به گزارش ایران اکونومیست به نقل از پایگاه خبری بانک مسکن- هیبنا، یکی از چالش های اصلی دولت و سیاست گذار پولی در سال های گذشته در اختیار قرار دادن تسهیلات بلندمدت و ارزان قیمت به جامعه به خصوص در زمینه تامین مالی خرید و ساخت مسکن بوده است. در واقع رویکرد دولت این بوده که به جای تمرکز بر ساخت مسکن ارزان قیمت، که تبعات غیر قابل جبرانی بر پایه پولی داشته است، بتواند هزینه تسهیلات دهی را برای جامعه هدف خود در خانوارهای با درآمد متوسط کاهش داده و از این طریق بتواند قدرت تقاضا در بازار مسکن را افزایش دهد. بررسی ها نشان می دهد که این روند به وقوع پیوسته و در حال حاضر بانک مسکن انواع تسهیلات خرید و ساخت را با نرخ های پایین و تک رقمی ارایه می کند، به نوعی که میانگین نرخ تسهیلات دهی در این بانک به رقم 13.74 درصد رسیده است. بانک مسکن تسهیلات خرید مسکن از محل صندوق پس انداز مسکن یکم را با نرخ سود 6 درصد در بافت های فرسوده پرداخت می کند. هیچ کدام از تسهیلات این بانک، با نرخ سود بیش از سقف مصوب پرداخت نمی شود و همچنین بانک مسکن هرگز در پرداخت نرخ سود به سپرده گذاران، از سقف مجاز تعیین شده توسط شورای پول و اعتبار عبور نکرده است.
اگر چه تابع هدف بانک مسکن کاهش نرخ سود تسهیلات به زیر سطح کنونی است، اما از نگاه مسوولان این بانک، کاهش بیشتر این نرخ نیاز به کاهش قیمت تمام شده پول دارد که در شرایط کنونی بسترهای آن لازم نیست. در حال حاضر آمار دقیقی از متوسط نرخ تسهیلات دهی در کل کشور وجود ندارد، اما به نظر نمی رسد که میانگین نرخ تسهیلات دهی در بازار پول کشور کمتر از 19 درصد باشد.
بنابراین این آمار نشان می دهد که فاصله قابل توجهی میان نرخ تسهیلات بانک مسکن و متوسط تسهیلات کل کشور دارد، به نوعی که این بانک کم ترین نرخ سود بانکی را برای مشتریان خود در نظر گرفته است.
بانک مسکن در راستای وظایف تخصصی و توسعه ای خود به دنبال این است که تسهیلات بلندمدت و کم بهره را در اختیار مشتریان خود قرار دارد و در این راستا هدف اصلی خود را کسب سود از تسهیلات دهی قرار نداده است، اما در این راستا با چالش هایی روبرو است که نیاز است برای تداوم سیاست های تسهیلات دهی این بانک مورد توجه قرار گیرد. نخست این که به گفته مسوولان وزارت امور اقتصاد و دارایی، این بانک از معدود بانک هایی بوده که در سال های گذشته، همواره مصوبات شورای پول و اعتبار را در نرخ سود تعیین شده برای سپرده گیری را رعایت کرده است و از این حیث وارد جنگ رقابتی برای افزایش نرخ سود نشده است. این موضوع بعضا باعث ایجاد چالش هایی برای جذب منابع بیشتر برای بانک شده است. نکته دوم این که مسوولان دولت و بانک مرکزی همواره بر پایین بودن نرخ سود تسهیلات حوزه مسکن تاکید کردند و این بانک نیز این موضوع را در اهداف اصلی خود قرار داده است، اما این موضوع باعث نشده که نوع برخورد سیاستگذاران با این بانک از نظر توجه به یک بانک تخصصی و توسعه ای تغییر کند. این در حالی است که در تمام کشورهای دنیا، بخشنامه ها و دستورالعمل های بانک های تجاری با بانک های تخصصی و توسعه ای متفاوت است و این موضوع باعث می شود که بانک های تخصصی و توسعه ای را از دغدغه های مدنظر بانک های تجاری دور نگه دارد، تا بتواند به اهداف تعیین شده برای خدمات مالی ارزان قیمت تمرکز داشته باشد. این در حالی است که در سال های گذشته این نوع نگاه وجود نداشته و به رغم پایین بودن نرخ سود تسهیلات بانک مسکن، شیوه تامین منابع این بانک با دیگر بانک ها تفاوت قابل توجهی نداشته است. اگر چه در این سال ها، حمایت هایی در خصوص افزایش توان تسهیلات دهی بانک مسکن صورت گرفته، اما نیاز است که برای تداوم تسهیلات دهی پایدار و ارزان قیمت، این حمایت ها به شکل هدفمند و با تغییر نگاه به عنوان یک بانک تخصصی و توسعه ای در کشور صورت گیرد، تا حمایت های مالی این بانک از اقشار متوسط برای تقویت سمت تقاضا در بازار مسکن افزایش یابد.
مهمترین پیش نیاز برای حمایت سازنده از بانک توسعه ای – تخصصی مسکن، افزایش سرمایه نقد در اختیار بانک مسکن است.
