سعید نمکی به جمع دولت دوازدهم پیوست

به گزارش ایران اکونومیست؛ پس از استعفای سید حسن هاشمی از وزارت بهداشت، هدایت سکان این وزارتخانه با حکم رئیس جمهوری در دستان سعید نمکی قرار گرفت. داروسازی که حالا با رأی اعتماد نمایندگان مجلس، به عنوان اولین وزیر بهداشت غیرپزشک شناخته می‌شود.
وی در دوران وزارت رضا ملک زاده و دولت سازندگی، عهده دار معاونت بهداشت وزارت بهداشت بود. نمکی همچنین مدتی مشاور معصومه ابتکار در سازمان حفاظت از محیط زیست بود و در سال 94 به سمت معاونت امور اجتماعی سازمان برنامه و بودجه منصوب شد.
این داروساز همچنین مدیرعامل چند کارخانه داروسازی از جمله تولید دارو بوده و در کارنامه کاری خود، ریاست دانشگاه علوم پزشکی کاشان را نیز دارد.
وی مدرک دکترای داروسازی و تخصص ایمونولوژی دارد و همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو شورای سیاست گزاری مرکز ملی تحقیقات سازمان بیمه سلامت است. نمکی اولین وزیر بهداشت غیر پزشک پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران محسوب می‌شود.

*سامی و اولین طرح ملی طب
آخرین وزیر بهداشت قبل از پیروزی انقلاب، منوچهر رزم آرا، متخصص قلب و عروق بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کاظم سامی کرمانی که متولد مشهد بود، عهده دار سمت وزارت بهداشت شد. سامی مدرک دکترای تخصصی روانپزشکی از دانشگاه تهران داشت و در کابینه مهدی بازرگان به عنوان وزیر بهداشت منصوب شد.
سامی در 23 تیر 58 طرح «طب ملی» را مطرح کرد که بر اساس این طرح، هزینه پزشک، دارو و درمان همه ایرانیان از سوی دولت تامین می‌شد. سامی چند روز قبل از استعفای دولت موقت، استعفا داد که مورد پذیرش بازرگان قرار گرفت. سامی از 28 بهمن 57 تا زمان استعفای خود در این سمت باقی ماند.

* زرگر و حکم وزارت از امام خمینی (ره)
عنوان دومین وزیر بهداشت پس از انقلاب در کنار نام موسی زرگر قرار گرفت. او متولد شهریار و فوق تخصص جراحی عمومی بود. زرگر از 28 آبان 58 تا 31 تیر 59 در این سمت کار کرد و در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیر گروه جراحی دانشکده پزشکی این دانشگاه است.
صفحه 64 جلد 11 صحیفه امام خمینی (ره)، نامه رهبر کبیر انقلاب خطاب به موسی زرگر را چاپ کرده است. بر اساس این نامه، زرگر طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران به سمت وزیر بهداری و بهزیستی منصوب شده است.

* منافی در قامت سومین وزیر
هادی منافی با تخصص جراحی عمومی سومین وزیر بهداشت پس از انقلاب اسلامی بود. او از 21 آذر 59 تا 24 مرداد 63 در این سمت باقی ماند. البته منافی ریاست سازمان حفاظت از محیط زیست را نیز در کارنامه خود داشت.

*مرندی و تنظیم خانواده
سید علی رضا مرندی که فوق تخصص اطفال است، دو دوره عهده دار سمت وزارت بهداشت بود. او در اولین دوره از 25 مرداد 63 تا 7 شهریور 68 عهده دار این سمت و در دومین دوره از 27 مرداد 72 تا اول شهریور 76 وزیر بهداشت بود.
مرندی متولد اصفهان است. او دوره تخصصی کودکان را در دانشکده پزشکی ویرجینیای آمریکا گذرانده و در سال 50 بورد تخصصی اطفال را دریافت کرد. چهارمین وزیر بهداشت پس از انقلاب، در حال حاضر استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس فرهنگستان علوم پزشکی است.
مرندی در سال 82 چهره ماندگار کشور شد. در دوره وزارت او، لایحه تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تصویب مجلس رسید. افزایش ظرفیت رشته‌های تخصصی و ایجاد رشته‌های فوق تخصصی جدید و افزایش دانشکده‌های پزشکی در کشور و تشکیل شبکه‌های بهداشت از اقدام‌های مهم دیگر مرندی بود که می‌توان این موارد را آغازگر مسیر تحول در حوزه سلامت دانست.
مهمترین شعار مرندی در زمان تصدی پست وزارت بهداشت، «دو تا بچه کافیه» بود. لایحه تنظیم خانواده یکی از کارهای مرندی در زمان تصدی پست وزارت بهداشت بود. او در نامه‌ای خطاب به امام خمینی (ره) و پاسخ ایشان به وی مبنی بر شروع این بحث در دانشگاه‌های علوم پزشکی، اعمال سیاست‌های مهار کننده رشد افسار گسیخته جمعیت در آن بازه زمانی انجام شود.

* تنها وزیر بهداشت استیضاح شده کشور
ایرج فاضل تنها وزیر بهداشت استیضاح شده کشور است. او در دولت اول هاشمی رفسنجانی عهده دار مسئولیت وزارت بهداشت بود که توسط مجلس سوم استیضاح و رضا ملک زاده جایگزین او شد. هر چند روایت‌های مختلفی درباره اخذ یا عدم اخذ رأی اعتماد فاضل در روز استیضاح مطرح شده است.
فاضل متولد اردستان اصفهان، فوق تخصص جراحی عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. او از 8 شهریور 68 تا 22 دی 69 وزیر بهداشت بود. عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز از جمله مسئولیت‌های فاضل است. او تا همین چند وقت پیش عهده دار سمت ریاست سازمان نظام پزشکی بود که به علت قانون منع بکارگیری بازنشستگان از سمت خود استعفا داد.

* ملک زاده و امتداد حضور در وزارت بهداشت
رضا ملک زاده پس از فاضل بر مسند وزارت بهداشت نشست. او متولد کازرون، فوق تخصص گوارش و کبد و یکی از اعضای سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی است. او وقتی وزیر شد 39 سال داشت و تا سال 72 وزیر بهداشت بود.
ملک زاده در حال حاضر با حکم سعید نمکی در سمت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت ابقا شده است.

* فرهادی و حضور در دو وزارتخانه
محمد فرهادی متولد شاهرود و متخصص گوش و حلق و بینی پس از دوره دوم وزارت مرندی در وزارت بهداشت، در دولت اول سید محمد خاتمی به عنوان وزیر بهداشت رأی اعتماد گرفت. او هشتمین وزیر بهداشت پس از انقلاب محسوب می‌شود.
فرهادی از اول شهریور 76 تا اول شهریور 80 در سمت وزارت بهداشت مشغول به کار بود. او در دولت اول حسن روحانی نیز وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود.

* پزشکیان و آغاز برنامه پزشکی خانواده
مسعود پزشکان دومین وزیر بهداشت دولت اصلاحات بود. این جراح قلب که متولد مهاباد است، از اول شهریور 80 تا 2 شهریور 84 سکاندار وزارت بهداشت بود. نهمین وزیر بهداشت ایران پس از انقلاب اسلامی در دوره‌های هشتم، نهم و دهم از تبریز وارد مجلس شورای اسلامی شده است.
یکی از مهمترین کارهای پزشکیان، ترجیح و اولویت دادن به اقشار آسیب پذیر در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و تصویب و اجرای قانون بیمه روستایی و ارائه دفترچه بیمه به روستاییان و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت بود. برنامه پزشکی خانواده نیز از زمان او آغاز شد و البته هنوز با گذشت 13 سال به سرانجام نرسیده است.
موضوع جدایی آموزش پزشکی از وزارت بهداشت نیز در دوره وزارت پزشکیان باز هم مطرح شد که با تلاش نهمین وزیر بهداشت، این اتفاق نیفتاد. از طرفی پزشکیان نیز در دوره وزارت خود استیضاح شد، اما رأی بالاتری نسبت به زمان کسب رأی اعتماد اولیه خود از نمایندگان مجلس گرفت. پزشکیان در حال حاضر نایب رئیس مجلس شورای اسلامی است.

* باقری لنکرانی و حل مقطعی مشکل دارو
کامران باقری لنکرانی وزیر بهداشت دولت اول احمدی نژاد بود. او فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد و در حال حاضر رئیس مرکز تحقیقات سلامت در دانشگاه علوم پزشکی شیراز است. او از 3 شهریور 84 تا 14 شهریور 88 عهده دار سمت وزارت بهداشت بود.
لنکرانی تیر ماه 97 درباره حضورش در وزارت بهداشت دوره احمدی نژاد گفته بود: من تقریبا مشکلی با آقای احمدی نژاد نداشتم. تنها گلایه‌ای که داشتیم و خدمت او می‌گفتیم، عدم هماهنگی بین ما و وزارت رفاه بود که او چند بار جلساتی گذاشتند که این هماهنگی صورت بگیرد، اما بالاخره اتفاق خاصی رخ نداد.
موضوع دارو نیز یکی از مواردی بود که در دوران باقری لنکرانی مطرح شده بود. در آن زمان رسول دیناروند عهده دار سمت معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت شد و کمبود دارو از حدود 350 قلم به زیر 50 قلم رسید.

* وحید دستجردی و برکناری عجیب
مرضیه وحید دستجری اولین وزیر زن ایران بود. این متخصص زنان و زایمان از 14 شهریور 88 تا 7 دی 91 عهده دار سمت وزارت بهداشت بود. او همچنین نماینده مردم تهران در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس بود.
او خودش را وزیر پزشک خانواده می‌نامید و در برنامه‌هایش بر اجرای پزشک خانواده در تمام استان‌ها تاکید داشت. یکی از جنجال‌های زمان وزارت او، اعتراض برخی پزشکان شرکت کننده در آزمون دستیاری و جنجال ایجاد شده درباره فروش سوالات آزمون و در نتیجه ابطال این آزمون از طرف دستجری بود. پس از این ماجرا و مقاومت دستجری درباره برکناری باقر لاریجانی از سمت قائم مقامی وزارت بهداشت، شایعه‌ برکنار شدن دستجری قوت گرفت. او از طرفی درباره عدم تخصیص ارز دولتی برای مصارف پزشکی و دارویی و واردات محصولاتی مانند دسته بیل نیز انتقاد کرد. بالا گرفتن اختلافات میان رئیس جمهوری وقت و وزیر بهداشت، سرانجام منجر به برکناری دستجردی شد.
اولین وزیر بهداشت زن تاریخ ایران در اردیبهشت 93 درباره ماجرای ابطال آزمون دستیاری در یک برنامه تلویزیونی گفته بود: وقتی آزمون دستیاری را برگزار کردیم به دلیل اینکه با همان ساختار گذشته و افراد گذشته بود فکر کردیم همه نکات امنیتی و محرمانه رعایت شده، اما همان شب یکی از نمایندگان مجلس تماس گرفت و گفت سوالات لو رفته و وقتی مدارک را دیدیم متوجه شدیم که درست است. همان جا با قوه قضاییه و دادستان تهران تماس گرفتم و جریان را اطلاع دادم که 32 نفر دستگیر شدند. ‌در واقع برخی قبول می‌شدند و برخی قبول نمی‌شدند و حقوقشان ضایع می‌شد. حتی از ریاست جمهوری به من گفتند بهتر نیست ابطال آزمون شود گفتم بهتر است چرا که حقوق شرکت‌کننده‌ها پایمال نخواهد شد. دو هفته بعد طراحی سوال کردیم و در واقع دو تیم داشتیم که تیم اول غیرواقعی و تیم اصلی تیم دوم بودند و کل سیستم آزمون را دگرگون کردند.
دستجری در همان برنامه تلویزیونی درباره شیوه مطلع شدن از برکناری خود هم گفته بود: من هر روز تقریبا حدس می‌زدم و از 3 ماه قبل منتظر بودم. به مسئول دفتر سفارش کردم سایت دولت را چک کند و به من خبر بدهد. زیرا به یکی از وزرا هم پیامکی آمده بود که وی برکنار شده است. از این رو گفتم خودمان چک کنیم. بالاخره آدم آبرویی دارد.
دستجردی در حال حاضر مشاور رئیس قوه قضاییه و عضو هیئت علمی گروه زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی تهران است.

* سومین وزیر بهداشت احمدی نژاد
محمد حسن طریقت منفرد بعد از دستجردی به عنوان سرپرست وزارت بهداشت منصوب شد و در 27 اسفند 91 از مجلس رأی اعتماد گرفت. او از 7 دی 91 تا 24 مرداد 92 در این سمت باقی ماند. طریقت منفرد متخصص جراحی چشم است.
دوازدهمین وزیر بهداشت پس از انقلاب اسلامی، ساماندهی طرح پزشک خانواده، دارو و درمان، رسیدگی به بهداشت و تغذیه و عدالت آموزشی و بهداشتی و درمانی و کاهش هزینه‌های مردم را از جمله اولویت‌های خود اعلام کرده بود.

* قاضی زاده هاشمی و استعفای جنجالی
سید حسن قاضی زاده هاشمی در دولت اول و دوم حسن روحانی عهده دار سمت وزارت بهداشت شد. این چشم پزشک سکان هدایت بزرگترین طرح اجتماعی دولت یازدهم و دوازدهم را با عنوان طرح تحول سلامت در دست گرفت. هاشمی از 24 مرداد 92 تا 13 دی 97 در ساختمان ایوانک حضور داشت.
حضور هاشمی در وزارت بهداشت تا زمان اعلام بودجه سال 98 ادامه یافت و با مشخص شدن برخی مشکلات بودجه ای در حوزه سلامت استعفای خود را به رئیس جمهوری تقدیم کرد. مواردی مانند پرداخت پاداش بازنشستگان وزارت بهداشت نیز از جمله علل استعفای هاشمی اعلام شده است.
پس از استعفای او، رئیس جمهوری طی حکمی سعید نمکی را به عنوان سرپرست وزارت بهداشت منصوب کرد که سرانجام امروز نمایندگان مجلس به این داروساز به عنوان اولین وزیر بهداشت غیرپزشک رأی اعتماد دادند.