان اینکه گروههای نیازمند مردم از ارز دولتی کمترین بهره را دارند گفت: زمانی که کالایی وارد میشود علیرغم عرضه ارز دولتی برای این کالاها اما در عمل قیمت کالاهای اساسی برای مردم به صورت آزاد محاسبه میشود.
وی با اشاره به مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی درباره دادن کالابرگهای الکترونیک به شهروندان، در این باره اظهار کرد: در شرایط نابسامانی اقتصادی دولتها سعی میکنند تا با طرحهای این چنینی حداقلها را به سمت مردم جامعه سوق دهند. اما واقعیت این است که دولتی که هنوز نتوانسته بعد از شش سال مکانیزم یارانه را اصلاح کند و منافع این طرح را به سمت دهکهای پایین سوق دهد بعید است بتواند در توزیع کوپن نیز موفق عمل کند.
مستخدمین حسینی با اشاره به مبلغ ۳,۵۰۰ میلیارد تومانی یارانههای پرداختی دولت در هر ماه پیشنهاد کرد: دولت مابهالتفاوت تخصیص ۱۴ میلیارد دلاری ارز یارانهای را به صورت نقدی توزیع کند. چرا که طرح کوپن یا کالابرگ الکترونیکی نیز همانند دیگر طرحهای یارانه غیرمستقیم باعث ایجاد دلالی و راه افتادن بازار غیر رسمی فروش کالاهای یارانهای خواهد شد.
یارانه نقدی بسیار بهتر از کوپن است
وی ادامه داد: دولت در کنار ۱۴ میلیون دلار ارز یارانهای مقداری نیز ارزهای یارانهای دیگر پرداخت میکند که مجموعاً ۲۱ میلیارد دلار با ارز دولتی واردات میشود. اگر دولت مبالغ یارانه را به صورت نقدی آن هم نه برای همه اقشار بلکه برای دهکهای پایین اختصاص دهد بسیار بهتر از طرحی مانند کوپن خواهد بود چرا که کوپن میتواند ایجاد رانت کند.
این اقتصاددان در پاسخ به این نگرانی که پرداخت نقدی یارانه ممکن است باعث افزایش تورم شود، اظهار کرد: اساساً افزایش حجم نقدینگی باعث شده است تا تورم به وجود بیاید و این افزایش نقدینگی تا تخلیه کامل تورم ادامه خواهد داشت. با این حال پرداخت مبالغی به عنوان یارانه نقدی آن چنان محدود است و آن چنان مورد نیاز مردم است که اساساً نمیتواند فشار تورمی دیگری اضافه کنند. ضمن اینکه میتوانند در بخشی از تورمی که ایجادشده است را از طریق افزایش قدرت خرید مردم ضعیف جبران کند.
نمایندگان مجلس در اواسط ماه جاری (یازدهم اسفند) با اختصاص ۱۴ میلیارد دلار برای تأمین کالاهای اساسی و دارویی با نرخ ارز ترجیحی موافقت کرده و مصوب کردند که دولت از کوپن الکترونیکی برای تأمین کالاهای اساسی در سال ۱۳۹۸ استفاده کند.