به گزارش ایران اکونومیست؛ «غلامرضا باقری مقدم» در نشست «گاز پیشران توسعه» در مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری افزود: دیپلماسی انرژی مدون و مصوب نداریم که باعث غلبه نگاه بخشی بر صادرات گاز شده است.
باقری مقدم ادامه داد: اگر صادرات گاز به کشورهای همسایه افزایش می یافت، آنها نمی توانستند به راحتی با منافع ایران بازی کنند.
** لزوم توجه ایران به توسعه ال.ان.جی
محمدحسین عادلی دبیرکل سابق مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز در این نشست گفت: نسبت به تولید ال.ان.جی در کشور کم توجهی شده است؛ باید به سراغ تولید آن رفت و گاز را به بازارهای فرامنطقه ای صادر کرد.
وی به رقابت قدرت های بزرگ در بازار گاز اشاره کرد و افزود: آمریکا با سرمایه گذاری سنگین روی توسعه گاز، تلاش دارد وابستگی اروپا به گاز روسیه را کاهش دهد.
دبیرکل سابق مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه مصرف بی رویه گاز در داخل کشور را باید کاهش داد، اضافه کرد: میزان یارانه گازی که در داخل کشور می دهیم، عقلانی نیست.
وی به نقش روزافزون مصرف گاز در منطقه اشاره کرد و گفت: در منطقه نیاز فراوانی به گاز وجود دارد و کشورهای معدودی مانند ایران، قطر و آمریکا می توانند به رقبای گازی در منطقه درآینده تبدیل شوند.
عادلی، با انتقاد از کم توجهی به دیپلماسی انرژی، اضافه کرد: بسیاری از کشورها تلاش کرده اند که سهم گاز در سبد انرژی خود افزایش دهند و از مصرف زغالسنگ کاسته و به مصرف گاز بیفزایند.
** سهم اندک ایران در صادرات گاز
«نرسی قربان» کارشناس بازار انرژی نیز در این نشست با انتقاد از صادرات پایین گاز گفت: 18 درصد ذخایر گاز دنیا را داریم اما میزان صادرات ناچیز است.
وی اضافه کرد: اکنون بیش از 70 درصد سبد انرژی کشور را گاز تشکیل می دهد که نشان دهنده تلاش برای افزایش سهم این نوع انرژی در کشور است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: برای گاز مصارف مختلفی وجود دارد که از جمله آنها، صادرات، تولید برق، مصرف خانگی و تزریق به چاه های نفتی برای افزایش تولید است.
وی با بیان اینکه فرصت های توسعه صنعت ال.ان.جی در گذشته را از دست داده ایم، اضافه کرد: توسعه ال.ان.جی به فناوری و سرمایه های مالی نیاز دارد که به دلیل شرایط کنونی، توسعه آن دشوار شده است.
قربان یادآورشد: پنج یا 6 کشور، فناوری تولید ال.ان.جی دارند که در شرایط تحریم به ما نمی دهند.
این کارشناس انرژی با بیان اینکه برای صادرات گاز باید به ملاحظات اقتصادی و استراتژیک توجه کرد، ادامه داد: قرارداد صادرات گاز به ترکیه قرارداد خوبی است، اما مشکل اینکه این قرارداد، همه طرح های صادرات گاز ایران را گروگان خود کرده است.
** ضررهای حاصل از اجرا نشدن قرارداد صادرات گاز به امارات
وی خاطرنشان کرد: کسی جرات ندارد در قراردادهای جدید صادرات گاز، مبلغی پایین تر از نرخ صادرات گاز به ترکیه را امضا کند، زیرا به خیانت متهم می شود که این موضوع باعث از دست رفتن فرصت های زیادی شده است.
این کارشناس انرژی با انتقاد از اجرا نشدن قرارداد صادرات گاز به امارات، گفت: گرچه گفته می شود مبلغ آن قرارداد پایین بوده اما باید اجرا می شد؛ در صورت اجرا پس از چهار سال می توانستیم مانند سایر قراردادهای صادرات گاز اقدام به شکایت در دیوان داوری بین المللی کرده و مبلغ قرارداد را افزایش دهیم.
وی تصریک کرد: در صورت اجرای آن قرارداد، امروز امارات برای تولید برق نیاز به خرید گاز از ایران داشت که بسیار برای ما حایز اهمیت بود.
** تقویت دیپلماسی انرژی نیازمند تعامل با جامعه جهانی
«غلامحسین حسنتاش» کارشناس انرژی نیز در این نشست گفت: سیاست های بخش انرژی، دیپلماسی انرژی و برنامه های صادرات گاز ما به خوبی تدوین نشده است.
وی با بیان اینکه برای تدوین سیاست های دیپلماسی انرژی نیازمند تعامل با جامعه بین المللی هستیم، افزود: اگر تعامل مناسبی با جامعه بین المللی نداشته باشیم، اجازه فعالیت در این بخش را به ما نخواهند داد.
این کارشناس انرژی ادامه داد: به دلیل این مشکلات، بسیاری از مشتریان بالقوه مانند اروپا، کشورمان را از طرح های تامین انرزی و گاز خود کنار گذاشته اند.
وی به قرارداد صادرات گاز به پاکستان اشاره کرد و گفت: می توان از طریق «مینی ال.ان.جی» اقدام به صادرات گاز به این کشور کرد.
صادرات گاز کشور به عراق (بغداد) حدود 15 میلیون مترمکعب است که در صورت عملیاتی شدن همه طرح های صادراتی، میزان صادرات به حدود 40 میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت.
اکنون، ترکیه بزرگترین خریدار گاز ایران به شمار می رود و با ارمنستان، تهاتر گاز در برابر برق و با جمهوری آذربایجان معاوضه (سوآپ) گاز انجام می شود.
همچنین ایران خط لوله صادرات گاز به پاکستان را ساخته اما پاکستان برای تکمیل خط لوله در خاک خود اقدامی نکرده است.
مطالعات مربوط به صادرات گاز به عمان نیز در دست است که پیش بینی می شود تا سه سال آینده به نتیجه برسد.
کویت، امارات، گرجستان، هند و افغانستان درخواست خود را برای واردات گاز از ایران مطرح کرده اند و حتی مذاکراتی نیز انجام شده اما هنوز نهایی نشده است.
