بوی بهار، عطر سود

ایران اکونومیست- نمایشگاه بهاره تهران کار خود را با حضور و مشارکت بیش از 570 غرفه‌دار و تولید‌کننده داخلی، در مجموعه چهل‌سرا واقع در ضلع جنوبی مصلای امام خمینی(ره) آغاز و افراد زیادی را روانه خیابان‌ها کرده است. اعلام تخفیف‌های چند درصدی یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که مردم را برای بازدید و خرید از این نمایشگاه‏ها ترغیب می‌کند. گفته می‌شود که کلیه اجناس و کالاهای عرضه شده در این نمایشگاه که با هدف حمایت از تولید داخلی و تامین مایحتاج شهروندان در روزهای پایانی سال برگزار می‌شود، با تخفیف 10 تا 30 درصدی به فروش می‌رسد.

راه‌اندازی این نمایشگاه همانند سایر بحث‌های دیگر موافقان و مخالفان بی‌شماری دارد. عده‌ای محصولات ارائه شده در این مرکز خرید را فاقد کیفیت می‌دانند و معتقدند راه‌اندازی چنین بازارهایی نه تنها سودی ندارد بلکه در انتها به ضرر مصرف‌کننده خواهد بود و جنسی مرغوب به دست افراد نمی‌رسد اما در مقابل عده‌ای دیگر معتقدند که در این آشفته‌ بازار اقتصادی، راه‌اندازی چنین مراکزی راهی برای تامین نیازهای افرادی است که در بازار آزاد توان برطرف کردن آن را ندارند.

رسول جهانگیری، عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران درخصوص راه‌اندازی نمایشگاه‌های بهاره و شرایط آن به «ابتکار» می‌گوید: در حال حاضر بازار تکاپوی نیازهای اساسی مصرف‌کننده را دارد، با توجه به این شرایط من اعتقادی به نمایشگاه‌های بهاره ندارم. وضعیت رکود در بازار و کسب‌وکار که طی چند سال اخیر گریبان‌گیر بازاریان اصناف بوده عملا ظلمی در حق بازاریان و مصرف‌کنندگان است و نتیجه دیگری ندارد.

وی می‌افزاید: مصرف‌کننده بدون اطلاع قبلی در سطح بازار نیازهایش را برطرف می‌کند اما هنگامی که نمایشگاهی برپا می‌شود، به آن نمایشگاه اعتماد کرده و برای رفع نیازهایش در آنجا اقدام می‌کند. این اتفاق درصورتی رخ می‌دهد که ممکن است نتوانند قیمت‌ و کیفیت کالاها را با بازار آزاد تطبیق دهند و به نوعی مقایسه‌ای در کار نخواهد بود.

جهانگیری راه‌اندازی برخی از این نمایشگا‌ه‌ها را بدون برنامه‌ریزی دقیق می‌داند و می‌گوید: راه‌اندازی بسیاری از این نمایشگاه‌ها بدون برنامه‌ریزی جامع است و موضوع از تولید به مصرف در آن رعایت نمی‌شود، یعنی تولیدکننده مستقیما کالا را به دست مصرف کننده نمی‌رساند. من معتقدم که در این نمایشگاه‌ها عملا کالاهای بی‌‌کیفیت و نامرغوب در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند و افراد هم به دلیل 10 الی 15 درصد تخفیف از کنار این موضوع عبور می‌کنند. اما وقتی همان کالاهای نمایشگاهی را با کالاهای باکیفیت بازار مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد که درصد تخفیف نادیده گرفته می‌شود و در مواردی اینگونه خریدها هنوز هم با زیان همراه بوده است. به همین دلیل اعتقاد شخصی من این است که در شرایط کنونی اجناس و کیفیت بازار، توان برطرف کردن نیاز مصرف‌کننده را دارد. نکته دیگری که وجود دارد این است که باید در خصوص مجوز دادن به این نمایشگاه‌ها دقت کافی شود و درخواست‌های مورد نیاز برای راه‌اندازی این مراکز خرید با نگاهی موشکافانه بررسی شود.

عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران ادامه می‌دهد: اصناف در موارد خاصی از سال مانند روزهای پایان سال و یا آغاز سال نو، زمان بازگشایی مدارس و قبل از ماه رمضان متناسب با نیاز مصرف‌کننده فضای کسب‌وکار خود را آماده می‌کند تا بتواند ارائه خدمات دهد. ما مشکلی در مباحث مایحتاج اولیه مردم نداریم و همان‌طور که قبلا اشاره کردم با بررسی شرایط کنونی اقتصاد گمان نمی‌کنم که این نمایشگاه ثبات و آرامش را راهی بازار کند و مسلما عملکرد متفاوتی را از خود نشان خواهد داد و نه تنها آرامشی به بازار نمی‌دهد بلکه تناسب را از لحاظ کیفیت و قیمت برهم خواهد زد.

وی با اشاره به لزوم دریافت مجوزهایی از سوی اتحادیه‌ها می‌گوید: اتحادیه‌هایی که با مایحتاج ایام پایانی سال مرتبط هستند این دستورالعمل را صادر کرده‌اند که هر کدام از فروشندگان که می‌خواهند فروش فوق‌العاده و یا حراجی داشته باشند زیر نظر اتحادیه و طبق استاندارد‌ها صنفی مجوزهایی را دریافت کنند. نکته جالب این است که از این روش استقبال شده است و فروشندگان برای حفظ رقابت، در قیمت کالاهای خودشان کاهش ایجاد می‌کنند تا فروش بیشتری داشته باشند و به سود بالاتری دست پیدا کنند.

جهانگیری در خصوص ادامه داشتن برپایی این‌گونه نمایشگاه‌ها در سال‌های آینده می‌گوید: اینکه این‌گونه نمایشگاه‌ها برای سال‌های آینده ادامه پیدا خواهد کرد یا خیر یک سیاست کلان مالی است که متولیان اقتصادی حتما بر روند کار آن تصمیم‌گیری خواهند کرد. زمانی ما باید در خصوص برگزاری نمایشگاه‌های بهاره و پاییزه اقدام کنیم که در کالایی کمبود داشته باشیم. در آن شرایط هم تولیدکنندگان باید با نظارت‌های شدید و سختگیرانه محصولات خود را به صورت ویژه به فروش برسانند. وقتی بازار ما اشباع از کالاهای مختلف است اگر بخواهیم نمایشگاه‌هایی موازی با آن برپاکنیم یقینا در بسیاری از موارد حقوق مصرف‌کننده ضایع خواهد شد و سودی در آن نیست.

عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران از نگاه دو وجهی متولیان امور می‌گوید: متولیان امور در این شرایط باید نگاه دو وجهی داشته باشند. به عبارت دیگر هم شرایط کسبه را ببینند و هم شرایط مصرف‌کننده را بررسی کنند. وقتی مسئولان نگاه دو وجهی داشته باشند برای اظهار نظر درخصوص راه‌اندازی با برنامه دقیق‌تری پیش می‌روند و در نتیجه پس از راه‌اندازی این نمایشگاه‌ها، منافع هر دو طرف به مصرف‌کننده خواهد رسید.

وی می‌افزاید: نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که در حراجی‌هایی که زیر نظر هستند اگر تخلفی صورت گیرد، کم فروشی شود و جنس بی‌کیفیتی را به دست مصرف‌کننده برسانند فرد صنفی شناسنامه صنفی دارد و قابل رصد است و مصرف‌کننده به راحتی می‌تواند حقوق خود را طلب کند اما هنگامی که اجازه برگزاری نمایشگاه‌های این چنینی به افرادی که فاقد شناسنامه صنفی هستند داده می‌شود طبیعی است که اجناس بی‌کیفیت در این نمایشگاه‌ها ارائه به مصرف‌کننده می‌شود. اگر افرادی قصد برپایی چنین نمایشگاه‌هایی را دارند در ابتدا باید به متولیان اصلی که کسبه اصناف هستند اقدام کنند و در قدم بعد افرادی باشند که تولیدکنندگان واقعی هستند و کالایی با شناسنامه‌، قیمت خاص و همچنین کیفیت بالا ارائه می‌کنند، تا در نهایت حقوقی از مصرف‌کننده ضایع نشود.

منبع: روزنامه ابتکار