تامین خوراک دام با همپوشانی دولت و بخش خصوصی

آمارهای منتشر شده در خرداد ماه امسال نشان داد قیمت سویا در 50 روز نخست سال 1397 از رقم هرکیلوگرم یکهزار و 600 تومان به 2 هزار و 700 تومان رسید، ذرت نیز ازهرکیلو گرم 850 تومان به یکهزار و 300 تومان بالغ شد.
کارشناسان دام و طیور معتقدند رشد نرخ نهاده های دامی در ابتدای سال 97 موجب گرانی 40 درصدی قیمت مرغ شد، اما دولت در قالب سیاست تنظیم بازار مانع از افزایش قیمت مرغ شد و در واقع معادله سطح قیمت نهاده ها با قیمت مرغ همخوانی پیدا کرد.
پیشداوری و براورد اولیه این بود که قیمت مرغ برای مصرف کننده نهایی تا سطح هر کیلوگرم 90 تا 95 هزار ریال برسد، اما دست واسطه گران و دلالان، نرخ ها را به فراتر از انتظار ارتقا بخشید و کام مردم را تلخ ساخت.
دولت، وزارت جهاد کشاورزی (شرکت پشتیانی امور دام کشور) را به منظور تبیین سیاست های خود مامور ساخت تا به بازار آرامش بخشد و در قالب نظارت دقیق ستاد تنظیم بازار، تحولات عرضه و تقاضا را بدقت رصد کند و مانع از حباب قیمت در بخش نهاده های دامی و طیور و پیوست آن در بازار فرآورده های پروتئینی شود.
شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور که عمر شکل گیری آن بیش از 2 دهه سپری شده و متولی اصلی تهیه، توزیع و پشتیبانی و تنظیم بازار انواع خوراک دام و طیور است، امروز نقش محوری در تامین نهاده های دامی و طیور در کشور دارد و تشکل های تولید کنندگان دام و طیور نیز مخاطب اصلی این تشکیلات محسوب می شوند.
«حمید ورناصری» مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفته بود، نهاده های دام و طیور در واقع به عنوان کالاهای اساسی محسوب می شود و نوسان نرخ ارز بر قیمت نهاده ها بدون تاثیر است.
وی تصریح کرد: سیاست دولت همواره حمایت از تولید داخلی است و نهاده های اساسی مانند کنجاله سویا، ذرت و جو کشور همچنان با قیمت های تنظیم بازاری، در اختیار اتحادیه ها و تشکل ها استانی و در نهایت تولیدکنندگان دام و طیور قرار می گیرد.

**تفاوت نرخ ارز انگیزه ای برای قاچاق
پیش از این «علی اصغر ملکی» رئیس اتحادیه تولید‌کنندگان گوشت گوسفندی گفته بود، بخش خصوصی به صورت آزاد نهاده دامی را تامین می‌کند و برای تولید متناسب با نیاز گوشت در کشور نیز باید شرایط باثباتی در تامین نهاده دامی برای تولیدکنندگان دامی کشور وجود داشته باشد.
به اعتقاد وی، چنانچه تولیدکنندگان دامی از تامین نهاده‌های دامی با قیمت مناسب اطمینان داشته باشند تولید را با شرایط مناسب ادامه می‌دهند و دام مولد خود را نیز وارد بازار نخواهند کرد.
به گفته ملکی، افزایش نرخ دلار انگیزه لازم برای قاچاق دام را بوجود دارد و با توجه به گستردگی مرزها قاچاق دام انجام می شود که باید با آن برخورد جدی‌تری شود.

** صادرات ممنوع، روشی برای کنترل نهاده ها
دست اندرکاران صنعت دام وطیور این موضوع را تصریح می کنند که کشور با توجه به گستردگی در زمینه پرورش دام و طیور، پاره ای از سالها مشکلات جدی در زمینه تامین نهاده های دامی وجود داشته و واقعیت اینکه امروز 80 درصد نهاده های دامی مورد نیاز از کشورهای مختلف وارد می شود و آرژانتین، برزیل از یک سو و روسیه و اوکراین هم در شمال کشورمان در کنار کشورهای اروپایی پوشش دهنده نیاز کشور هستند.
کارشناسان بخش نهاده های دامی براین باورند که اختلاف قیمت ارز، انگیزه ای بوجود آورد که فعالان این عرصه به جای پشتیبانی از تولید کشور، به صادرات بیندیشند، اما دولت برای کنترل بازار از 20 مهرماه امسال صادرات خوراک دام و طیور را ممنوع ساخت.

