نشست ورشو خللی در اتحاد اروپا با ایران وارد نمی کند

به گزارش ایران اکونومیست؛ 'جرمی شاپیرو' از اعضای ارشد اندیشکده شورای اروپایی روابط خارجی، 'الی گرانمایه' از اعضای سیاستگذار این اندیشکده و 'پیوتر بورس' رئیس این اندیشکده در ورشو در مطلبی با عنوان 'نشست ورشو؛ چه چیزی پشت آن قرار دارد؟' افزودند: 'مایک پمپئو' وزیر امور خارجه ایالات متحده به تازگی اعلام کرده است که آمریکا و لهستان به طور مشترک میزبان اجلاس سرانی خواهند بود که هدف آن 'اطمینان یابی از اینست که 'ایران عنصر اصلی بی ثبات کننده' در خاورمیانه نیست. با توجه به برگزاری این نشست در ورشو در تاریخ 12-13 فوریه '23 تا 24 بهمن)، این نشست یک نشست بحث برانگیز چه در اروپا و چه در تهران شناخته می شود؛ همایشی که می تواند نشانه ای از بازشدن گره اتحاد اروپا نسبت به سیاست های ایران باشد.
در ادامه مطلب مندرج در این نشریه آمریکایی می خوانیم: کارشناسان اندیشکده 'شورای اروپایی روابط خارجی' به چگونگی دیدگاه ایالات متحده، لهستان و ایران به این نشست می پردازند و اقداماتی برای دیگر کشورهای اروپایی توصیه می کنند.
- دیدگاه واشنگتن نسبت به این نشست از نظر 'جرمی شاپیرو' از اعضای ارشد اندیشکده شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا: چه می شود اگر آنها نشستی درباره نفوذ بدخواهانه ایران در خاورمیانه برگزار کنند و هیچ کس در آن حضور پیدا نکند؟ در مورد اجلاس فوریه، ایالات متحده و لهستان قصد دارند حدود 70 کشور را به این نشست دعوت کنند، هرچند ایران تاکنون به این نشست دعوت نشده است.
هدف از این نشست احتمالا ادامه اقدامات ضدایرانی آمریکا است و واشنگتن می خواهد به نوعی در رسانه ها اینگونه تصور شود که ایالات متحده و پمپئو 'در حال انجام کاری' هستند.
وزرای امور خارجه روسیه و فرانسه و نمایندگان عالیرتبه اتحادیه اروپا پیش تر گفته اند که به این نشست نخواهند رفت. انگلستان، آلمان و چین هم ممکن است تصمیم مشابهی بگیرند. روشن نیست این ائتلاف که شامل هیچ یک از طرفین توافق هسته ای ایران به غیر از ایالات متحده نمی باشند قرار است در پایان چه دستاوردی داشته باشند.
در اطلاعیه رسمی مشترک این نشست با توصیف نفوذ ایران که به امضای برخی کشورهای عرب سنی و متحدان ایالات متحده بدون ارتباط با خاورمیانه هم رسیده، آمده است هدف آن انزوای ایران است.
لحظه ای که این ایده از دهان پمپئو بیرون آمد، گمانه زنی های فراوانی رخ داد که واشنگتن به دنبال تفرقه اتحاد اروپا نسبت به ایران بود. اما ایجاد تفرقه در اتحادیه اروپا در برابر ایران اقدام چندان دشواری نیست و تنها کاری که واشنگتن باید بکند این است که اروپایی ها را جدی بگیرد و سیاست هایی برای بهره برداری از شکاف ایجاد شده میان کشورهای اروپایی در خصوص ایران به ویژه انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا، را طراحی کند.
اما رویکرد احمقانه دولت ترامپ نسبت به ایران بیش تر سبب اتحاد اروپایی ها شده است.
درواقع هدف از تشکیل نشست اینچنینی متناسب با سیاست ایالات متحده نسبت به ایران است که تا به امروز بیشتر بر روی ورودی تمرکز کرده تا خروجی.
