نیروگاه بوشهر سنگ بنای دانش صلح آمیز هسته ای

به گزارش ایران اکونومیست؛ دانش هسته‌ای اکنون به عنوان فناوری برتر (های تک) محسوب می شود طوریکه تاثیر این علوم بر افزایش دانش بشری، طبیعت حاکم و تامین رفاه و خوشبختی به زندگی بشری غیرقابل تردید می باشد و می تواند به عنوان یک عنصر اساسی و مبنای ضروری برای توسعه پایدار به شمار آید.
درنیم قرن گذشته، در پرتو تلاش‌های دانشمندان در سراسر جهان این فناوری نقشی مهم در توسعه صنعت،‌ کشاورزی و پزشکی ایفا کرده است.
استفاده رادیوایزوتوپ ها در شناسایی و درمان بیماری ها، کاربرد فناوری هسته‌ای در تولید برق و تولید مواد باکیفیت و مقاومت ویژه و محصولات کشاورزی مقاوم در برابر خشکسالی و آفات فقط برخی از کاربردهای این علم در پزشکی، صنعت و کشاورزی است.
فناوری هسته‌ای علاوه بر تامین انرژی پاک، کمک می کند تا تشخیص پزشکی بهبود، بیماری های بشری درمان و تغذیه بشر افزایش یابد، از سلامت حیوانات اهلی مراقبت، حیوانات خطرناک نابود شوند، منابع آبی توسعه و بهره وری کشاورزی بهبود یابد، مواد غذایی تامین و کنترل کیفیت صنعتی تقویت شود و علم شناخت محیط زیست پیشرفت یابد.
دانشمندان هسته ای ایران امسال در روز ملی فناوری هسته ای از 83 طرح و پروژه اقتدارآفرین صنعت هسته ای شامل طیف گسترده ای از حوزه های مختلف صنعت، کشاورزی، گمرک، تامین آب، درمانی و پزشکی، نفت و انرژی را رونمایی کردند.
دستگاه تولید آب از رطوبت هوا، شتابگرهای خطی الکترون، راه اندازی مرکزایزوتوپ های پایدار، باتری هسته ای، سانتریفیوژ دکانتر از جمله دستاوردهای متخصصان صنعت هسته ای کشورمان هستند.

* تاریخچه برنامه هسته ای ایران
برنامه هسته‌ای ایران که در سال 1329 آغاز شده بود با تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران و امضای قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر در سال 1353 شکل جدی به خود گرفت.
ایران در سال 1337 (1958میلادی )، به عضویت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (I.A.E.A) درآمد و در سال 1347 (1968)، پیمان عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای (N.P.T) را امضا کرد.
استفاده از انرژی هسته‌ای با ایجاد سازمان انرژی اتمی ایران و پروژه رآکتور اتمی بوشهر آغاز شد.
برنامه ایران در سال 1353 (1974) این بود که در عرض بیست سال، چرخه کامل سوخت را بومی کرده و 23 هزار مگاوات برق را از طریق 22 نیروگاه هسته‌ای تامین کند.

* آغاز و توقف ساخت نیروگاه اتمی بوشهر توسط آلمان ها
مجری طرح نیروگاه اتمی بوشهر گفت: یک سال بعد از تـاسیس سازمـان انرژی اتمی ایران در سال 1354 این سازمان با بخش تکنولوژی و تحقیقات سازمان انرژی اتمی آلمان غربی موافقتنامه‌ای برای همکاری‌های بلند مدت امضا کرد و درپی آن شرکت ' کرافت ورک یونیون' یکی از شرکت ‌های وابسته به ' زیمنس آلمان ' ساخت 2 واحد نیروگاه اتمی هریک به توان اسمی یکهزارو 350 مگاوات و توان خالص یکهزار و 196مگاوات را در بوشهر برعهده گرفت.
محمود جعفری افزود: براساس قرارداد ایران با آلمان برای ساخت 2 واحد نیروگاهی در بوشهر 7.2 میلیارد مارک ( واحد پول آلمان) قرارداد منعقد شده بود و براین اساس 5.6 میلیارد مارک به طرف آلمانی پرداخت و تجهیزات زیادی از واحد یکم و دوم ساخته شده بود.
وی اظهارداشت: در سال1357 با پیروزی انقلاب اسلامی، عملیات ساخت این نیروگاه‌ها به دلیل مصوبه هایی که در اروپا درباره ممنوعیت ارسال تجهیزات هسته ای به ایران تصویب شده بود متوقف و قرارداد بین ایران و آلمان ها فسخ شد.
جعفری اضافه کرد: در طول سال های جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران نیروگاه اتمی بوشهر بارها مورد حمله قرار گرفت که علاوه بر آسیب رسیدن به تجهیزات نیروگاه تعدادی از کارکنان آن نیز شهید شدند.