** کشتی های اقیانوس پیما به صف، ماموریت تامین نهاده ها
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در نیمه دوم امسال موضوع حمل نهاده های دامی و طیور مورد نیاز کشور توسط 17 فروند کشتی اقیانوس پیما را اطلاع رسانی کرد که تاکنون چندین فروند آنها در بندر امام خمینی (ره) استان خوزستان نسبت به تخلیه بار خود اقدام کرده اند، شماری در حال تخلیه و تعدادی در نوبت قرار گرفته اند.
بنابراین صف انتظار برای کشتی های اقیانوس پیما با ماموریت تامین نهاده های دام و طیور کشورمان شکل اجرایی به خود گرفته است و آمارهای منابع خبری بندر امام خمینی (ره) حاکی از حضور پنج تا هفت فروند کشتی اقیانوس پیمای باری در نوبت تخلیه بار نهاده های دامی است.
آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که سالیانه نزدیک به 9 میلیون تن نهاده های دامی (ذرت، جو و کنجاله سویا) به ارزش حدود سه میلیارد دلار وارد کشور می شود.

** مرغداران طرف حساب دلالان
بررسی های آماری نشان دهنده حجم بالای واردات نهاده های دامی و طیور به کشور است و انتظار می رود بیش از 500 هزار تن نهاده در اسفند ماه در بندر امام خمینی (ره) تخلیه بار انجام شود و این امر همسو با روند پیشین تداوم دارد، اما رشد قیمت مرغ در بازار مصرف حکایتی دیگر دارد.
حمید ورناصری مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در تازه ترین واکنش نسبت به افزایش قیمت مرغ تصریح کرد: این امر ناشی از کمبود نهاده هانیست و به اندازه کافی در کشور ذخیره سازی انجام شده است.
به گفته وی، یکی از علل افزایش قیمت مرغ، نبود نقدینگی در دست تولید کننده است، بنابراین ناگزیر برای تامین نقد ینگی به دلال و واسطه مراجعه کرده و آنها نیز با رویکرد سودجویی خود، محصول را عرضه می کنند که این رویه بر قیمت نهایی موثر است.
ورناصری، دلال ها و کمبود نقدینگی تولید کننده را به عنوان عواملی دانست که سبب شده قیمت ها در بازار مرغ افزایش داشته باشد و این موضوع قابل تسری در زمینه های دیگر است.

** کنترل بازار مرغ با عرضه به نرخ تنظیم بازار
شرکت پشتیبانی امور دام کشور به نمایندگی از سوی دولت در جهت نظم بخشیدن به بازار مرغ سیاست تداوم عرضه این محصول پروتئینی را تا پایان تعطیلات سال نو (1398) دنبال می کند و نرخ آن هم هر کیلوگرم 11 هزار و 500 تومان است، اما نرخ ها در بازار آزاد همچنان با مردم سرناسازگاری دارد، درحالی که در اواخر هفته گذشته و نخستین روز هفته جاری قیمت مرغ در سطح کانال 16 هزارتومانی خودنمایی داشت، در روزهای بعد افزایش تزریق این محصول پروتئینی در بازار، روند کاهشی کلید خورد و اکنون نرخ تا کانال 13 هزار تومانی نزول کرده و این کاهش تا سطح نرخ تنظیم بازار تداوم خواهد داشت.

** گرانی قیمت مرغ ناشی از کمبود نهاده نیست
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام گرانی قیمت مرغ ناشی از کمبود نهاده ها را رد کرد و گفت: هیچ کمبودی در بازار نهاده ها نیست و کالا به اندازه کافی در کشور ذخیره سازی شده است.
به گفته وی، یکی از علل افزایش قیمت مرغ، نبود نقدینگی در دست تولید کننده است بنابراین ناگزیر برای تامین نقد ینگی به دلال و واسطه مراجعه کرده و آنها نیز با لحاظ کردن سودهای خود، محصول را عرضه می کنند که این رویه بر قیمت نهایی اثر گذار است.
ورناصری اضافه کرد: سودجویی دلال ها و کمبود نقدینگی تولید کننده از عواملی است که سبب شده قیمت ها با افزایش روبرو شوند.

** رشد 25 درصدی واردات نهاده
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور درباره میزان واردات نهاده ها نیز گفت: واردات نهاده به خصوص ذرت، کنجاله سویا و جو امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل از افزایش بسیارخوبی برخودار شده است به گونه ای که در بسیاری از اقلام 25 درصد افزایش حجم واردات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل داشتیم.
وی درباره علت افزایش واردات نهاده های دام و طیور اظهار داشت: این کار به دلیل پیش بینی های انجام شده برای مقابله با تحریم ها بوده و اقدام های لازم برای رفع مشکلات مربوط به نقل و انتقالات ارزی انجام شده است.
ورناصری اضافه کرد: براساس این اقدام ها بود که تاکنون یک ثبات قابل قبولی در بازار نهاده ها ایجاد شده است.

