به گزارش ایران اکونومیست به نقل از شانا؛ پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس روزانه با پالایش ۳۶۰ هزار بشکه میعانات گازی با ارزش میدان مشترک پارس جنوبی و تبدیل آن به فرآورده‌های سبک و باکیفیت، کشور را در مسیر خودکفایی در تامین بنزین مورد نیاز قرار داده است.
ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس با ظرفیت دریافت روزانه ۳۶۰ هزار بشکه خوراک از میدان مشترک پارس جنوبی در قالب ۳ فاز ۱۲۰ هزار بشکه‌‌ای از سال ۱۳۸۵، با هدف حفظ و استمرار عملیات برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی، کاهش آلایندگی‌های محیط زیستی و کمک به خودکفایی کشور در تامین فرآورده‌های راهبردی انرژی آغاز شد.
فاز سوم این پالایشگاه در روزهای گذشته به بهره‌برداری رسید و با تولید روزانه ۴۵ میلیون لیتر بنزین و ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل باکیفیت در این پالایشگاه، سقف تولید بنزین کشور به روزانه ۱۰۵ میلیون لیتر رسید و کشور در شرایط باثباتی به لحاظ تولید فرآورده‌های باکیفیت قرار گرفت و از واردات بنزین بی‌نیاز شد. در گزارش پیش رو نگاهی داریم به ابعاد و ویژگی‌های برتر این پالایشگاه که از نظرتان می‌گذرد.
عملیات ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان را با خود یدک می‌کشد، در زمینی به مساحت ۷۰۰ هکتار در سال ۸۵ در جوار پالایشگاه بندرعباس آغاز شد و خوراک آن به وسیله یک خط لوله ۴۸۵ کیلومتری از پالایشگاه‌های گازی پارس جنوبی تامین می‌شود.
در نقش و اهمیت ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس در کشور همین بس که ۵۵ درصد بنزین کشور در این پالایشگاه تولید می‌شود و می‌توان آن را به‌ویژه در شرایط خاص سیاسی امروز ایران، ستاره خودکفایی ایران در بنزین و نماد اقتصاد مقاومتی خواند.
با احداث پالایشگاه ستاره خیلج‌فارس و از محل تولیدات دو فاز نخست این پالایشگاه، تولید بنزین کشور در پنج سال گذشته، ۴۵ درصد افزایش یافته و تولید بنزین یورو ۴ و ۵ کشور ۱۳ برابر شده است و اگر در مصرف بنزین نیز صرفه‌جویی‌های لازم در کشور انجام و مصرف بیش از حد مهار شود، صادرکننده بنزین خواهیم شد.
حسن روحانی رئیس جمهوری در آیین بازگشایی فاز دوم این پالایشگاه گفت: ایران ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد و روزانه ۸۰ میلیون لیتر بنزین در کشور سوزانده می‌شود که در هیچ جای دنیا چنین مصرفی وجود ندارد و ما نمی‌توانیم سالی یک فاز برای افزایش ۸ درصدی مصرف بنزین در کشور در مدار قرار دهیم و باید پس از این، خودکفایی بنزین در کارخانه‌های خودروسازی پیگیری شود.
بیژن زنگنه وزیر نفت نیز درباره این پالایشگاه می‌گوید: ستاره خلیج‌فارس ابتدا کلاف پیچیده‌ای بود که باز کردن گره‌های آن صبر و حوصله زیادی می‌خواست و خوشبختانه همکاران ما در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) و شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (اویک) و شرکت راه‌اندازی و بهره‌برداری صنایع نفت (اویکو) برای موفقیت این طرح تلاش و همکاری بی‌وقفه‌ای داشتند.
وی تاکید می‌کند: در گذشته کشورهای خارجی با تحریم روی کمبود بنزین فشار می‌آوردند، در حالی که با بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس در تولید بنزین به ثبات رسیده‌ایم و از بابت تحریم‌ها نگرانی نداریم.
در همین حال، علیرضا صادق‌آبادی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در نشست خبری افتتاح فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت: مسیر خودکفایی بنزین از پالایشگاه‌سازی نمی‌گذرد، بلکه بهینه‌سازی در مصرف سوخت، متنوع‌سازی سبد سوخت کشور و دیگر راه‌های مدیریت مصرف انرژی باید مدنظر قرار بگیرد، زیرا با همین رشد ۷ درصدی سالانه در مصرف بنزین کشور، در صورت عدم مدیریت صحیح مصرف تا سال ۱۴۱۲ فاصله تولید و مصرف بنزین در کشور به روزانه ۱۹۵ میلیون لیتر خواهد رسید.