* امضای قرارداد با روسیه برای تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر
جعفری اظهار داشت: در 30 خرداد سال 1368 با سفر رئیس جمهوری وقت ایران به روسیه موافقت نامه هسته ای میان 2 کشور تدوین و متعاقب آن در آبان 73 قرارداد کاملی از همکاری هسته ای ایران و روسیه امضا شد.
وی بیان کرد: با امضای این قرارداد ورود تجهیزات، نیروها و ساخت واحد یکم نیروگاه بوشهر آغاز و پیمانکار ایرانی جذب شد ودر شهریور ماه سال 1386 با تحویل 82 تن سوخت اولین اقدام برای هسته ای شدن نیروگاه بوشهر برداشته شد.
جعفری گفت: با انجام موفقیت آمیز سوخت گذاری مجازی در اسفند ماه 1387 و انجام تست های لازم سرانجام در 30 مرداد ماه 1389 قلب اولین نیروگاه هسته ای به تپش درآمد.
وی یادآور شد: نیروگاه اتمی بوشهر در 9 شهریور ماه سال 1391 با 100 درصد قدرت به شبکه سراسری متصل و هزار مگاوات برق در نیروگاه اتمی بوشهر تولید شد.
جعفری ادامه داد: همچنین در سال 1392، تحویل موقت نیروگاه اتمی بوشهر به نیروهای ایرانی انجام و آنها مسئولیت بهره برداری از واحد یکم را به عهده گرفتند.

*تولید برق از نیروگاه اتمی بوشهر
رئیس نیروگاه اتمی بوشهر گفت: این نیروگاه از آغاز بهره برداری و فعالیت تاکنون 34 میلیارد کیلووات ساعت تولید برق داشته که از این میزان 31 میلیارد کیلووات ساعت تحویل شبکه سراسری شده است.
حسین غفاری افزود: از 11 اردیبهشت امسال تاکنون میزان تولید نیروگاه اتمی بوشهر 6.1 میلیارد کیلووات ساعت بوده که از این میزان 5.5 میلیارد کیلووات ساعت تحویل شبکه سراسری شده است.
وی یادآور شد: براساس برنامه ریزی انجام شده امسال باید 297 شبانه روز کار موثر در نیروگاه اتمی بوشهر انجام شود که 253شبانه روز آن عملیاتی است و دهه اول اسفند به دلیل تعویض سوخت و تعمیرات نیمه اساسی فعالیت این نیروگاه متوقف می شود.
وی بیان کرد: تولید برق نیروگاه اتمی بوشهر باعث صرف جویی در مصرف 50 میلیون بشکه نفت خام شده و از نظر زیست محیطی نیز از تولید 29 میلیارد تن گازهای آلاینده به صورت دوره ای و تجمعی جلوگیری شده است.

