پنج‌ضلعی مهار نوسان ارزی

ضربه نوسانات ارزی تحت‌تاثیر 5 عامل گرفته شد. دلار در آخرین روز بهمن‌ماه تنها 30 تومان رشد کرد؛ حال آنکه روز دوشنبه افزایش 600 تومانی داشت. به گفته فعالان، 5 عامل، شنیده‌ها مبنی‌بر فرصت دوباره FATF به ایران، تمدید مجوز اخذ وام 5 میلیارد دلاری از روسیه، شناسایی سود برخی نوسان‌گیران در مرز 13 هزار تومانی، احتیاط معامله‌گران در خرید ارز پس از برخوردهای امنیتی و کاهش افزایش نرخ حواله درهم، در کاهش نوسان بازار ارز در روز انتهایی بهمن‌ماه دخیل بودند. با وجود کاهش سرعت رشد دلار در انتهای بهمن‌ماه، میزان بازدهی این ارز در این ماه دو رقمی ماند و بالای 12 درصد ثبت شد. البته شاخص ارزی در دی‌ماه بیش از 16 درصد افزایش یافته بود و «کاهشی»‌های بازار نیز روی کاهش بازدهی دلار در بهمن نسبت به دی تاکید کردند.

در این میان، برخی از معامله‌گران افزایشی همچنان اعتقاد دارند قیمت دلار با تکیه بر عواملی مانند سررسید گواهی سپرده‌ها سرعت رشد بیشتری بگیرد؛ حال آنکه کاهشی‌های بازار بر متغیر افزایش ورود عرضه ارز به بازار تحت تاثیر مشوق‌های بانک مرکزی تاکید دارند. روند کم‌نوسان دیروز در شرایطی می‌تواند تکرار شود که مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و سیاسی موثر بر بازار تداوم داشته باشد.

در آخرین روز بهمن‌ماه، دلار چهارمین افزایش متوالی را تجربه کرد، ولی میزان رشد آن بسیار کمتر از روزهای گذشته بود. روز سه‌شنبه، دلار با 30 تومان افزایش به بهای 13 هزار و 80 تومان رسید. این در حالی بود که شاخص ارزی در روزهای یکشنبه و دوشنبه 210 و 600 تومان رشد را به ثبت رسانده بود. به گفته فعالان، 5 عامل در کاهش نوسان بازار ارز در روز انتهایی ماه یازدهم دخیل بودند: 1- خبرها و شنیده‌هایی مبنی‌بر فرصت دوباره FATF به ایران.2- تمدید مجوز اخذ وام 5 میلیارد دلاری از روسیه. 3- شناسایی سود برخی نوسان‌گیران در مرز 13 هزار تومانی.4- احتیاط معامله‌گران در خرید ارز پس از برخوردهای امنیتی. 5- علامت متغیرهای بیرونی مانند کندشدن رشد نرخ حواله درهم. درهم که روز دوشنبه 100 تومان افزایش یافته بود، دیروز تنها حدود 20 تومان رشد کرد. برخی معامله‌گران نیز باور داشتند، ورود بخشی از نقدینگی به بازار خودرو موجب شد که فشار بر بازار ارز کمتر شود و قیمت در بازار دلار رشد زیادی را تجربه نکند.

با اینکه در انتهای بهمن‌ماه قیمت دلار نسبت به روزهای قبل رشد محدودتری را تجربه کرد، ولی بازدهی دلار در دومین ماه زمستان همچنان دو رقمی باقی ماند. دلار در بهمن‌ماه 12.3 درصد افزایش قیمت را تجربه کرد و با فاصله‌گیری از میانه‌های کانال 11 هزار تومانی به کانال 13 هزار تومانی وارد شد. البته کاهشی‌های بازار بیشتر از آنکه به دومین بازدهی مثبت دلار توجه کنند، به میزان آن اشاره می‌کنند.به گفته آنها دلار در اولین ماه زمستان کمی بیش از 16 درصد افزایش قیمت را تجربه کرد، حال آنکه میزان رشد آن در بهمن‌ماه کمتر شده و به 12 درصد رسیده است. از نظر آنها، کاهش سرعت رشد دلار نشانه‌ای از آغاز پایین آمدن تقاضا در دو ماه انتهایی سال است و بر این مبنا انتظار دارند، قیمت دلار در اسفندماه رشد زیادی را تجربه نکند و هر چقدر دراین ماه جلو برویم، با افزایش عرضه ارز توسط صادرکنندگان قیمت رویه کاهشی به خود بگیرد.

در روزی که دلار رشد چندان زیادی نداشت، سکه تمام بهار آزادی توانست خود را به مرز 4میلیون و 500 هزار تومانی برساند. در چهارمین روز هفته، سکه با 25 هزار تومان افزایش به قیمت 4 میلیون و 500 هزار تومان رسید. به گفته فعالان، یکی از متغیرهایی که در روز انتهایی بهمن‌ماه به رشد قیمت سکه کمک کرد، رشد بهای اونس در بازارهای جهانی بود. اونس دیروز تا ساعت 4 بعدازظهر تا آستانه محدوده هزار و 330 دلاری رشد کرده بود.با افزایش سکه به مدد رشد اونس و دلار در انتهای بهمن، میزان بازدهی سکه در این ماه به 12.2 درصد رسید. این در حالی بود که فلز گرانبهای داخلی در ماه اول زمستان بیش از 17 درصد افزایش قیمت را ثبت کرده بود.