** جوانان در ستاره خلیج فارس
به لحاظ نیروی انسانی، پالایشگاه ستاره خلیج فارس را می‌توان جوان‌ترین پالایشگاه کشور دانست که در آن بیش از ۱۰ هزار نیروی متخصص جوان، تجربه‌هایی گرانقدر اندوختند. میانگین سنی کارکنانی که این پروژه بزرگ را ساختند و به تولید رساندند، حدود ۳۳ سال است و جوانگرایی هم در عرصه نیروهای میدانی و هم در حوزه مدیریت به چشم می‌خورد.
خوشبختانه در این طرح ترکیب تجربه‌گرایی و جوانگرایی بسیار موثر بوده و با انجام اقدام‌های اجرایی از سوی نیروهای جوان و پرانرژی و اتاق فکر از سوی افراد با تجربه، نتایج شگرفی از جمله بومی‌سازی دانش فنی ساخت پالایشگاه میعانات گازی و بهره‌گیری از صنایع داخلی حاصل شد.
** محرومیت‌زدایی با محوریت تولید
محمد علی دادور مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس یکی از دستاوردهای احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس را محرومیت‌زدایی از مناطق مختلف کشور به ویژه جنوب ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی پالایشگاه در جنوب‌غربی شهر بندرعباس عنوان می‌کند و می‌گوید: پالایشگاه ستاره با ایجاد زنجیره‌ای از تولید و اشتغال در صنایع پالایشی و دیگر صنایع جانبی وابسته، سهم خود را در محرومیت‌زدایی از این منطقه ایفا می‌کند.
** پالایشگاه رکورد‌ها
دومین آبگیر بزرگ ایران در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس احداث شده است؛ با دانش فنی و توان متخصصان داخلی امروز تامین آب پالایشگاه از طریق دریا صورت می‌پذیرد و آبگیری از دریا به مساحت سه هکتار و به ظرفیت ۲۰۰ هزار متر مکعب در ساعت از طریق دو خط لوله ۸۸ اینچی به طول ۶ کیلومتر انجام می‌شود. خودکفایی در تامین برق مورد نیاز به وسیله هفت دستگاه توربین گازی و دو دستگاه توربین بخار و برق پشتیبان از طریق برق سراسری با دیماند ۲۵ مگاوات ساعت نیز یکی دیگر از رکوردهای پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به شمار می‌رود.
افتتاح دو فاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس در بازه زمانی کمتر از ۱۴ ماه با توانمندی نیروهای کارآزموده داخلی، راه‌اندازی و بهره‌برداری از فاز سوم پالایشگاه در مدت هفت ماه با تولید روزانه ۴۵ میلیون لیتر بنزین و ۱۵ میلیون لیتر نفت‌گاز با کیفیت و روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تن گاز مایع از دیگر برتری‌های این طرح عظیم ملی است.
در فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس همچنین بزرگ‌ترین راکتور واحد تصفیه هیدروژنی نفتای (NHT) خاورمیانه به وزن ۷۵۰ تن با ثبت رکوردی جدید، ۲۱ ساعته بارگذاری شده است.
اجرا و راه اندازی کمپرسور زیمنس ۵۲۵۱ به عنوان قلب تپنده واحد بنزین‌سازی با کنار گذاشتن وندور مربوطه از پروژه، نوشتن logic کوره‌ها و کمپرسورها از سوی گروه کنترل پالایشگاه بدون وندور خارجی، نصب تابلوهای کنترل در ساختمان SRR با توجه به حجم بالای کانکشن کابل‌ها به تابلوهای کنترل، پایپینگ پروژه شامل ساخت و نصب اسپول‌ها، هایدروتست، فلاشینگ و... در مدت پنج ماه (استاندارد جهانی ۳۰ ماه است)، لودینگ کاتالیست راکتورها در کوتاه‌ترین زمان ممکن و... از شاهکارهای ثبت شده در اجرای این پروژه بوده است.
** ایرانی‌ترین پالایشگاه
استفاده از بیش از ۷۰ درصد تجهیزات از صنایع داخلی کشور، اختصاص بیشترین سهم از ساخت داخل در میان پروژه‌های نفتی، اجرای نزدیک به ۱۰۰ درصد پروژه ازسوی نیروهای داخلی، دخیل بودن بیش از ۱۷ هزار نیروی جوان در اوج کار، بومی‌سازی سیستم تصفیه آب دریا، ساخت کاتالیست‌های واحد ایزومریزاسیون و سی‌سی‌آر از سوی یک شرکت داخلی، بومی‌سازی سامانه کنترل هیتر کوره‌های پالایشگاه از سوی نیروهای داخلی و داخلی بودن ۹۵ درصد راه‌اندازی‌های این طرح که همه و همه می‌تواند تاییدکننده مهر ایرانی‌ترین پالایشگاه کشور بر پیشانی ستاره باشد.
** بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی دنیا
عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی دنیا و نخستین در خاورمیانه به پالایشگاه ستاره خلیج فارس ایران تعلق دارد که افتخاری بزرگ است.
علیرضا صادق آبادی معاون جوان وزیر نفت معتقد است، سایر کشورها هیچ وقت فرصت ساخت چنین پالایشگاهی را نخواهند داشت، زیرا به منابع میعانات گازی دسترسی ندارند.
وی گفت: میعانات گازی استحصال شده از فرآیند تصفیه گاز در عسلویه یا باید به فروش می‌رسید یا در طبیعت رها می‌شد که یک فاجعه زیست محیطی به همراه داشت، یا به تعطیلی فازهای پارس جنوبی منجر می‌شد و اینچنین بود که ایده ساخت بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی دنیا با توجه به مزایای خوراک میعانات گازی از جمله پایین بودن گوگرد آن نسبت به نفت و تبدیل ۷۰ درصد هر بشکه به فرآورده با کیفیت بنزین است.
** اثرهای زیست محیطی
فرآورده‌های تولیدی در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به لحاظ زیست محیطی در مقایسه با دیگر پالایشگاه‌های کشور از کیفیت مطلوب‌تری برخوردارند و به تایید رئیس سازمان ملی استاندارد، مقدار مواد آروماتیک آن از جمله بنزن در شرایط بسیار مطلوبی قرار دارد.
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز معتقد است: پالایشگاه ستاره خلیج فارس دارای فناوری پاک و کمک‌کننده به رفع آلودگی محیط زیست بوده و محصولات تولیدی آن از جمله بنزین با اکتان بالای ۹۱ و بنزن زیر یک درصد آن، دارای بیشترین سازگاری با محیط زیست است.
در حقیقت می‌توان گفت به تولید رسیدن محصولات با ارزش در ستاره می‌تواند ترغیب و تشویق‌کننده صنعت خودروسازی برای وارد کردن خودروهایی با موتورهای با کیفیت بهتر در بازار باشد.
** تقویت قدرت دیپلماسی
محمد علی دادور مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس معتقد است: موقعیت مکانی این پالایشگاه و تولید محصولات با ارزش افزوده بالای آن، شرایطی را ایجاد کرده است که محصولات این پالایشگاه متقاضی زیادی در داخل و خارج از کشور داشته باشد و در صورتی که بتوانیم نقشه راه منسجم و درستی را ترسیم و پیاده کنیم، می‌توانیم در بازاریابی محصولات موفق باشیم.
وی گفت: موقعیت مکانی این پالایشگاه موجب شده است هزینه حمل‌ونقل که یکی از مسائل تاثیرگذار بر قیمت تمام شده محصول است، حذف شود و کشورهای منطقه از جمله عراق، افغانستان و... متمایل به خرید این محصولات باشند و با افزایش تولید بنزین در این پالایشگاه، کشورمان می‌تواند بر قیمت بنزین در منطقه تاثیرگذار باشد و از این حیث پالایشگاه ستاره خلیج فارس برگی برنده در صنعت نفت کشور محسوب می‌شود که قدرت دیپلماسی انرژی کشور را به نحو قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد.
** احداث فاز ۴ ستاره با تجهیزات و تامین‌کننده‌های داخلی
عملیات ساخت، تسطیح و خاکبرداری این فاز به صورت رسمی از شهریور ماه سال ۹۷ آغاز شد و طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است در کمتر از دو سال آینده با استفاده از تجارب گذشته و بدون نیاز به تامین‌کننده‌های خارجی ساخته شود. به گفته علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران بیش از ۹۰ درصد تجهیزات این فاز از پالایشگاه ایرانی خواهد بود و با راه‌اندازی آن ظرفیت دریافت خوراک پالایشگاه به مرز ۵۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در روز خواهد رسید.
تیتر این گزارش برگرفته از مستندی به همین نام است که درباره تلاش‌های متخصصان توانمند ایرانی در این پالایشگاه تهیه شده است.
گزارش از آرزو عطایی
