ایران اکونومیست- کنکور یکی از آزمون‌های مهم زندگی هر فرد است که می‌تواند با برنامه‌ریزی برای مطالعه و منظم و هدف دار شدن زندگی، درس و تجربه‌ای برای زندگی شخصی هم باشد.
برای اینکه بدانید کنکور غولی نیست که شما در ذهن ساخته اید و می‌توان با آرامش کامل و برنامه ریزی مناسب شبیه یک آزمون معمولی با آن رفتار کرد؛ قصد داریم از این پس با بسته‌های ویژه کنکوری‌ها شما را با نکات مهم و مطالب کلیدی در زمینه کنکور آشنا کنیم تا ضمن رسیدن به آرامش و دوری از استرس، تمام روش‌های رسیدن به موفقیت را کسب کرده و نتیجه مطلوب و قابل قبولی را در کنکور به دست آورید.
برای بررسی راه‌های رسیدن به پیروزی و کامیابی در کنکور با اسماعیل قربانی مشاور تحصیلی و روانشناختی گفت وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
اسماعیل قربانی مشاور تحصیلی و روانشناختی اظهار کرد: کنکور یک فرآیند زمان‌بر است که حجم زیادی از دروس را در برمی‌گیرد و این امر یکی از دلایل فرسایشی بودن مطالعه به شمار می‌رود.
وی افزود: از آنجایی که داوطلبان کنکور نمی‌توانند نتیجه نهایی را زودتر ببینند یا اینکه نمی‌دانند قرار است چه اتفاقی رخ دهد و هیچ گونه نگرش و دیدی از آن در آینده ندارند، کلیت ماجرا یعنی کنکور را زیر سوال می‌برند و نسبت به آن حالت تدافعی و واکنش‌های منفی پیدا می‌کنند.
قربانی بیان کرد: یکی دیگر از دلایل فرسایشی بودن مطالعه کنکور لذت نبردن دانش‌آموزان از درس خواندن است؛ به همین دلیل کار و فعالیتی که از سر اجبار و برای رسیدن به هدف دیگری انجام شود ممکن است فرد را به مدت یک تا ۲ ماه به جلو پیش ببرد، اما پس از مدتی نسبت به موضوع واکنش‌های منفی نشان می‌دهد.
وی افزود: به همین دلیل بسیاری از والدین کنکوری از واکنش و برخورد تند فرزند خود گله دارند در این شرایط به والدین توصیه می‌شود داوطلب کنکور را به حال خود بگذارند و کاری به کار او نداشته باشند، در این حالت داوطلب کنکور منزوی یا سرخورده می‌شود، رفتارهایش را به رفتار‌های دیگر تعمیم می‌دهد و از جملاتی مثل «من نمی‌توانم» و «من توانایی انجام هیچ کاری را ندارم» بیشتر استفاده می‌کند و کار‌هایی را که قبلا به خوبی انجام می‌داد نمی‌تواند به پایان برساند.
این مشاور تحصیلی گفت: گل‌فروشی را در نظر بگیرید که به کارش علاقه‌مند است، این فرد حتی اگر یک روز مشتری هم نداشته باشد آب‌پاش خود را برمی‌دارد و با لذت تمام به گل‌ها رسیدگی می‌کند، حتی اگر در آن بازه زمانی برای او درآمدی نداشته باشد؛ زیرا او به کار و فعالیتی که انجام می‌دهد علاقه دارد و به عبارتی دارای رضایت شغلی است.
وی بیان کرد: دلیل لذت نبردن دانش‌آموزان از درس خواندن این است که از روز اول در سیستم آموزشی با درس خواندن به عنوان یک تکلیف و نه به عنوان لذت روبه رو می‌شوند و کنکور هم که آخرین مرحله این فرآیند است به دلیل حجم زیاد دروس، تکراری بودن فرآیند، عدم موفقیت‌های پی در پی در آزمون‌های آزمایشی باعث خواهد شد که دانش‌آموزان هر روز حالشان بد و بدتر شود و دیگر صحبت‌ها و مشاوره‌های انگیزشی فایده‌ای نداشته باشد.
قربانی افزود: احساس گناه و عذاب وجدان در این مساله خیلی دخیل است، در مقایسه دانش‌آموزان با یکدیگر مشاهده می‌شود هنگامی که دانش‌آموز نمی‌تواند از فعالیت‌های دیگری هم که انجام می‌دهد لذت ببرد، از آن‌ها دلزده می‌شود؛ بنابراین دانش‌آموز مجموعا در فضای عذاب وجدان زندگی می‌کند.