** خبرهای مثبت به بازار ارز
به گفته فعالان، بازار ارز بعدازظهر دوشنبه تحت‌تاثیر خبر تمدید مجوز اخذ وام 5 میلیارد دلاری از روسیه قرار گرفت. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، در ساعات انتهایی روز دوشنبه، قیمت دلار حتی به بالای 13 هزار و 300 تومان رفته بود،ولی با انتشار این خبر در بازار قیمت به سرعت مسیر خود را عوض کرد و رو به قیمت‌های پایین تر آورد. به گزارش «ایسنا» بعدازظهر دوشنبه نمایندگان مجلس در مصوبه‌ای مقرر کردند که مجوز اخذ وام 5 میلیارد دلاری از روسیه در سال آینده تمدید شود. در همین ارتباط، یک عضو هیات‌رئیسه مجلس گفت که دولت با مجوز مجلس تاکنون 2 میلیارد دلار وام گرفته است که می‌تواند 3 میلیارد دلار نیز استقراض کند. به گفته یکی از فعالان، هر گونه خبری که نشان از تقویت درآمدهای ارزی دولت یا کاهش هزینه‌های آن باشد، با عقب‌نشینی معامله‌گران افزایشی مواجه می‌شود؛ چراکه آنها انتظار دارند تحت‌تاثیر کاهش درآمدهای دولت و هزینه‌های بالای آن در سال آتی قیمت دچار رشد بیشتری شود و هر گونه سیگنال مقابل آن، طبعا سمت انتظارات آنها را کمی تعدیل خواهد کرد.

دومین خبری که از ظهر دیروز فضای بازار را تحت‌تاثیر قرار داد، شنیده‌ها پیرامون تمدید مهلت FATF به ایران بود. به عنوان مثال، دیروز خبرآنلاین نوشت: گفته می‌شود فضای نشست گروه ویژه اقدام مالی در پاریس به‌گونه‌ای بود که تصور می‌رود احتمال فرصت 4 ماهه برای انجام سازوکارهای لازم برای پیوستن به FATF افزایش یافته است. براساس گزارش رسیده، بیانیه گروه ویژه اقدام مالی تا روز جمعه صادر خواهد شد و احتمال می‌رود علاوه‌بر تمدید فرصت، حاوی هشدارهایی به ایران باشد. نوسان‌گیران در روزهای گذشته بسیار پیرامون احتمال تمدید نشدن فرصت گروه اقدام ویژه مالی مانور داده بودند و طبیعی است که تمدید فرصت ایران، بهانه افزایشی این عده را از میان ببرد. در این شرایط نوسان‌گیران احتمالا سعی خواهند کرد که به متغیرهای جدیدتری برای رشد قیمت تکیه کنند. در شرایط فعلی آنها همچنان باور دارند ورود بخشی از سپرده‌هایی که سررسید یکساله شده‌اند، می‌تواند در روزهای ابتدایی اسفند به همراه تقاضای نوروزی مسافران، دلار را دچار نوسان کند. این در حالی است که کاهشی‌ها بیش از هر متغیری به افزایش عرضه ارز در ماه انتهایی سال اشاره می‌کنند، امری که رئیس کل بانک مرکزی نیز طی روزهای گذشته بر آن تاکید داشته است.

** چرا رفتار معامله‌گران تغییر کرد؟
به گفته فعالان، در کنار خبرهایی که موقعیت معامله‌گران در بازار را تغییر داد، دو اتفاق دیگر نیز در تغییر رفتار آنها موثر بود. اولین اتفاق از بیرون بازار رقم خورد، جایی که به گفته فعالان، برخورد امنیتی با تعدادی از دلالان موجب شد که شماری از معامله‌گران در خرید ارز احتیاط و سعی کنند حداقل به‌طور موقت از بازار عقب‌نشینی کنند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، فرمانده انتظامی تهران بزرگ گفت: صبح دیروز20 دلال ارزی در تهران بازداشت شدند. فرمانده انتظامی تهران بزرگ با بیان اینکه هم‌اکنون بالغ‌بر 190 دلال ارزی در زندان به سر می‌برند، گفت: تقریبا تمامی صرافی‌های غیرمجاز نیز پلمب شده‌اند و بازار دلالان ارزی در سبزه میدان، فردوسی و سایر نقاط تهران جمع‌آوری شده است.

در این میان، یکی از عوامل درونی که دیروز نوسانات را کاهش داد، شناسایی سود برخی معامله‌گران در مرز 13 هزار تومان بود. در این روز، به گفته فعالان، برخی معامله‌گران که از اوایل کانال 12 هزار تومانی اقدام به خرید کرده بودند، در مرز 13 هزار تومان فروشنده شدند. به گفته یکی ازبازیگران باتجربه بازار، کاهش سرعت رشد نرخ حواله درهم و بازگشت از محدوده 3 هزار و 600 تومانی ممکن است یکی از عوامل مهم در شناسایی سود معامله‌گران در مرز 13 هزار تومان بوده باشد.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد