انقلاب انرژی‌های نو

به گزارش ایران اکونومیست؛  موضوع استفاده از انرژی‌های نو و تجدید‌پذیر دو دهه‌ای است که در کشورهای توسعه‌یافته بسیار مورد توجه قرار گرفته است. چرا که در آینده که منابع فسیلی به اتمام برسند، کشورهایی که دارای تکنولوژی پیشرفته‌تری در جذب، کنترل و بهره‌برداری از منابع انرژی نو باشند، از قدرت استراتژیک بیشتری برخوردار خواهند بود.

به همین دلیل دانشگاه‌ها، صنایع مرتبط و دولت می‌بایست برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند و منابع لازم را برای ارتقای این تکنولوژی فراهم کنند. بسیاری از کشورها اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اند، اما سهم ایران در این عرصه بسیار ناچیز بوده است، در حالی‌که شرایط آب‌و‌هوایی ایران استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی، بادی و زمین‌گرمایی را امکان‌پذیر می‌کند. در کشور ما به علت تنوع آب‌و‌هوایی و طبیعت آن، امکان تأسیس انواع مختلف نیروگاه‌های انرژی نو وجود دارد. حتی می‌توان بر روی انرژی موجی، زمین‌گرمایی و... حساب ویژه باز کرد.

جالب است بدانید تا امروز برق‌رسانی به تعداد 217‌روستا با 2350‌خانوار در کشور در نقاط صعب‌العبور یا مناطق دورافتاده یا مناطقی که عرصه منابع طبیعی و جنگل‌ها بوده و احداث شبکه برق موجب تخریب آن می‌شد، با استفاده از سیستم‌های انرژی‌های نو و تجدیدپذیر انجام شده است.

**آخرین وضعیت تولید انرژی‌های نو در ایران
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد از تیرماه‌1388 تا ابتدای خرداد سال جاری، حدود دو میلیارد و 72‌میلیون کیلووات ساعت برق از محل انرژی‌های نو تولید شده که این میزان باعث صرفه‌جویی 456‌میلیون لیتری مصرف آب در کشور شده است.

بنا‌بر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، در مدت زمان مذکور، دو میلیارد و 72‌میلیون کیلووات ساعت از منابع تجدیدپذیر انرژی تولید شده که این میزان تولید برق، از محل انرژی‌های تجدید‌پذیر توانسته از انتشار حدود یک میلیون و 430‌هزار تن گاز گلخانه‌ای بکاهد. همچنین این میزان تولید انرژی‌های تجدیدپذیر باعث شده 588‌میلیون مترمکعب از مصرف سوخت‌های فسیلی در کشور که از عوامل اصلی آلایندگی هوا در کشور است، کاسته شود.

براساس این گزارش، هم‌اکنون 550‌مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در کشور درحال احداث است و ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های نو کشور نیز به 575‌مگاوات رسیده است. همچنین انرژی‌های نو موجب اشتغال47‌هزار و 321‌نفر به‌‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در کشور شده است.

آنچه از آخرین آمارها بر می‌آید کشورمان در ساخت نیروگاه‌های بادی پیشرفت زیادی داشته است. نیروگاه بادی منجیل در استان گیلان، مزرعه بادی کهک در استان قزوین، مزرعه بادی بینالود و توربین بادی خواف در خراستان رضوی، نیروگاه عون‌بن‌علی در تبریز و نیروگاه صفه در اصفهان از جمله نیروگاه‌های بادی در ایران هستند که طی سال‌های اخیر تأسیس و به بهره‌برداری رسیده‌اند.

انرژی خورشیدی از جمله انرژی‌های نو است که توسط کشورهای توسعه‌یافته به‌شدت تحت پیگیری قرار گرفته است. اما با وجود اینکه 35درصد از نیروگاه‌های انرژی‌های نو را تشکیل می‌دهد، اما همچنان کارشناسان معتقدند که ایران از تمامی ظرفیت‌های خود در این زمینه استفاده نکرده است.

آقای پرویز کردوانی، پدر کویر‌شناسی ایران در این خصوص می‌گوید: «امکان تأمین تمام برق ایران از طریق کویر وجود دارد. متأسفانه بی‌آنکه از دو نعمت کویر و بیابان بهره برده باشیم شاهد از بین رفتن‌شان هستیم.»

برخی کویرهای صاف بهترین بستر برای راه‌اندازی پارک‌های خورشیدی و بادی هستند که می‌توانند تمام برق ایران را تأمین کنند. کشور ما ایران دارای دو کویر بزرگ در مرکز خود است که در تمام مدت سال به‌ندرت آسمان آن‌ها ابری می‌شود. تقریباً در تمامی دقایق روز آفتاب در این دو کویر می‌تابد و بیابان‌های بزرگی نیز در کشور وجود دارد که کمتر اوقاتی پیش می‌آید که ابرها مانع تابیدن نور خورشید شوند.

امروزه تأمین انرژی و نحوه مدیریت آن تأثیرات مستقیمی بر زندگی، اقتصاد، محیط زیست، سیاست دولت‌ها و مناسبات جهانی کشورها دارد. انرژی‌های نو به‌وفور در دسترس هستند و تنوع آن‌ها متناسب با شرایط آب‌و‌هوایی و جغرافیایی است. از جمله منابعی که در سال‌های اخیر مورد بهره‌برداری قرار گرفته می‌توان به انرژی خورشیدی، بادی، زمین‌گرمایی، بیومس، بیوگاز و موجی اشاره کرد.

برای توسعه انرژی‌های تجدید‌پذیر در ایران علاوه‌بر دولت، بخش خصوصی نیز می‌بایست حضور پررنگی داشته باشد که البته موفقیت‌های خصوصی‌سازی را می‌توان در این بخش یافت. تشکل‌هایی نظیر انجمن انرژی‌های نو که در زمستان سال‌1396، پس از اینکه نام سندیکا یا اتحادیه غیرقابل ثبت بود، با نام انجمن در اتاق بازرگانی ایران به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی تشکیل شد که بالغ بر 100 الی 300 شرکت فعال در عضویت این انجمن قرار دارند و در زمینه‌های مختلف انرژی‌های تجدید‌پذیر نظیر سرمایه‌گذاری، تولید، پیمانکاری و مشاوره به فعالیت می‌پردازند.

به نظر می‌رسد با تسهیل مسائل مربوط به قراردادهای خرید تضمینی برق تجدید‌پذیر، مسائل فنی صنعت و همچنین موارد حقوقی، بتوان این صنعت را به نوعی کمک‌رسان برای کمبودهای برق کشور در همه فصول به‌خصوص تابستان دانست.

عضو هیأت مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر درباره اقدامات صورت گرفته برای استفاده از انرژی‌های نو در کشور می‌گوید: هم‌اکنون در اغلب دانشگاه‌ها در زمینه انرژی‌های نوین تحقیقات بسیاری صورت می‌گیرد و ما امیدواریم که اگر دولت با تولیدکنندگان همکاری داشته باشد، این انرژی‌های نوین در ایران نیز یکی از چالش‌های اساسی را رفع کند. با این وجود به گفته آقای سید‌مسلم موسوی 6‌کشور عراق، عمان، افغانستان، ترکیه، ارمنستان و تاجیکستان به‌عنوان کشورهای هدف صادرات برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر تعیین شده‌اند و مذاکراتی با این کشورها آغاز شده است.