* ایمنی نیروگاه اتمی بوشهر برمبنای اصل دفاع از عمق استوار است
غفاری، ایمنی در نیروگاه اتمی بوشهر را برپایه اصل دفاع در عمق دانست و اضافه کرد: در مسیر آلاینده‌های نیروگاه‌های اتمی بوشهر چهار سد مختلف در نظر گرفته شده است که کمک می‌کند تا اگر نشتی هم اتفاق بیافتد، نشتی در خود نیروگاه مهار شود.
رئیس نیروگاه اتمی بوشهر گفت: غیر از این سدهای فیزیکی یک سری سطوح را طراحی می‌کنیم که این سطوح از سدهای فیزیکی مراقبت می‌کنند.
وی اضافه کرد: سیستم‌های ایمنی نیروگاه اتمی بوشهر چهارگانه است و هر یک از این کانال‌های ایمنی به طور 100 درصد می‌تواند دستورالعمل‌های خود را انجام دهند.
غفاری با اشاره به امضای قرارداد با اتحادیه اروپایی در ارتباط با مباحث فوکوشیما و استرس‌ تست نیروگاه اتمی، اضافه کرد: تجهیزات پرتابل خریداری شده است و تولید مدارک و مستندات لازم در دست اقدام است تا به تایید نظام ایمنی کشور برسد.
وی درباره ایمنی نیروگاه اتمی بوشهر در مقابل زلزله گفت: بازرسی‌های داخلی و خارجی به صورت مستمر از نیروگاه اتمی انجام و ارتباط گسترده‌ای با آژانس و انجمن‌های مختلف وجود دارد.
رئیس نیروگاه اتمی بوشهر بیان کرد: این نیروگاه دارای کمیته پدافند غیرعامل، مدیریت بحران است و تیم‌ های عملیات اضطراری تخصصی نیز تشکیل شده است.
وی یادآور شد: نیروگاه اتمی بوشهر دارای سه مرکز مدیریت بحران مجهز برای مدیریت حوادث و آزمایشگاه پایش محیطی است که از پیشرفته ‌ترین آزمایشگاه‌هاست و علاوه بر نیروگاه، شهر بوشهر و شهرهای اطراف را نیز پوشش می ‌دهد.
رئیس نیروگاه اتمی بوشهر گفت: پایش محیطی سیار، تشکیل تیم‌های اضطراری و اجرای تمرین های تیم‌ها به صورت هر سه ماه یک بار انجام می شود.
رئیس نیروگاه اتمی بوشهر در باره رزمایش پدافند پرتوی نیروگاه اتمی بوشهر گفت: این رزمایش با سناریو آلودگی محیط اطراف نیروگاه اتمی بوشهر با هدف ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی در زمان آلودگی نیروگاه اجرا می‌ شود.
وی با اشاره به تمرین تخلیه درقالب این رزمایش اضافه کرد: نرم‌افزار جامع و کاملی برای اجرای این پدافند در نظر گرفته شده است و تمرین اطفای حریق نیز از دیگر مراحل این رزمایش است.
غفاری یادآور شد: نیروگاه اتمی بوشهر یک نیروگاه هزار مگاواتی در کنار خلیج فارس است که توان حرارتی رآکتور این نیروگاه سه هزار مگاوات و توان الکتریکی هزار مگاوات است.
وی اضافه کرد:‌ هر بارگذاری که در نیروگاه اتمی بوشهر انجام می شود، به مدت 290 تا 306 روز موثر را بسته به چیدمان می‌تواند در شبکه به هزار مگاوات کار کند.
رئیس نیروگاه اتمی بوشهر تعداد مجتمع‌های سوخت بارگذاری شده در راکتور این نیروگاه 163 بسته است که این نیروگاه برای اولین بار در سال 90 بارگذاری سوخت شد و توانستیم بعد از انجام تست‌های مختلف به شبکه وصل شویم.

* ساخت 2 واحد نیروگاهی جدید در استان بوشهر
مجری طرح نیروگاه اتمی بوشهر گفت: ساخت واحدهای دوم وسوم نیروگاه اتمی بوشهر با تجربه اندوزی جوانان ایرانی آغاز و همه پیمانکاران ما در ساخت این 2 نیروگاه ایرانی سهیم هستند.
جعفری افزود: طرف روس ملزم شده است همه کارهای اجرایی خود را از طریق پیمانکاران ایرانی انجام دهند تا بتوانیم سهم بسیار خوب و ارزنده ای را در ساخت 2 نیروگاه دیگر انجام دهیم و از تجیهزات کارخانه ها و تولیدات ایرانی در این نیروگاه ها استفاده شود.
وی یادآور شد: کمبود بارش و پایین بودن سفره های زیرزمینی از جمله معضلات استان بوشهر است که امیدواریم این چالش با راه اندازی فازهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر برطرف شود.
وی افزود: آماده سازی سایت واحدهای دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر در حد قابل توجهی پیشرفت داشته و این امید واری وجود دارد اوایل تابستان سال آینده بتن ریزی ساختمان راکتور برای واحد شماره 2 که یکی از نقاط کلیدی پروژه است، اتفاق افتد.