** اختلال در حمل و نقل داخلی مشکل آفرین
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور به شرایط خاصی که برای توزیع نهاده ها میان تولیدکنندگان وجود داشت، اشاره کرد و گفت: پیش از این در مقطعی به دلیل مشکلاتی که در بحث حمل و نقل در بندر امام خمینی (ره) پیش آمد، کمبودهایی در بازار رخ داد، اما این شرکت در اسرع وقت و از محل ذخایر استانی نسبت به تامین نیازها اقدام کرد.
به گفته وی، این تامین از محل ذخایر استانی سبب شد کمتر تولید کننده ای متوجه کمبود ها شود و نیازها به موقع برطرف شد.
ورناصری با بیان اینکه بطور معمول باید روزانه 2 هزار و 500 تریلر غلات را از بندر امام خمینی (ره) خارج سازند، گفت: این خروجی در یک مقطعی در مهرماه امسال به حداقل ممکن رسید.
وی تاکید کرد: این کاهش از محل ذخایر شرکت دراستان ها برطرف و بخشی از نیاز مرغداری ها و دامداری ها تامین شد تا تولید استمرار یابد.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور بیان کرد: بخش دولتی و خصوصی با هم شرایطی خوبی فراهم کرده و حجم واردات افزایش یافت و اکنون نیازهای ماه های آتی هم به عنوان ذخایر در انبارهای شرکت پشتیبانی و هم در مبادی ورودی انبار شده است.

** تغییر قیمت ارز بر قیمت ها اثرگذار بود
وی تغییر قیمت ها را ناشی از تغییرات نرخ ارز دانست و افزود: فرودین ماه 96 قیمت ارز 3 هزار و 250 تومان بود و این قیمت در اسفند ماه همان سال به 3 هزار و 700 تومان و در فرودین 97 به چهار هزار و 200 تومان رسید.
به گفته ورناصری، بخشی از تغییرات قیمتی در نهاده ها ناشی از تغییر رسمی نرخ ارز بوده که حدود 29 درصد بر قیمت کالاها اثر گذار بوده است.

** افزایش قیمت نهاده در بازاربیش از افزایش طبیعی نرخ ارز صحیح نیست
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور گفت: افزایش قیمت نهاده ها در بازار بیش از افزایش طبیعی ناشی از تغییر قیمت ارز قابل پذیرش نیست.
وی افزود: قیمت ذرت در اردیبهشت 97 در مبادی ورودی حدود یک هزار و 350 تومان بود و اکنون نیز در بندر امام خمینی یک هزار و350 تومان است؛ قیمت کنجاله سویا در اردیبهشت ماه امسال 2 هزار و 800 تومان بود، اما اکنون 2 هزار و 450 تومان است.
ورناصری توضیح داد: این کالا وقتی به دست مرغدار می رسد، شامل کرایه حمل می شود که در 10 ماه گذشته تغییرات زیادی را پشت سر نهاده است؛ به عنوان مثال این کرایه در اردیبهشت و خردادماه حدود 100 تومان به ازای هر کیلو گرم بود، اما اکنون به بالای 200 تا 250 تومان رسیده است.
وی اظهار داشت: افزایش متوسط کرایه حمل کشوری روی قیمت کالایی که به دست مصرف کننده می رسد، اثر گذار است.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور تاکید کرد: وجود شرایط بادوام تولید در هشت ماهه گذشته سبب شد تا تولیدکنندگان در دی ماه امسال بیش از 121 میلیون قطعه جوجه ریزی گوشتی داشته باشند که نسبت به دی ماه پارسال که حدود 104 میلیون قطعه بود، افزایش چشم گیری را موجب شد.
به عقیده ورناصری، این افزایش نشانه رشد مصرف نهاده و اطمینان از وجود کالا در بازار است و برای مصرف کنندگان دغدغه ها را برطرف می سازد.

** تحریم ها اثر گذار بود
این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی اثرگذار بودن تحریم ها بر تامین نهاده های دام و طیور را خاطرنشان ساخت و گفت: با این وجود تامین کنندگان بخش خصوصی و دولتی اقدام هایی انجام داده اند که این اثر کاهش یابد.
 تاکنون هشت میلیون تن ذرت وارد کشور شده و در قیاس با ذرت وارداتی در سال 96 که 6 میلیون و 400 هزار تن بود، رشد دارد.
بررسی ابعاد مختلف نهاده های دامی در سال جاری، گویای این واقعیت است که همپوشانی وزارت جهاد کشاورزی، شرکت پشتیبانی امور دام کشور، بانک مرکزی، سازمان راهداری، گمرک ایران، سازمان بنادر و دریانوردی و همه دستگاه های اجرایی مرتبط موجب شد تا باردیگر مشکل جدی در این زمینه رخت بربندد و رویداد تحریم هم باردیگر ناکام ماند.
منبع: ایرنا