آمریکا قصد دارد تا فشار بر ایران را حفظ کند، اما هرگز نمی داند چگونه انتظار می رود این فشار به رفتار بهتر ایران منجر شود. آیا ایالات متحده به دنبال تغییر رژیم است یا فروپاشی اقتصاد ایران، یا شاید با تشدید تحریم ها علیه ایران به دنبال مقدمه ای برای جنگ است؟
پاسخ این پرسش ها به طور دقیق مشخص نیست حتی برای خود واشنگتن. لذا در این شرایط ایجاد تفرقه در میان اعضای اتحادیه اروپا زمانی شما نمی توانید به اعضای آن توضیح دهید که دقیقا برای چه چیزی باید تقسیم شوند،
در وضعیت کنونی، اتحادیه اروپا براین باور است که، به غیر از بازتاب خصمانه این نشست، ایالات متحده هیچ راهبرد موثری برای ایران ندارد. بنابراین یک نشست بی معنی در لهستان هیچ تغییری در این موضوع نخواهد کرد.
- دیدگاه تهران نسبت به این نشست از نظر 'الی گرانمایه' از اعضای سیاستگذار اندیشکده شورای اروپایی روابط خارجی: جای تعجب نیست که تصمیم ورشو برای همکاری با دولت ترامپ در میزبانی این نشست در تهران واکنش هایی در پی داشت.
'محمد جواد ظریف' وزیر امور خارجه ایران به سرعت در توئیتی با یادآوری زمانیکه ایران بیش از هزار پناهنده لهستانی را در خود جای داد، گفت: 'دولت لهستان نمی تواند این شرم را از چهره خود پاک کند. در حالیکه ایران در جنگ جهانی دوم لهستان را نجات داد، اکنون لهستان میزبان این سیرک ضد ایرانی است'.
مقامات ایرانی دیگر این نشست را 'بازی' دشمنان ایران توصیف کردند و هشدار دادند که اشتباه محاسباتی لهستان با یک پاسخ 'جدی و غیرقابل انعطاف' از سوی ایران همراه خواهد بود.
از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد خبر برگزاری چنین نشستی تازگی چندانی برای ایران نداشت و ماه ها بود که شایعه برگزاری چنین نشسی از سوی آمریکا دست به دست می چرخید. برخی بر این باور بودند که هدف این رویداد تحت تاثیر قرار دادن 40 امین سالگرد انقلاب اسلامی است.
تهران این نشست را تلاش دیگر آمریکا برای انزوای ایران قلمداد کرده و تفرقه میان اعضای اتحادیه اروپا بر سر ایران را هدف دیگر این نشست می داند. ایران می داند دولت ترامپ تلاش های بسیاری برای متقاعد کردن اروپایی ها برای پیوستن به کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران بکار برده است؛ تلاش هایی که تهران تمایل دارد از آن دوری کند.
در پاسخ به نشست اعلام شده، ایران تاکنون سفیر لهستان در تهران را احضار و یک جشنواره فیلم لهستانی را لغو کرده که قرار بود ماه جاری برگزار شود. در این میان برخی براین باورند که ایران بهتر است شرایط صدور روادید برای گردشگران لهستانی را دشوارتر کند. فراتر از همه اینها روشن نیست تهران چه اقدام تلافی جویانه ای برای جبران کشورهای شرکت کننده در این همایش در سر دارد.
لهتسان برای جلوگیری از شدت گرفتن تنش میان دو کشور، هیاتی متشکل از معاون وزیر امور خارجه لهستان را به تهران فرستاد. هرچند این دیدار از تنش میان دو کشور تا حدودی کاسته، اما تهران اعلام کرده است از توضیحات هیات لهستانی قانع نشده است. احتمالا ایران گزینه های کامل خود را بر مبنای آنچه که از نشست ورشو به دست می آید و مهمتر از آن سطح حضور نمایندگان اروپا در این نشست قرار داده است.
در نهایت اگر این نشست بی نتیجه بماند ممکن است ایران اقدام شدیدی در پیش نگیرد ولی می تواند از آن به عنوان یکی دیگر از تلاش های شکست خورده واشنگتن برای تحریک جامعه بین الملل علیه تهران استفاده کند.