این مشاور تحصیلی گفت: در فضای آموزشی دانش‌آموز برای رسیدن به هدف باید یک مسیر سنگلاخی را طی کند که در آن هیچ گونه علامتی وجود ندارد تا میزان مسیر و فرصت باقی مانده برای رسیدن به موفقیت را نشان دهد.
وی افزود: کاملا درست است که دانش‌آموز با شرکت در آزمون‌های آزمایشی خود را محک می‌زند و میزان عملکردش را می‌سنجد، ولی این سنجش هنگامی که با ۳-۲ بار شکست مواجه شود تبدیل به یک فرآیند کاملا اجباری خواهد شد و پس از اجباری شدن، به طور کامل فرسایشی می‌شود.
قربانی اظهار کرد: برای مقابله با سرخوردگی دانش‌آموزان گام‌هایی برداشته می‌شود و پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی قرار داده شده است تا افرادی که قصد ندارند کنکور بدهند این رشته‌ها را انتخاب کنند؛ البته این طرح هم مشکلات خاص خود را دارد، زیرا دارای ظرفیت مشخص است و پذیرش در آن به کسب نتایج مطلوب در امتحانات نهایی بستگی دارد که می‌تواند به عنوان یک چالش و معضل دیگر باشد.
این مشاور تحصیلی افزود: داوطلب کنکور باید یک کار را به طور کامل و صددرصدی انجام دهد و استرس آن را تحمل کند، تحمل کردن حدی از استرس برای رسیدن به موفقیت امری طبیعی است اما افراد نباید دلسرد شوند و چیز‌هایی که در زندگی دارند را از دست بدهند؛ زیرا بسیاری از دانش‌آموزان ناتوانی خود در درس خواندن را به کل زندگی تعمیم می‌دهند و اینکه چون در درس موفق نیستم نمی‌توانم هیچ کاری را انجام دهم.
وی بیان کرد: بنابراین به داوطلبان کنکور توصیه می‌شود فضای زندگی کردن را از خود نگیرند؛ مطالعه چندین ساعت روزانه بدون استراحت و تفریح داوطلب را به یک ربات تبدیل می‌کند؛ بنابراین داوطلب نباید زندگی خود را فدای کنکور کند و میزان و نوع مطالعه و استراحت خود را همراه با لذت از زندگی روزانه پیش ببرد، زیرا هدف در وهله اول تحویل یک انسان سالم و سپس یک دانشجوی سالم به جامعه است.
قربانی اظهار کرد: با توجه به اینکه فرآیند کنکور به خودی خود لذت‌بخش نیست باید این فضا را برای دانش‌آموزان لذت‌بخش کنیم، جدا کردن داودطلبان کنکور از تمام تفریحات به بهانه کسب بهترین نتیجه و موفقیت در کنکور کاملا اشتباه و خطاست و باید برای داوطلب یک فضای تفریحی یعنی حداقل یک روز در هفته در نظر گرفته شود.
این مشاور تحصیلی افزود: راهکار دوم برای ایجاد علاقه دانش‌آموزان به درس خواندن، صحبت کردن با او درباره لذت‌بخش بودن مواد درسی است، باید دروسی که برای او سخت است و از آن لذت نمی‌برد را در کنار دروس مورد علاقه‌اش قرار دهیم تا دروس همدیگر را پوشش دهند و مطالعه برای دانش‌آموز کنکوری لذت‌بخش شود.
قربانی گفت: مطالعه داوطلب کنکور نباید صرفا به صورت خواندن کتاب باشد و باید از حس‌های دیگر او از قبیل دیداری و شنیداری هم استفاده کنیم تا موجب تنوع یادگیری شود؛ بنابراین استفاده از منابع درسی متنوع و جذاب برای فهم مطالب می‌توان به عنوان راهکار سوم در ایجاد علاقه دانش‌آموزان به درس باشد، زیرا سروکار داشتن دانش‌آموز صرفا با کتاب و نوشته باعث خستگی او می‌شود.
وی افزود: بنابراین به دانش‌آموزان توصیه می‌شود برای بهره‌گیری از تمام حس‌هایشان از ویدئو و صدای ضبط شده خود برای یادگیری بهتر استفاده کنند، برای این منظور هنگام مطالعه صدای خودشان را ضبط کنند و در هنگامی که نمی‌توانند مطالعه داشته باشند به صدای خود گوش بدهند؛ این کار می‌تواند در یادگیری دروس و ایجاد انگیزه بسیار تاثیرگذار باشد.