-دیدگاه لهستان نسبت به این نشست از نظر 'پیوتر بورس' رئیس این اندیشکده در ورشو:
لهستان انتخاب درستی برای برگزاری یک نشست مربوط به خارومیانه نیست، چراکه این کشور روابط تنگاتنگی با ابران ندارد و حضور ورشو در خاورمیانه چندان زیاد نبوده است. ورشو به عنوان پایتخت یک عضو اتحادیه اروپا از اروپای مرکزی و یکی از اعضای ناتو، جایگاهی همچون ژنو، هلسینکی یا وین را در مذاکرات چندجانبه ندارد.
از طرفی این فرض که علاقه لهستان به برگزاری یک نشست بحث برانگیز برای مشارکت ویژه با ایالات متحده است، چندان اشتباه نیست. تصمیم آمریکا در مورد افزایش بیشتر حضور نظامی آمریکا در لهستان در ماه مارس سال 2019، انتظار می رود اولویت مطلق سیاست امنیتی و خارجی لهستان باشد. بنابراین اکنون زمان مناسبی برای مخالفت با خواسته های آمریکا نیست، به ویژه برای دولتی که حس همدردی بسیاری با ترامپ و ازسوی دیگر روابط تنگاتنگی با متحدان خود در اتحادیه اروپا دارد.
از طرفی، فراموش نکنیم هرچند ورشو هرگز دست از حمایت از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) برنداشته و لهستان معتقد است، در حالیکه اتحادیه اروپا باید سعی در نجات توافقنامه داشته باشد، انجام این کار به هر قیمتی، اقدام مناسبی نیست.
اما در این میان کشورهای اروپایی چه اقداماتی باید انجام دهند؟
از نقطه نظر الی گرانمایه، نشست ورشو بسیاری از پایتخت های اروپایی را نگران کرده است. سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه در پی جلوگیری از هرگونه تلاش دیگر که منجر به افول توافق هسته ای شود، هستند. در حالیکه آنها به طور کلی موافقند که رفتار منطقه ای ایران باید تغییر کند، با رویکرد ضدایرانی ایالات متحده مخالف هستند و معتقدند این امر به بی ثباتی بیشتر در منطقه منجر می شود.
در نهایت بهترین سناریو برای اروپا شرکت نکردن در این نشست است. هرچند که در حال حاضر هم تعدادی از وزرای اروپایی از حضور در این نشست سرباز زده اند. همچنین نشانه هایی وجود دارد که ایالات متحده در پی بازبینی اهداف این نشست است و می خواهد تمرکز آن را از ایران بر روی سایر مسائل قرار دهد تا مانع از عدم حضور بسیاری از سران شود که خود می تواند شرمساری بسیاری برای واشنگتن در پی داشته باشد.
بنابراین بهترین اقداماتی که اروپا در این راستا می تواند انجام دهد:
اجتناب از فرستادن هیاتی عالیرتبه به این نشست است. پیش از این نشست، دولت های اتحادیه اروپا باید از یک موضع مشترک نسبت به ایران که توسط وزرای خارجه در سطح کمیته امور خارجه امضا شده حمایت کنند.
اروپایی ها باید بیش از هرچیز بدانند یک موضع مشترک موافق با توافق هسته ای و حمایت از ساز وکار ویژه مالی برای ادامه تجارت با ایران بهترین راه حل وضعیت موجود است.
آنها همچنین قبل از شرکت در نشست لهستان، باید بدانند که از هدف نهایی این نشست آگاه هستند و هوشیارانه در راستای جلوگیری از هر سناریویی که لهستان و ایالات متحده به عنوان برگزارکنندگان این نشست تدارک دیده اند، مراقب باشند در دام آنها نیفتند.
'تارنمای لوبلاگ از نام جیم لوب سردبیر این تارنما، روزنامه نگار کهنه کاری که گزارش های تحلیلی از سیاست خارجی واشنگتن در قبال خاورمیانه می نوشت گرفته شده است. این تارنما اولین وبلاگ برای دریافت جایزه 'آرتور راس' برای گزارش گیری و تجزیه و تحلیل مستقل از آکادمی دیپلماسی آمریکا در سال 2015 بود. این تارنما در سال 2008 راه اندازی شد و هدفش بیشتر تحلیل سیاستهای اتخاذ شده از سوی واشنگتن در قبال تهران بود'.